Η έρευνα ενός δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα αποκαλύπτει ότι η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας έστειλε όπλα στους χιλιανούς πραξικοπηματίες και προσέλαβε πρώην ναζί για να δημιουργήσουν έναν κατασταλτικό μηχανισμό παρόμοιο με εκείνον του Χίτλερ.
Της Carmela Negrete
Μετάφραση: Συντακτική ομάδα pass-world.gr
Τις προηγούμενες ημέρες συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από το αιματηρό πραξικόπημα στη Χιλή με επικεφαλής τον στρατηγό Αουγκούστο Πινοσέτ, μια ημερομηνία που έχει προκαλέσει πολυάριθμες αναφορές και άρθρα σχετικά με τη γενοκτονία και τις διώξεις της δημοκρατικής αντιπολίτευσης στη χώρα αυτή, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα περισσότερους από δύο χιλιάδες θανάτους και δεκάδες χιλιάδες εξαφανίσεις, ενώ έφεραν στην εξουσία μια δικτατορία που διήρκεσε δεκαεπτά χρόνια.
Από την έκθεση για τους αγνοούμενους στο Μουσείο Μνήμης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Σαντιάγκο, Χιλή
Πολλές από αυτές τις αναφορές υπογραμμίζουν τον ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών και των μυστικών υπηρεσιών τους, αλλά πολύ λίγες μιλούν για την εμπλοκή της Γερμανίας στο πραξικόπημα, το οποίο έλαβε χώρα τη δεκαετία του 1970 εναντίον μιας δημοκρατικής κυβέρνησης, αυτής του Σαλβαδόρ Αλιέντε.
Μια εξαντλητική έρευνα που διεξήχθη από τη γερμανική δημόσια ραδιοτηλεόραση ρίχνει φως στο ρόλο της μυστικής υπηρεσίας, της Bundesnachrichtendienst (BND), σε αυτό το σκοτεινό κεφάλαιο της μεταπολεμικής γερμανικής ιστορίας και υποδηλώνει ότι η υπηρεσία αυτή όχι μόνο είχε στις τάξεις της πρώην ναζί που συνέβαλαν στη δημιουργία του κατασταλτικού μηχανισμού κατά των διαφωνούντων στη Χιλή, αλλά και έστελνε όπλα στους πραξικοπηματίες από το γερμανικό έδαφος.
Η οργάνωση που δημιουργήθηκε από φυγάδες Ναζί και εγκαταστάθηκε στη Χιλή, γνωστή ως Colonia Dignidad [Αποικία Αξιοπρέπεια], έπαιξε εξέχοντα ρόλο στην προετοιμασία του πραξικοπήματος.
Η πρόσβαση στα εκτεταμένα αρχεία της οργάνωσης, τα οποία έπαψαν να χαρακτηρίζονται ως απόρρητες πληροφορίες το 2016, καθώς και συνεντεύξεις με Χιλιανούς εργαζόμενους, παρέχουν ενδείξεις για την έκταση της γερμανικής εμπλοκής στο πραξικόπημα.
Μέχρι τώρα ήταν γνωστό ότι το εξοχικό κτήμα που κατέχει η οργάνωση, το οποίο βρίσκεται περίπου 400 χιλιόμετρα νότια της πρωτεύουσας της Χιλής, είχε χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της δικτατορίας για να βασανιστούν, να δολοφονηθούν και να θαφτούν σε ομαδικούς τάφους δεκάδες μέλη της αντιπολίτευσης με τη συνεργασία των Ναζί. Ήταν επίσης στρατόπεδο εκπαίδευσης βασανιστών.
Ωστόσο, η γερμανική τηλεόραση ισχυρίζεται ότι το πραξικόπημα προετοιμάστηκε και από εκεί. Σύμφωνα με ένα από τα αρχεία που βρέθηκαν, στάλθηκε ένα φορτίο όπλων αξίας 126.000 γερμανικών μάρκων, η εξαγωγή του οποίου είχε εγκριθεί από την BND: καμουφλαρισμένα ως φορτία οξυγόνου για φιλανθρωπικά νοσοκομεία, στάλθηκαν πιστόλια, τουφέκια και πολυβόλα από το 1970 και μετά.
Σύμφωνα με την έρευνα, ο πρώην ναζιστής του τμήματος SS Gerhard Mertins έπαιξε εξέχοντα ρόλο κατά την περίοδο αυτή και, αντί να διωχθεί ή να τιμωρηθεί από τη Γερμανία, έλαβε μισθό από την ίδια την BND. Ο Mertins είχε γίνει μεγάλος εξαγωγέας όπλων μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ αργότερα είχε σχέσεις με το καθεστώς Πινοσέτ και στη συνέχεια δημιούργησε την Ένωση Φίλων της Colonia Dignidad.
Ο Jan Stehle, εμπειρογνώμονας στο Κέντρο Έρευνας και Τεκμηρίωσης Χιλής-Λατινικής Αμερικής, δήλωσε στην Deutsche Welle: «Οι πληροφορίες αυτές μας αναγκάζουν να επαναπροσδιορίσουμε τον ρόλο της Γερμανίας στο πραξικόπημα, αλλά η γερμανική κυβέρνηση πρέπει να κάνει μια δήλωση και, κυρίως, η BND πρέπει να ανοίξει τα αρχεία της για να ανακαλυφθεί η πλήρη έκταση αυτής της σχέσης».
Μια εβδομάδα μετά τη μετάδοση των πληροφοριών αυτών, ούτε η γερμανική κυβέρνηση ούτε η υπουργός Εξωτερικών των Πρασίνων, Annalena Baerbock, έχουν εκδώσει ανακοίνωση για το ζήτημα.
Ο υπουργός-πρόεδρος του Die Linke στη Θουριγγία, Bodo Ramelow, επισκέφθηκε την περιοχή τον Οκτώβριο του 2022 με την ιδιότητά του ως πρόεδρος του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου της Γερμανίας και ανέφερε ότι ο Γερμανός πρέσβης στη Χιλή δεν παρευρέθηκε και τον συμβούλεψε να μην επισκεφθεί την περιοχή, σύμφωνα με τις ειδήσεις της Tagesschau.
Οι ηγέτες του Die Linke Janine Wissler και Martin Schirdwan ζήτησαν να αποσαφηνιστεί ο ρόλος της χώρας τους στο πραξικόπημα της Χιλής και να ζητηθεί επίσημη συγγνώμη. «Προκειμένου να ευνοηθούν οι γερμανικές εταιρείες και, υποκινούμενοι από ένα βαθιά ριζωμένο αντικομμουνισμό, τα ανθρώπινα δικαιώματα αγνοήθηκαν», δήλωσαν.
Επιπλέον, κατήγγειλαν ότι «αρκετές ομοσπονδιακές κυβερνήσεις παρακολουθούσαν τη Χιλή να χάνει τη δημοκρατία της, ενώ οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες και εταιρείες συμμετείχαν ενεργά ή επωφελήθηκαν ως σιωπηλοί συνεργοί».
Το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, το οποίο βρίσκεται κοντά στο Die Linke, έχει χρηματοδοτήσει ένα ντοκιμαντέρ, Quilapayún, el poder de las voces, σχετικά με τη χιλιανή ομάδα Nueva Canción. Η περιγραφή εξηγεί ότι «ως πολιτιστικοί πρεσβευτές του αριστερού μπλοκ Unidad Popular, από το 1970 και μετά προώθησαν ένα νέο όραμα για τη Χιλή και την ιδέα του δημοκρατικού σοσιαλισμού σε όλο τον κόσμο».
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα και αναζήτησαν καταφύγιο στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας (ΛΔΓ). Το ντοκιμαντέρ εξηγεί πώς, στην άλλη πλευρά του Τείχους του Βερολίνου, η ΛΔΓ όχι μόνο δέχτηκε Χιλιανούς πρόσφυγες, κάτι που αρνήθηκε σε πολλούς ανθρώπους στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία, αλλά και η μυστική της υπηρεσία – η Στάζι – βοήθησε σοσιαλιστές και κομμουνιστές μαχητές να διαφύγουν από τη Χιλή με μυστικές επιχειρήσεις.
Αυτός μπορεί να είναι άλλος ένας λόγος για τον οποίο αυτό το σκοτεινό παρελθόν δεν συζητείται. Η Στάζι είναι ένας από τους δαίμονες της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας και της ΓΛΔ, κι ένα συνώνυμο της δικτατορίας. Αυτή η αντιστροφή ρόλων δεν ταιριάζει στον επίσημο λόγο.
Κυνηγοί των ναζί;
Η σύνθεση της BND περιλαμβάνει πρώην ναζιστές οι οποίοι στρατολογήθηκαν για να εργαστούν για την BND, όπως δείχνει η ιστορία του Otto John, του πρώτου διευθυντή της Υπηρεσίας για την Υπεράσπιση του Συντάγματος μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο οποίος εγκατέλειψε την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας για τη ΛΔΓ.
Ο John ήταν μία από τις λίγες προσωπικότητες που είχαν συμμετάσχει στην αντίσταση κατά του Αδόλφου Χίτλερ και κατείχαν θέσεις ευθύνης στη μεταπολεμική Γερμανία. Ωστόσο, ο John ήταν πολύ απογοητευμένος από το γεγονός ότι η υπηρεσία του, η οποία δημιουργήθηκε εν μέρει για τον εντοπισμό, τον επαναπατρισμό και τη δίωξη φυγάδων ναζί σε όλο τον κόσμο, στην πραγματικότητα τους προστάτευε.
Αυτό ήταν άγνωστο στο γερμανικό κοινό μέχρι πολύ πρόσφατα. Τον Ιανουάριο, η μυθοπλαστική σειρά που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, και μεταδόθηκε από τη δημόσια τηλεόραση με τον τίτλο «Βόννη», διηγείται πώς, η υπηρεσία του John, ενώ είχε ως αποστολή το κυνήγι και τη σύλληψη ναζί, παρασκηνιακά σχεδίαζε τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας, καθώς και τη συγκρότηση του μυστικού στρατού της οργάνωσης Stay Behind μέσω της γερμανικής μυστικής οργάνωσης Gehlen, προδρόμου της BND.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στο Contexto
Διαβάστε επίσης:
