Η κολομβιανή καλλιτέχνης Ντορίς Σαλσέδο [Doris Salcedo] θα εκθέσει το νέο της έργο στο Palacio de Cristal της Μαδρίτης από τον Οκτώβριο του 2017 έως τον Απρίλιο του 2018, με ελεύθερη είσοδο. Το έργο της, με τίτλο Παλίμψηστο [Palimpsesto], είναι αφιερωμένο στους μετανάστες που έχασαν τη ζωή τους στη Μεσόγειο και στον Ατλαντικό, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 χρόνων.
Πρόκειται για μια εγκατάσταση στο δάπεδο του μουσείου, όπου μέσα από ένα σύνθετο υδραυλικό σύστημα, σταγόνες νερού θα σχηματίζουν τα ονόματα γυναικών και ανδρών που πνίγηκαν, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή και περισσότερη ελευθερία. Τα ονόματα θα σχηματίζονται με διακεκομμένο και προσωρινό τρόπο: μετά από κάποιο χρονικό διάστημα το νερό εξαφανίζεται και στη συνέχεια ρέει και πάλι.
Όπως σημειώνεται στην παρουσίαση του έργου της Σαλσέδο από το μουσείο Reina Sofia –υπό τη διοίκηση του οποίου είναι το Palacio de Cristal–, η καλλιτέχνης «ξεκινά πάντα από μια αυστηρή δουλειά έρευνας, και χρησιμοποιεί την γλυπτική και την εγκατάσταση για να πλησιάσει συγκρουσιακά θέματα, όπου η βία και τα θύματά της, η μνήμη και η λήθη, είναι στοιχεία παρόντα».
«Χρησιμοποιεί υλικά καθημερινά και αντικείμενα προσωπικά που συχνά γίνονται σκοτεινά για να δηλώσουν την απουσία εκείνων με τους οποίους σχετίζονται: εξαφανισμένοι, μετανάστες, δολοφονημένοι, ξεχασμένοι. Τα έργα της ποιητικά, εύθραυστα και όμορφα [..] λειτουργούν ως “αναθήματα” και ως φόρος τιμής προς τα πρόσωπα που ζουν και κυρίως πεθαίνουν στη λήθη».
H Σαλσέδο αυτό-προσδιορίζεται ως πολιτικά και κοινωνικά στρατευμένη καλλιτέχνης. Όπως αναφέρει η ίδια σε συνεντεύξεις της «η τέχνη είναι πάντοτε πολιτική γιατί πάντα ανοίγει άγνωστους δρόμους, άγνωστους τόπους· και, πρωτίστως, η τέχνη είναι ιδεολογική, καθώς είναι πάντοτε ή υπέρ ή κατά του κατεστημένου». Ταυτόχρονα δηλώνει: «στο έργο μου εστιάζω –αναλαμβάνοντας πλήρως αυτή την ευθύνη– στα θέματα της βίας και του πολέμου» [1].
Μια από τις πρόσφατες παρεμβάσεις της ήταν αυτή στην Πλατεία Μπολίβαρ, στη Μπογκοτά της Κολομβίας, τον Οκτώβριο του 2016, αμέσως μετά την απόρριψη της συμφωνίας ειρήνης ανάμεσα στα Farc και την κολομβιανή κυβέρνηση, στο δημοψήφισμα που διεξήχθη.
Η καλλιτέχνης, καλώντας τους πολίτες να συνδράμουν στην εγκατάσταση, κάλυψε ολόκληρη την επιφάνεια της πλατείας με 7 χιλιόμετρα άσπρου υφάσματος, όπου αναγράφονταν τα ονόματα θυμάτων της πολύχρονης ένοπλης σύγκρουσης ανταρτών και κυβέρνησης στην Κολομβία.
[1] Τα αποσπάσματα αναφέρονται στο κείμενο της Diana Isabel Torres Silva, «Analyzing Doris Salcedo´s Political Commitment», στο Revista Educación y Desarrollo Social, 11(1), 146-155. DOI: org/10/18359/reds.2811, όπου η συγγραφέας εξετάζει κριτικά τη δυναμική αποδόμησης κυρίαρχων ιδεολογικών θεμάτων που διεκδικεί το έργο της Σαλσέδο.
Συντακτική ομάδα pass-world.gr
Πηγές: Diana Isabel Torres Silva, «Analyzing Doris Salcedo´s Political Commitment»
