Στο αποκορύφωμα του κινήματος της «Μαύρης Δύναμης» η Εθνική Επιμορφωτική Τηλεόραση (ΝET) των ΗΠΑ έβγαλε στον αέρα την εκπομπή “Black Journal”. Ένα ρηξικέλευθο τηλεοπτικό σόου που επέτρεψε σε Αφροαμερικανούς να πουν τις δικές τους ιστορίες και να διεκδικήσουν τον έλεγχο από τα τηλεοπτικά δίκτυα λευκής ιδιοκτησίας, τα οποία νόμιζαν ότι γνωρίζουν καλύτερα.

Της Miss Rosen

Μετάφραση: Συντακτική ομάδα pass-world.gr

Το 1966, το κάλεσμα του Στόουκλι Κάρμαικλ για τη «Μαύρη Δύναμη» σηματοδότησε μια συλλογική στροφή στο Κίνημα Απελευθέρωσης των Μαύρων, καθώς φούντωνε ένα νέο κύμα νεαρών ακτιβιστών/ριών, γεμάτων απογοήτευση και θυμό με το σύστημα της καταπίεσης που επί μακρόν αποστερούσε από τους μαύρους τα αναπαλλοτρίωτα ανθρώπινα δικαιώματά τους.

«Αυτή η στροφή προς μια ατζέντα πιο άμεσης δράσης κατάστησε πιο δύσκολο στην αμερικανική κυβέρνηση να αγνοήσει τα αιτήματα των μαύρων πολιτών των ΗΠΑ», λέει η δρ Κριστίν Άτσαμ, συνεπιμελήτρια της έκθεσης: «Μεταδίδοντας τη μαύρη πολιτική στην εποχή της Μαύρης Δύναμης: οι εκπομπές Black Journal και Soul!».

Αναγνωρίζοντας το δίδαγμα του Φρέντερικ Ντάγκλας «η εξουσία δεν παραχωρεί τίποτα χωρίς απαίτηση», μια νέα γενιά κατάλαβε ότι ήταν ώρα για τους μαύρους πολίτες να πουν τις ιστορίες τους, με τους δικούς τους όρους.

Στον απόηχο των εξεγέρσεων σε πάνω από 100 πόλεις των ΗΠΑ, που ακολούθησαν μετά τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, η Εθνική Επιμορφωτική Τηλεόραση (ΝΕΤ) –πρόδρομος της Yπηρεσίας Δημόσιας Μετάδοσης (PBS)– εγκαινίασε την εκπομπή Black Journal, ένα πρωτοποριακό σόου δημόσιας συζήτησης από, για και σχετικά με τους Αφροαμερικανούς πολίτες.

Με χαμηλή θεαματικότητα την περίοδο που μεταδόθηκε, από το 1968 έως το 1977, τα 59 επεισόδια της εκπομπής είναι πλέον προσβάσιμα για διαδικτυακή παρακολούθηση από το Αμερικανικό Αρχείο Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης.

Η ριζοσπαστική αυτή εκπομπή ειδήσεων και ντοκιμαντέρ παρουσίαζε θέματα για το κίνημα της Μαύρης Δύναμης, τον μαύρο εθνικισμό, το κίνημα “Black is Beautiful”, την αφρικανική διασπορά, τον παν-αφρικανισμό και τις δολοφονίες του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ και του Μάλκολμ Χ, μαζί με εμφανίσεις εμβληματικών μορφών, μεταξύ των οποίων οι ακτιβιστές και ακτιβίστριες, Άντζελα Ντέιβις και Χιούι Π. Νιούτον, καθώς και ο αθλητής Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ.

Μέχρι τη μετάδοση του Black Journal, η τηλεόραση βασιζόταν αποκλειστικά σε εταιρίες λευκής ιδιοκτησίας, που έκαναν παραγωγές, σκηνοθετούσαν και παρήγαγαν σενάρια για τη ζωή των μαύρων.

«Το Black Journal ήταν μια μοναδική ευκαιρία να μπορέσει επιτέλους κανείς να ακούσει την πολλαπλότητα των μαύρων φωνών και των οπτικών, μέσα από μια εκπομπή με μαύρους παραγωγούς», λέει η Άτσαμ.

«Έχοντας μαύρους ανθρώπους πίσω από τη σκηνή, σε όλα τα επίπεδα, από τους παραγωγούς, τους κάμεραμαν, τους επιμελητές και τους δημοσιογράφους, υπήρχε πια μια ευκαιρία για μια πιο ολοκληρωμένη κατανόηση των διαφορετικών πεποιθήσεων και συναισθημάτων των μαύρων ανθρώπων, σε μια ταραγμένη περίοδο της αμερικανικής ιστορίας», επισημαίνει η ίδια.

Με μαύρους Αμερικανούς στο πηδάλιο της εκπομπής, οι ιστορίες που παρουσιάζονταν αντιπροσώπευαν τόσο περιφερειακές, όσο και παγκόσμιες οπτικές πάνω στη μαύρη εμπειρία. Επιχειρώντας συνδέσεις με την αφρικανική διασπορά, σε μια εποχή που το Κίνημα για την Απελευθέρωση της Αφρικής βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη, έγινε εφικτή μια διεθνική συζήτηση μέσω της τηλεόρασης.

«Η θέση των μαύρων πολιτών στην Αμερική ήταν πολύ παρόμοια με αυτή την αποικιοποίησης και άρα με αυτή των πολιτικών κινημάτων του Τρίτου Κόσμου», σημειώνει η Άτσαμ. «Αλλά ελέγχοντας την αφήγηση, μια μεγάλη μετατόπιση στην εξουσία σημειώθηκε, καθώς οι Μαύροι Αμερικανοί μπορούσαν να απομακρυνθούν από τα στρεβλά παραδείγματα που αναπαράγονταν από τα μέσα λευκής ιδιοκτησίας», συμπληρώνει η ίδια.  

«Οι μαύροι πολίτες ποτέ δεν ήταν μονοδιάστατοι και πάντοτε είχαν μια ευρεία γκάμα οπτικών, απόψεων και ιδεών για τη βελτίωση της ζωής τους σε μια χώρα βυθισμένη στον δομικό ρατσισμό. Το Black Journal μάς δείχνει σήμερα πόσο πολλά και πόσο λίγα έχουν αλλάξει σε αυτή τη χώρα. Παρέχει επίσης μια αίσθηση της μαύρης δύναμης και της κοινότητας, που είναι πηγή έμπνευσης για να συνεχίσουμε να παλεύουμε σήμερα ενάντια στον ρατσισμό», καταλήγει η ίδια.

Οι εκπομπές του Black Journal είναι προσβάσιμες διαδικτυακά ως μέρος της έκθεσης του American Archive of Public Broadcasting, με τίτλο “Televising Black Politics in the Black Power Era: Black Journal and Soul!”.

To άρθρο δημοσιεύτηκε στο huck, στις 28 Αυγούστου 2020.