Ο Τεμέρ εξακολουθεί να είναι Πρόεδρος της Βραζιλίας, χωρίς ούτε μία ψήφο στις κάλπες. Ο Μάκρι, εκείνος των Panama Papers, κρατάει σε ένα κελί στην Αργεντινή τη Μιλάγκρο Σάλα ως πολιτική κρατούμενη [1]. O Σάντος εμπλέκεται στο σκάνδαλο Odebrecht, καθώς έλαβε ένα εκατομμύριο δολάρια για την προεδρική του καμπάνια στην Κολομβία, το 2014. Κατά τη διάρκεια της θητείας του Πένια Νιέτο, 36 δημοσιογράφοι έχουν σκοτωθεί στο Μεξικό, ασκώντας το ενημερωτικό τους λειτούργημα. Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου χρόνου, ο Κουσίνσκι κυβέρνησε το Περού με 112 διατάγματα, παρακάμπτοντας έτσι τη νομοθετική εξουσία.
Του Alfredo Serrano Mancilla
Ωστόσο, τίποτε από όλα αυτά δεν μοιάζει να έχει σημασία. Η μόνη χώρα που τραβάει την προσοχή είναι η Βενεζουέλα. Τα βρώμικα κουρέλια που αμαυρώνουν τις δημοκρατίες της Βραζιλίας, της Αργεντινής, της Κολομβίας, του Μεξικού και του Περού απαλλάσσονται από τη λεγόμενη «διεθνή κοινότητα».
Ο συντηρητικός άξονας απαλλάσσεται από την υποχρέωση να εξηγήσει την απουσία εκλογών, τις πολιτικές διώξεις, τα σκάνδαλα διαφθοράς, την έλλειψη της ελευθερίας του Τύπου ή την παραβίαση της διάκρισης των εξουσιών.
Μπορούν να κάνουν ό, τι θέλουν, γιατί τίποτα δεν θα μεταδοθεί στο κοινό. Όλα θα «θαφτούν» εντελώς από τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης και από πολλούς διεθνείς οργανισμούς, αυτόκλητους θεματοφύλακες άλλων χωρών. Και ταυτόχρονα, χωρίς να ασκείται κανενός είδους οικονομική πίεση· το ακριβώς αντίθετο.
Σε αυτές τις χώρες, η δημοκρατία έχει πάρα πολλές ρωγμές για να δίνει μαθήματα προς τα έξω. Μια αντίληψη για μια δημοκρατία χαμηλής έντασης τούς επιτρέπει να κανονικοποιούν όλα τους τα σφάλματα χωρίς να χρειάζεται να δίνουν πολλές εξηγήσεις. Και στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό συνοδεύεται από τις εγγυήσεις και την προπαγάνδα καθορισμένων αινιγματικών δεικτών που δεν γνωρίζουμε πώς προκύπτουν.
Ένα από τα καλύτερα παραδείγματα, είναι το «υψηλού κύρους» παρατηρητήριο Intelligence Unit του Economist, που υπολογίζει τον «δείκτη δημοκρατίας» σε κάθε χώρα, στη βάση απαντήσεων που ανταποκρίνονται «στις εκτιμήσεις των ειδικών», χωρίς η μελέτη να παρέχει στοιχεία ή πληροφορίες, σχετικά με τους ειδικούς. Έτσι, η δημοκρατία εγγράφεται σε ένα μαύρο κουτί όπου κερδίζει εκείνος που έχει περισσότερη δύναμη στο πεδίο της ενημέρωσης.
Αλλά υπάρχει και κάτι ακόμα: αυτό το συντηρητικό μπλοκ επαίρεται για μια δημοκρατία στην οικονομική σφαίρα. Δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική δημοκρατία σε χώρες που αποκλείουν τόσο πολλούς ανθρώπους από βασικά κοινωνικά δικαιώματα σε μια αξιοπρεπή ζωή.
Πάνω από 8 εκατομμύρια φτωχοί άνθρωποι στην Κολομβία, περισσότερα από 6,5 εκατομμύρια το Περού, περισσότερα από 55 εκατομμύρια στο Μεξικό, περισσότερα από 1,5 εκατομμύριο νέοι φτωχοί στην εποχή Μάκρι στην Αργεντινή, και περίπου 3,5 εκατομμύρια νέοι φτωχοί επί Τεμέρ στη Βραζιλία.
Το παράδοξο είναι ότι όλες αυτές οι αλλαγές σε βάρος των πολιτών, δεν συνεπάγονται αποτελεσματικά οικονομικά μοντέλα. Όλες αυτές οι οικονομίες βρίσκονται σε στασιμότητα και δεν υπάρχουν αχτίδες ανάκαμψης.
Αυτή η Λατινική Αμερική που δεν φαίνεται δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία απέναντι στις προκλήσεις που υπάρχουν στο εσωτερικό διαδικασιών πολιτικής αλλαγής. Ωστόσο, σε αυτή την εποχή των έντονων γεωπολιτικών παλμών, δεν πρέπει να αφήσουμε το μη ορατό να θεωρείται συνώνυμο του ανύπαρκτου. Αυτή η άλλη Λατινική Αμερική πρέπει να ανακαλυφθεί και να προβληματοποιηθεί.
Ας μην αφήνουμε να μας επιβάλλουν την ατζέντα.
[1] Η Μιλάγκρο Σάλα είναι ακτιβίστρια, επικεφαλής του κοινωνικού κινήματος Τουπάκ Αμάρου. Συνελήφθη τον Ιανουάριο του 2016 στην επαρχία Χουχούι της Αργεντινής, και της απαγγέλθηκαν κατηγορίες για υποκίνηση εγκληματικών ενεργειών, λόγω της συμμετοχής της σε διαδήλωση μπροστά σε κτίρια της τοπικής κυβέρνησης.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Pagina 12, στις 23 Αυγούστου 2017.
Για τον συγγραφέα
Ο Alfredo Serrano Mancilla είναι διευθυντής του Celag.
