O Αμπντελαζίζ Μπουντεφλίκα επιχείρησε να αγκιστρωθεί στην εξουσία, μπροστά σε ένα πρωτοφανές λαϊκό κίνημα. Παραιτήθηκε την Τρίτη 2 Απριλίου 2019, λίγες ώρες μετά την πίεση που άσκησε ο στρατός. Ως εκ τούτου ο Μπουντεφλίκα δεν είναι πλέον Πρόεδρος της Αλγερίας. Την Τρίτη το απόγευμα, ο Στρατηγός Αχμέντ Γκαΐντ Σαλάχ, σε σύσκεψη του Γενικού Επιτελείου Στρατού, κάλεσε για την «άμεση εφαρμογή» του Άρθρου 102, που επιτρέπει την απομάκρυνση του Προέδρου από το αξίωμά του για λόγους φυσικής ανικανότητας.

 Της Amaria Benamara

Ο Αμπντελαζίζ Μπουντεφλίκα παρέδωσε την παραίτησή του το ίδιο βράδυ. Σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας, από τη στιγμή που τίθεται σε εφαρμογή η παραίτηση, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου του Έθνους, της άνω Βουλής, Αμπντελκαντέρ Μπενασλάχ (77 ετών), αναλαμβάνει τη θέση του μεταβατικού Προέδρου για μια περίοδο μέγιστης διάρκειας 90 ημερών, κατά τη διάρκεια της οποίας θα οργανωθεί η διεξαγωγή προεδρικών εκλογών.

Ο πρωθυπουργός Νουρεντίν Μπεντουί ανακοίνωσε την Κυριακή 31 Μαρτίου τη λίστα μιας νέας κυβέρνησης, προοριζόμενη να πλαισιωθεί από ένα πολλά υποσχόμενο Εθνικό Συμβούλιο, το οποίο όμως έκτοτε απορρίφθηκε σε μεγάλο βαθμό από τους Αλγερινούς. Αυτή η νεοσύστατη ομάδα, η οποία αποτελείται από άγνωστα ή σχεδόν άγνωστα στελέχη της ανώτατης διοίκησης, αποτελεί ένα εκτελεστικό όργανο του οποίου η νομιμοποίηση βρίσκεται υπό ισχυρή αμφισβήτηση μετά την αποχώρηση του Προέδρου.

«Κι αν όλα αυτά δεν είναι παρά μια σκηνοθεσία;»

«Κανείς δεν κοιμάται σήμερα», λέει για τις εξελίξεις η Αμέλ, μια νέα φωτογράφος. Στην πραγματικότητα, η παραίτηση του Προέδρου, αν και αναμενόμενη, δημιουργεί πολλά νέα ερωτήματα. Για πολλούς στη χώρα, είναι πιθανό αυτή η κίνηση να συνιστά έναν «χειρισμό» που αποσκοπεί στη «διάσωση του συστήματος». «Και τι θα συμβεί αν όλα αυτά δεν είναι παρά μια σκηνοθεσία», γράφουν πολλοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου οι αντιδράσεις είναι ποικίλες, διατυπώνοντας ερωτήματα.

Σε αυτή την περίοδο, που είναι πρωτοφανής τα τελευταία είκοσι χρόνια για τους Αλγερινούς, ο εθνικός στρατός, ο οποίος τάχθηκε εξαρχής υπέρ του λαϊκού κινήματος, παραμένει ένας κεντρικός παίκτης στην εν εξελίξει πολιτική διαδικασία, κυρίως μέσω του επικεφαλής του Αχμέντ Γκαΐντ Σαλάχ.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων, επικρατεί στη χώρα μια αίσθηση επιτάχυνσης της ιστορίας κάθε ημέρα που περνά.

«Ειρηνική αλλαγή»

Η διαμάχη ανάμεσα στον στρατό και την κλίκα του Μπουτεφλίκα, και ιδίως τον αδερφό του Σαΐντ, ο οποίος αποτελεί τον πιο στενό σύμβουλο του πρώην Προέδρου, παίρνει τα χαρακτηριστικά ενός ανοικτού πολέμου. Τις τελευταίες δέκα ημέρες, οι απαγορεύσεις εξόδου από τη χώρα, καθώς και τα εντάλματα σύλληψης προσώπων που βρίσκονται στην εξουσία αυξάνονται, με χαρακτηριστικές τις συλλήψεις επιχειρηματιών όπως του Αντί Χαντάντ, του δεύτερου πλουσιότερου άνδρα στη χώρα, ο οποίος κατηγορείται για διαφθορά.

«Την Παρασκευή, θα βγούμε έξω. Θέλουμε να πάρουν δρόμο όλοι» (σ.σ. γίνεται αναφορά στην πορεία που οργανώθηκε την Παρασκευή 5 Απριλίου), σχολιάζει με πυγμή ο Λις Μπεντιάφ, δικηγόρος και ακτιβιστής στο Αλγέρι.  «Η μάχη ενάντια στην αλλαγή έχει τώρα αρχίσει. Εμείς θέλουμε μια ειρηνική αλλαγή, μια ριζική αλλαγή. Θέλουμε προστάτης της κυριαρχίας του λαού να είναι ο στρατός του λαού».

Ο στρατός επίσης επικαλείται το Άρθρο 8 του Συντάγματος της χώρας, σύμφωνα με το οποίο «η καταστατική εξουσία ανήκει στον λαό, ο οποίος ασκεί την κυριαρχία του».

Πόλεμος φραξιών

Ανάμεσα στα ερωτήματα που τίθενται από τους Αλγερινούς είναι ποιοι θα εκπροσωπήσουν το λαϊκό κίνημα.

Θα αναδυθούν κάποιες προσωπικότητες από τους κόλπους των κινητοποιήσεων στον δρόμο, όπου εκτιμάται ότι συμμετείχαν περίπου 20 εκατομμύρια άνθρωποι, κατά τις τελευταίες συγκεντρώσεις των Παρασκευών; Προς το παρόν,  λίγες είναι οι οργανώσεις και τα άτομα που τολμούν να ισχυριστούν ότι εκπροσωπούν το κίνημα, καθώς οι πολιτικές αντιδράσεις είναι ισχυρές. Εδώ και αρκετές εβδομάδες, όμως, συγκεντρώσεις και πολιτικές ομάδες νέων Αλγερινών, που αντιπροσωπεύουν το 70% του πληθυσμού, εξαπλώνονται σε όλη τη χώρα.

Τη στιγμή που η κοινωνική διαμαρτυρία, όπως επίσης και ο πόλεμος ανάμεσα σε διαφορετικές κλίκες, διαδραμάτισαν καταλυτικό ρόλο στην απομάκρυνση του Μπουτεφλίκα, ένα νέο πολιτικό τοπίο άρχισε να διαμορφώνεται. Από τη μια πλευρά, είναι οι σκιώδεις κλίκες που διατηρούν μια ισχυρή ικανότητα να προκαλούν θόρυβο, ιδιαίτερα στα μέσα ενημέρωσης, με τα τοξικά τους μηνύματα ήδη κυκλοφορούν μαζικά στην τηλεόραση και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Από την άλλη, ο στρατός που αυτή τη στιγμή κατέχει ουσιαστικά το μεγαλύτερο μέρος της πολιτικής εξουσίας. Και στο μέσον, οι Αλγερινοί πολίτες που δείχνουν αποφασισμένοι να φτάσουν ως το τέλος τον αγώνα τους για ένα κράτος δικαίου. «Κερδίσαμε μια μάχη, αλλά ο πόλεμος ενάντια στο διεφθαρμένο σύστημα συνεχίζεται», προειδοποιεί ο Λις Μπεντιάφ.

Σε αυτό το νέο μπρα-ντε-φερ που διαμορφώνεται, το ερώτημα είναι ποιο ρόλο θα παίξει το γενικό επιτελείο του εθνικού στρατού που κατέχει αυτή τη στιγμή μια καθοριστική θέση, στη δημοκρατική διαδικασία που ξεκίνησαν οι Αλγερινοί από τις 22 Φεβρουαρίου.

Μετάφραση: Συντακτική ομάδα pass-world.gr

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη Libération, στις 3 Απριλίου 2019.