Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’70, οι σκηνές της μπλουζ, της τζαζ και της ροκ μουσικής ήταν πλούσιες και ποικιλόμορφες. Η πόλη έσφυζε από ζωντάνια και μουσική, οι νεαρές γυναίκες περπατούσαν στον δρόμο με μίνι φούστες και μουσικοί συνέρρεαν στα πολυάριθμα κλαμπ της εποχής. Με την περιγραφή αυτή, ο νους εύκολα μπορεί να στραφεί σε πόλεις της Δύσης, όπως η Νέα Υόρκη, το Λονδίνο και το Παρίσι και δύσκολα σε μια πόλη στην καρδιά της Μέσης Ανατολής, πλήρως κατεστραμμένη και εγκαταλελειμμένη, όπως είναι σήμερα η Δαμασκός. Κι όμως ανάμεσα στα ερείπια και υπό τον ήχο των βομβαρδισμών γεννήθηκε η ίντι ροκ μπάντα Khebez Dawle.
Του Βαγγέλη Καββαδία
Η ιστορία της άρχισε το 2010 στη Δαμασκό, όταν ο 20χρονος φοιτητής Anas Maghrebi μαζί με τους φίλους του σχημάτισαν μια μπάντα με το όνομα Αna και ξεκίνησαν τις πρόβες. Στη συνέχεια ήρθε η Αραβική Άνοιξη, το κύμα των εξεγέρσεων παρέσυρε ολόκληρη τη χώρα. Ο ντράμερ Rabbia Al Ghazzi αφιερώθηκε εξ ολοκλήρου στις διαμαρτυρίες. Μια νύχτα τον Μάιο του ’12, κάποιοι τον ακολούθησαν και τον σκότωσαν.
Με την κατάταξη και του κιθαρίστα Bashar Darwish στον στρατό, η πορεία του γκρουπ έφτανε στο τέλος της.
Μια μέρα ο Anas Maghrebi πήγε σε ένα ίντερνετ καφέ και ανέβασε ένα demo τραγούδι, με σκοπό να το ακούσει ο κόσμος στην περίπτωση που έπεφτε και ο ίδιος νεκρός. Λίγα λεπτά μετά μια βόμβα χτύπησε το διπλανό κτίριο. Ευτυχώς, ο ίδιος επέζησε όπως και το τραγούδι, το οποίο κατά τραγική ειρωνεία είχε τον τίτλο «You’re Still Alive».
«Συνειδητοποίησα πως ήταν καιρός να εγκαταλείψω την πατρίδα μου και να πάω να συναντήσω τους φίλους Bazz και Hikmat στη Βηρυτό», μας λέει σήμερα.
Το 2013, μαζί με εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες του, ο Maghrebi πήρε τον δρόμο της προσφυγιάς με πρώτη στάση τη Βηρυτό. Η ζωή εκεί ήταν εύκολη. Στην πόλη υπήρχαν πολλοί συναυλιακοί χώροι και μουσικοί παραγωγοί έτοιμοι να αγκαλιάσουν τους καλλιτέχνες από τη Συρία. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον και με την επανένωση του Maghrebi με τον κιθαρίστα Darwish, σχηματίστηκε το γκρουπ: «Khebez Dawle» ή «Government Bread» στα αγγλικά. Ένας Λιβανέζος παραγωγός με το όνομα Zeid Hamdan μαγεύτηκε από τον οριεντάλ ροκ ήχο της μπάντας και τους παραχώρησε το στούντιο για να ηχογραφήσουν το πρώτο τους άλμπουμ. Τα τραγούδια διηγούνται την ιστορία της Συρίας, από τις πρώτες μέρες της Αραβικής Άνοιξης μέχρι τη θλίψη και τη δυστυχία του εμφυλίου πολέμου. Τον Μάιο του 2014, ο Anas Maghrebi και η παρέα του πραγματοποίησαν ένα ακόμη όνειρό τους, ανεβαίνοντας για πρώτη φορά στη σκηνή.
Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς, όπως πολλοί άλλοι Σύροι, συνειδητοποίησαν πως δεν μπορούσαν να μείνουν άλλο στον Λίβανο. Αποφάσισαν πως έπρεπε να συνεχίσουν τον δρόμο της προσφυγιάς με τελικό προορισμό την Κεντρική Ευρώπη.
Αφού πούλησαν τα μουσικά τους όργανα για να μαζέψουν χρήματα για το ταξίδι, ξεκίνησαν να διασχίζουν την Τουρκία μέχρι τις ακτές της. Εκεί ένα πρωί του Σεπτεμβρίου, πλήρωσαν τον διακινητή προς 1.200 δολάρια για μια θέση στη βάρκα που θα τους μετέφερε 6 μίλια δυτικότερα, στις ακτές της Λέσβου.
Μόλις έφτασαν σε μια ακτή της Λέσβου, οι τουρίστες ενός ξενοδοχείου που λιάζονταν στην παραλία σηκώθηκαν και έσπευσαν να τους βοηθήσουν να βγάλουν τη βάρκα από το νερό. Κι όμως το πιο σοκαριστικό για τους τουρίστες δεν ήταν το θέαμα των προσφύγων να φθάνουν προς το μέρος τους, αλλά πως τρεις από αυτούς, γεμάτοι χαρά και ενθουσιασμό, άρχισαν να μοιράζουν CDs της μπάντας τους.
Λίγες μέρες αργότερα, οι Khebez και Dawle ξεκίνησαν από τον Πειραιά να διασχίζουν την Ελλάδα, τα Σκόπια και τη Σερβία. Ένα βράδυ, καθώς περπατούσαν μέσα στα χωράφια και στο απόλυτο σκοτάδι, πέρασαν χωρίς να το συνειδητοποιήσουν από ένα ναρκοπέδιο που υπήρχε στα σύνορα από τον πόλεμο της Κροατίας με τη Σερβία τη δεκαετία του ’90. Μόλις έφθασαν στην πόλη Ilok τους συνέλαβε η κροατική αστυνομία. Ο Maghrebi θυμάται: «Προσπαθήσαμε να είμαστε φιλικοί με την αστυνομία. Υπήρξε μια πολύ έντονη και ενδιαφέρουσα συζήτηση για τη μουσική και πώς ενώνει τους ανθρώπους. Ένας από τους αστυνομικούς ήταν ροκάς. Άνοιξε το κινητό του και άρχισε να ακούει ένα από τα τραγούδια μας στο YouTube. Η ειρωνεία είναι ότι το τραγούδι που επέλεξε μιλάει για την ελευθερία, τη φυλακή και τους φυλακισμένους».
Όταν τελικά αφέθηκαν ελεύθεροι, υποχρεώθηκαν να μείνουν σε κέντρο προσφύγων μέχρι να τους καταγράψουν. Εκεί τους ζητήθηκε να συμμετάσχουν σε μια συναυλία που διοργάνωναν διάφοροι ακτιβιστές. Η πρώτη τους ευρωπαϊκή συναυλία πραγματοποιήθηκε στο δημοτικό σχολείο της μικρής πόλης Kutina, 60 χιλιόμετρα έξω από το Ζάγκρεμπ. Μια εβδομάδα αργότερα, η μπάντα έδωσε συναυλία στο Ζάγκρεμπ. Ο Maghrebi θυμάται τα συναισθήματά του μόλις ανέβηκε στη σκηνή: «Για μας ήταν αρκετά σουρεαλιστικό ότι φορούσαμε ακόμη τα ρούχα του ταξιδιού. Το όλο θέμα δεν ήταν προγραμματισμένο, αυτή είναι η ομορφιά του».
Ακολούθησαν πολλές συναυλίες σε διάφορες πόλεις μέχρι οι Khebez Dawle να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους, το Βερολίνο.
Στο τέλος, αυτό που ο Anas Maghrebi και η παρέα του θέλουν να διαδώσουν σε ολόκληρο τον κόσμο είναι το παρακάτω μήνυμα: «Σ’ αυτή την κατάσταση, σημαντικό ρόλο έχουν να διαδραματίσουν οι καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο. Πρέπει να προσπαθήσουμε όσο καλύτερα γίνεται, ώστε να δώσουμε στους ανθρώπους ελπίδα, θετικές σκέψεις και αγάπη, όχι μίσος. Δεν είναι εύκολο, αλλά αξίζει τον κόπο».
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή, στις 4 Σεπτεμβρίου 2016.