Το Pass-world.gr εμφανίστηκε στον διαδικτυακό γαλαξία πριν λίγους μήνες. Είναι ένα σάιτ που τυπικά θα λέγαμε ότι ασχολείται με τα «διεθνή», ωστόσο αυτή η κατηγοριοποίηση μάλλον το αδικεί. Γιατί σε αυτό  θα βρει κανείς συνεντεύξεις, μεταφράσεις και  πρωτότυπες αναλύσεις που αναδεικνύουν φωνές από όλο τον πλανήτη, φωτίζοντας γωνίες που συχνά μένουν αθέατες, προσεγγίσεις που εμβαθύνουν την επικαιρότητα, αναζητώντας την ιστορική προοπτική και τις ιδεολογικές και κοινωνικές ρίζες των τεκταινόμενων. Συνεντεύξεις, λ.χ., του Φώτη Μπενλισόι και του Ορχάν Παμούκ για την Τουρκία, του Νίκου Μούδουρου για το Κυπριακό, του Νόαμ Τσόμσκι για τον Ντόναλντ Τραμπ, του  Κόλιν Κράουτς για τη μεταδημοκρατία. Επίσης, αναλύσεις για τους άστεγους στην Ευρώπη, το στρατόπεδο του Καλαί ως «εργαστήριο αρχιτεκτονικής», τα ανεξάρτητα συνδικάτα στην Αίγυπτο (το τελευταίο άρθρο του ερευνητή Giulio Regeni που δολοφονήθηκε στο Κάιρο τον Φλεβάρη), μουσουλμάνους κατά του ISIS, μια γκέι ποδοσφαιρική ομάδα στην Αγγλία,  ένα hashtag που έγινε κίνημα (#BlackLivesMatter), το yin και το yang του ηχητικού πεδίου, την αγορά χρυσού στα χρόνια της κρίσης και άλλα πολλά. Και όλα αυτά από μια ομάδα ανθρώπων που το κάνουν στα περιθώρια του χρόνου τους, και όχι σαν βασική απασχόληση. Τα καλά πράγματα, που πληθαίνουν στα χρόνια της κρίσης, πρέπει να τα  αναδεικνύουμε και να τα στηρίζουμε, γι’ αυτό δείτε το σάιτ — αξίζει.

Συνέντευξη των Αδάμου Ζαχαριάδη,  Βασιάννας Κωνσταντοπούλου, Γιάννη Παπαδόπουλου, Κωνσταντίνου Τσαλακού

Τη συνέντευξη πήρε ο Στρατής Μπουρνάζος

 Δώστε μας με λίγα λόγια την ταυτότητα του εγχειρήματος: Ποιοι είστε, γιατί το κάνατε, ποια είναι η φιλοδοξία σας; 

To σάιτ ξεκίνησε από μια ομάδα τεσσάρων ατόμων (Γιάννης Παπαδόπουλος, Κωνσταντίνος Τσαλακός, Βασιάννα Κωνσταντοπούλου, Αδάμος Ζαχαριάδης), μέσα από την επιθυμία να προσφέρουμε στο ελληνικό διαδικτυακό κοινό πρόσβαση σε εναλλακτικές οπτικές και αναλύσεις πάνω σε διεθνή θέματα. Η ιδέα προέκυψε το καλοκαίρι του 2015 και βασίστηκε στην κοινή μας διαπίστωση ότι η εμβάθυνση και η εποπτεία εξελίξεων και δυναμικών του διεθνούς πλαισίου, που κινείται πέρα από το πρώτο επίπεδο της είδησης, αποτελεί αναγκαίο αναλυτικό εργαλείο για την κατανόηση των πολιτικών και κοινωνικών διακυβευμάτων της συγκυρίας. Τα τελευταία χρόνια, μέσα στο κλίμα της μνημονιακής κρίσης και των πολιτικών εξελίξεων της διαπραγμάτευσης, κυριάρχησε –ως έναν βαθμό και τουλάχιστον από τα κυρίαρχα μέσα– ένας ελληνοκεντρισμός στην προσέγγιση της πληροφορίας, αφήνοντας μεγάλο κενό στο επίπεδο μιας πιο διεθνοποιημένης οπτικής. Ταυτόχρονα, ένας από τους βασικούς μας στόχους ήταν το άνοιγμα του ορίζοντα και πέραν του δυτικού πλαισίου: στα κοινωνικά κινήματα, τις μορφές αντίστασης και τους ιστορικούς μετασχηματισμούς που γεννιούνται για παράδειγμα σε χώρες της Ασίας, της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής, αμφισβητώντας ή διαταράσσοντας το ηγεμονικό δυτικό «βλέμμα».

Υπάρχει, πράγματι, ένα εξαιρετικά ευρύ και δραστήριο κομμάτι αναγνωστών και αναγνωστριών που αναζητά υλικό σε αυτή την κατεύθυνση, ωστόσο ο όγκος, η πολυδιάσπαση της πληροφορίας και πολλές φορές το ίδιο το ζήτημα της γλώσσας συχνά δυσκολεύουν αυτή την προσπάθεια. Ξεκινήσαμε, λοιπόν, από αυτές τις αφετηρίες και με τη διάθεση να δημιουργήσουμε έναν διαδικτυακό τόπο που να προσφέρει μια τέτοιου είδους πρόσβαση μέσα από μεταφράσεις αλλά και πρωτότυπο υλικό. Το σάιτ ξεκίνησε τον Νοέμβριο και φιλοδοξία μας είναι να πλουτίσει και να διευρυνθεί από ανθρώπους και υλικό. Επίσης, μια ακόμα κατεύθυνσή μας είναι η δικτύωση με εναλλακτικά μέσα, ηλεκτρονικά ή έντυπα, που δεν έχασαν ποτέ από τη ματιά τους το διεθνές πλαίσιο, καθώς και οι συνεργασίες με άλλα διεθνή σάιτ που κινούνται σε αυτή τη λογική.

Το  Pass-world.gr ασχολείται με αυτό που, τυπικά, θα λέγαμε «διεθνή». Ωστόσο δεν είναι ακριβώς ούτε μόνον αυτό. Αναδεικνύετε, για παράδειγμα, κοινωνικά κινήματα και το ιστορικό βάθος των θεμάτων, ενώ η οπτική σας δεν είναι η κυρίαρχη. 

Η βασική ιδέα πίσω από το εγχείρημα ήταν να δημιουργηθεί μια πύλη αξιόπιστης ενημέρωσης και ανάλυσης στην ελληνική γλώσσα για θέματα που αφορούν τις διεθνείς εξελίξεις και ταυτοχρόνως να φωτιστούν πτυχές της επικαιρότητας που πολλές φορές μένουν στην αφάνεια, όπως για παράδειγμα η ιστορική διάσταση ενός γεγονότος ή το πλαίσιο εντός του οποίου αυτό το γεγονός αποκτά ένα ιδιαίτερο νόημα για τη σημερινή συγκυρία. Η σύγχρονη τάση στα μέσα ενημέρωσης, ιδίως με την εξάπλωση του διαδικτύου, κινείται σαφώς προς την αντίθετη κατεύθυνση. Βασίζεται στη λογική της ταχύτητας και της «ατάκας» ή του τίτλου που προβοκάρει, εις βάρος πολλές φορές της χρήσης της γλώσσας ή και του ίδιου του περιεχομένου. Υπ’ αυτή την έννοια, η προσέγγιση του σάιτ δεν κινείται σε αυτό που θα λέγαμε «κυρίαρχο ρεύμα», αν και παραμένει «παραδοσιακή», στον βαθμό που προτάσσει την ανάγκη πολύπλευρης και ενδελεχούς θέασης όσων συμβαίνουν γύρω μας.

Είχατε κάποια ξένα μέσα ως παράδειγμα ή εμπνευστήκατε από κάποια;

Τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται σε όλο τον κόσμο ιστοσελίδες που επιδιώκουν να αναδείξουν εναλλακτικές οπτικές για τα διεθνή γεγονότα. Σε ένα ποσοστό αποτελούν αποτέλεσμα συνεργασίας μπλόγκερ, συντακτών που έχασαν τη δουλειά τους στα παραδοσιακά ΜΜΕ και ερευνητών. Κάποιες από αυτές, όπως το Open Democracy και το Roarmag φιλοξενούν αναλύσεις για τα τεκταινόμενα σε όλο τον κόσμο, ενώ άλλες εστιάζονται σε συγκεκριμένες περιοχές όπως το Jadaliyya στον Αραβικό Κόσμο, το +972 στο Ισραήλ ή το Calle2 στη Λατινική Αμερική. Δεν ακολουθήσαμε ως πρότυπο κάποια από αυτά τα δικτυακά μέσα, αλλά είμαστε σε επαφή με κάποιους από τους συντάκτες τους, παρακολουθούμε την πορεία τους τα τελευταία χρόνια και διαπιστώνουμε πολύ ενδιαφέρουσες αναλύσεις. Σκεφτήκαμε λοιπόν ότι θα ήταν ενδιαφέρον να δώσουμε στο ελληνικό κοινό μεταφράσεις των απόψεων που εκφράζουν.

Το  Pass-world έχει, φαντάζομαι, όλα τα θετικά (διάθεση, ανεξαρτησία, προσφορά), αλλά και τα αρνητικά (έλλειψη χρημάτων και χρόνου) ενός ανεξάρτητου μέσου; Πώς τα σταθμίζετε αυτά; 

Προσπάθειά μας είναι να έχουμε διαρκή ενημέρωση και να εμβαθύνουμε την επαφή μας με όσα συμβαίνουν στο διεθνές επίπεδο. Αυτό προϋποθέτει καθημερινή μελέτη και έρευνα, κάτι που δεν είναι πάντα εύκολο. Επιπλέον, επιλέξαμε να μην περιορίσουμε το ενδιαφέρον μας σε συγκεκριμένες ηπείρους, αλλά να επιχειρήσουμε τη διερεύνηση θεμάτων που αφορούν γεωγραφικές περιοχές για τις οποίες γνωρίζουμε ελάχιστα. Όταν αποφασίσαμε να προχωρήσουμε το σάιτ, στόχος μας ήταν το εγχείρημά να χαρακτηρίζεται από τη διάθεση, τη συλλογικότητα, τη δημοκρατία και να διατηρήσουμε την ανεξαρτησία του μέσου. Γνωρίζαμε, παράλληλα, ότι θα «κουβάλαγε» και ορισμένες αδυναμίες όπως η έλλειψη πόρων ή και χρόνου, τις οποίες όμως προσπαθούμε να αντισταθμίζουμε μέσα από τη συλλογική προσπάθεια.

Εγώ θα έλεγα ότι  είναι  ένα μέσο κριτικής πληροφόρησης και ανάλυσης, με αριστερή ματιά. Πώς συνδυάζεται η κριτική ματιά με την πολιτική τοποθέτηση; 

Προφανώς η πολιτική τοποθέτηση του καθενός και της καθεμιάς μας επηρεάζει και την επιλογή θεματολογίας, αλλά και τον τρόπο προσέγγισης του ζητήματος. Όμως επιχειρούμε να μην είναι κάτι που να βάζει το σάιτ σε συγκεκριμένα καλούπια πολιτικής ορθότητας. Στην αντίληψή μας, η κριτική ματιά δεν προϋποθέτει μια μάξιμουμ ιδεολογική συμφωνία με βάση την οποία επιλέγονται τα κείμενα, αλλά δέσμευση σε βασικές κινηματικές, αντιρατσιστικές, διεθνιστικές, αντι-ομοφοβοφικές, αντισεξιστικές και ευρύτερα μη ιεραρχικές αρχές. Δεν έχουμε ούτε το άγχος της «πολιτικής γραμμής» ούτε την ανησυχία να μη γραφτεί κάτι που να θεωρηθεί λιγότερο αριστερό. Μελετάμε και επιλέγουμε τα θέματα με κριτήρια ενδιαφέροντος και σύνδεσης με τη διεθνή επικαιρότητα και επιχειρούμε να τα προσεγγίσουμε με τρόπο «μη κυρίαρχο».

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στα Ενθέματα, στις 20 Μαρτίου 2016.