Στους οκτώ μήνες της θητείας του, ο 45ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών έχει επιδείξει μια αρκετά αισχρή συμπεριφορά, αλλά η πρόσφατη χάρη που απένημε στον ρατσιστή πρώην σερίφη στην Αριζόνα, Τζο Αρπάιο, μπορεί και να είναι η πιο ανησυχητική πράξη του έως τώρα.

Της Barbara Ransby

Μετάφραση: Σάκης Στεργενάκης

Ένα ίδιον χαρακτηριστικό των δικτατόρων και των τυράννων είναι ότι επιτρέπουν στα πρωτοπαλλήκαρά τους να ενεργούν με ατιμωρησία –ανεξαρτήτως της βαναυσότητας που επιδεικνύουν–, να φυλακίζουν και να τιμωρούν τους επικριτές τους. Η χάρη στον Αρπάιο στέλνει ένα επικίνδυνο μήνυμα στους ρατσιστές αστυνομικούς και τους αδίστακτους «πολιτοφύλακες».

Το μήνυμα είναι: «Εάν είστε φανατικά πιστός στον Τραμπ και στη βάση του, μπορείτε να τη σκαπουλάρετε, οτιδήποτε κι αν κάνετε». Ο ίδιος ο Πρόεδρος καυχήθηκε τον περασμένο μήνα ότι έχει «πλήρη εξουσία» για την απονομή χάριτος. Και με την επαινετική του απονομή χάριτος στον Αρπάιο, τον άνθρωπο που ο Joe Hagan του Rolling Stone χαρακτηρίζει ως τον «πιο διεφθαρμένο και καταχρηστικό σερίφη στην Αμερική», ο Τραμπ απέδειξε ότι είναι πρόθυμος να ασκήσει αυτή την εξουσία.

Για να γίνει κατανοητός ο πλήρης αντίκτυπος αυτής της προεδρικής πράξης, καλό είναι να θυμηθούμε ποιος είναι ο Τζο Αρπάιο. Δεν είναι ένας ηλικιωμένος σερίφης της παλιάς εποχής. Ο Αρπάιο ήταν ένας διώκτης των ίσων ευκαιριών, που αμφισβητούσε τη νομιμότητα του πρώτου Μαύρου Προέδρου του έθνους ως μέρος του ρατσιστικού κινήματος “birther”, ενώ κατεδίωκε απάνθρωπα τους νόμιμους και τους παράτυπους λατίνους κατοίκους της Αριζόνας.

Το τμήμα του σερίφη στην Μαρικόπα, υπό τον Αρπάιο από το 1993 έως το 2016, ήταν διαβόητο για την παρενόχληση και την παρακολούθηση από τις αρχές των ισπανόφωνων κατοίκων, με βάση φυλετικά κριτήρια. Οι τυραννικές πρακτικές τους ήταν τόσο έντονες ώστε το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας απαγόρευσε στον Αρπάιο να εφαρμόζει ομοσπονδιακές πολιτικές μετανάστευσης. Μια δριμεία έκθεση του Υπουργείου Δικαιοσύνης δείχνει ότι οι λατίνοι κρατούμενοι που βρίσκονταν υπό τη δικαιοδοσία του Αρπάιο χαρακτηρίζονταν συνήθως με μια σειρά προσβλητικών ρατσιστικών χαρακτηρισμών, μεταξύ των οποίων είναι “wetbacks” (βρωμομετανάστες/βρωμομεξικάνοι)), «μεξικάνες σκύλες» και «ηλίθιοι Μεξικανοί».

Η σκανδαλώδης υπαίθρια φυλακή του Αρπάιο, που ονομάστηκε «τεντόπολη», στέγαζε εκατοντάδες κρατούμενους –λατίνους στη συντριπτική πλειοψηφία τους– μέσα στην αφόρητη θερμοκρασία της ερήμου και σε επικίνδυνες συνθήκες. Ο Αρπάιο, κάνοντας «χιούμορ», ονόμασε την εγκατάσταση ως το δικό του «στρατόπεδο συγκέντρωσης». Επίσης, επανέφερε την επαίσχυντη και διαβόητη ρατσιστική «ομαδική αλυσόδεση», όπου οι φυλακισμένοι περιφέρονταν δημοσίως πεδικλωμένοι και αναγκασμένοι, σύμφωνα με τον ομοφοβικό υπαινιγμό, να φορούν ροζ εσώρουχα κάτω από τις στολές τους.

Ουσιαστικά, η καριέρα του Αρπάιο ήταν μια ανεξέλεγκτη βασιλεία του τρόμου στην Αριζόνα. Αυτός είναι ο άνθρωπος που αγκάλιασε ο Τραμπ, χαρακτηρίζοντας την υπηρεσία του ως «αξιοθαύμαστη».

Οι πρακτικές και η περσόνα του Αρπάιο φέρουν μια οδυνηρή ομοιότητα με τον ρατσισμό κατά των μαύρων από τους σερίφηδες του Νότου, στη δεκαετία του 1960, και με τις συνεχιζόμενες ρατσιστικές πρακτικές πολλών αστυνομικών δυνάμεων των πόλεων σήμερα.

Ορισμένοι παρατηρητές έχουν παρομοιάσει τον Αρπάιο με έναν σύγχρονο Μπουλ Κόνορ, τον διαβόητο και θορυβώδη επίτροπο δημόσιας ασφάλειας του Μπέρμιγχαμ της Αλαμπάμα, ο οποίος αυθαδέστατα αψηφούσε την ομοσπονδιακή νομοθεσία, εξαπέλυε σκυλιά και έστρεφε δυνατές μάνικες νερού κατά των διαδηλωτών για τα πολιτικά δικαιώματα, στη δεκαετία του 1960. Η ομαδική αλυσόδεση και οι ρατσιστικοί επιθετικοί προσδιορισμοί αποτελούσαν τον πυρήνα της επιβολής του νόμου στον Νότο, πριν και κατά τη διάρκεια του Κινήματος για τα Πολιτικά Δικαιώμάτα.

Σήμερα, το Κίνημα για τις Ζωές των Μαύρων προέβαλε το γεγονός ότι η ρατσιστική αστυνομική βία και η κακομεταχείριση ασκούνται συστηματικά και επίμονα, ακόμα και μετά το τέλος των φυλετικών διακρίσεων στο αστυνομικό σώμα. Θυμηθείτε τους αστυνομικούς πυροβολισμούς του Michael Brown, του Walter Scott, της Mya Hall, του Tamir Rice, της Ayana Jones, της Laquan McDonald, της Rekia Boyd και πολλών άλλων τα τελευταία χρόνια.

Ο πρόεδρος του «νόμου και της τάξης» επιδοκιμάζει την ανομία όταν τον συμφέρει – ένα ακόμη κοινό χαρακτηριστικό των αυταρχικών καθεστώτων: κανόνες για όλους, αλλά όχι για «εμάς». Σε ομιλία του στο Λόνγκ Άιλαντ τον Ιούλιο, ο Τραμπ επιδοκίμασε τη σκληρή αντιμετώπιση των υπόπτων κατά τη σύλληψη τους. Είπε «αστειευόμενος» στο ακροατήριό του, που αποτελείτο από αστυνομικούς: «Όταν βλέπετε αυτούς τους κακοποιούς να ρίχνονται στο πίσω μέρος μιας κλούβας, απλά να ρίχνονται μέσα, σκληρά – είπα: “Σας παρακαλώ, μην είστε πολύ καλοί μαζί τους”».

Αυτό πρέπει να προκάλεσε μια ανατριχίλα στη ραχοκοκαλιά των μελών οικογενειών της Sandra Bland και του Freddie Gray, δύο νεαρών μαύρων που πέθαναν ενώ βρίσκονταν υπό κράτηση από την αστυνομία κάτω από εξαιρετικά ύποπτες συνθήκες, μετά τη βίαιη σύλληψή τους.

Η απονομή χάριτος στον Αρπάιο, που κάποτε χαρακτηριζόταν από τους κρατούμενους ως «Χίτλερ», έρχεται σε μια επικίνδυνη εποχή στην ιστορία αυτού του έθνους. Οι σκηνές των βαριά οπλισμένων λευκών υπέρμαχων της ανωτερότητας της λευκής φυλής, που παρελαύνουν στους δρόμους του Σαρλότσβιλ και εισβάλλουν στην πανεπιστημιούπολη του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια με φακούς, είναι φρέσκες στο μυαλό μας. Ήταν μόλις πριν από δύο εβδομάδες όταν ο Heather Heyer δολοφονήθηκε στα χέρια ενός νεοναζιστή βιτζιλάντε, ο οποίος αυτοαποκαλείται πατριώτης – τον ίδιο όρο που ο Τραμπ χρησιμοποίησε χειροκροτώντας τον φίλο του “Σέριφ Τζο”.

Με δεδομένη αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα, η αντιφασιστική οργάνωση και οι ενωμένοι μετωπικοί συνασπισμοί ποτέ δεν υπήρξαν πιο σημαντικοί. Το έργο της The Majority, μιας ευρείας συμμαχίας οργανώσεων που συνεκλήθησαν από το “Κίνημα για τις Ζωές των Μαύρων” (Movement for Black Lives), είναι μια σημαντική εξέλιξη. Και η ενωτική πλατφόρμα “Black and Brown” του “Expanded Sanctuary Movement”, της οποίας ηγείται το “Mijente” και το “Black Youth Project 100” για να αντιταχθεί στην ποινικοποίηση των κοινοτήτων είναι ένα ακόμη παράδειγμα διοργανωτών που λαμβάνουν σοβαρά υπόψη το σύνθημα, «ο ίδιος εχθρός, o ίδιος αγώνας». Ο τοπικός συνασπισμός “Resist. Reimagine. Rebuild.”, που εδρεύει στο Σικάγο, κάνει αυτή τη σημαντική ενιαία μέτωπική δουλειά σε τοπικό επίπεδο. Υπάρχει πολλή δουλειά για προοδευτικούς, αριστερούς και αντιρατσιστές ακτιβιστές, από την εκλογική αρένα έως τις διαμαρτυρίες στους δρόμους. Τα διακυβεύματα σπανίως ήταν σημαντικότερα.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο In These Times, στις 28 Αυγούστου 2017.

Για τη συγγραφέα

Η Barbara Ransby είναι καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις-Σικάγο και συγγραφές του βιβλίου «Ella Baker and the Black Freedom Movement: A Radical Democratic Vision». Είναι ακτιβίστρια και ιδρύτρια της ομάδας Ella’s Daughters.