Ποιος θα φανταζόταν ότι μια ομάδα φτωχών ανθρώπων με πλαστικές παντόφλες στα πόδια και 200 λεμπίρας (8 δολάρια) στην τσέπη, θα μπορούσε να καταφέρει κάτι τόσο μεγαλειώδες;
Της Danica Jorden
Η συνοριακή δίοδος από την Τιχουάνα προς τις ΗΠΑ είναι ένα πολυσύχναστο μέρος. Μια καλή μέρα, η μακριά ουρά από αυτοκίνητα και λεωφορεία κάνει ώρες να προχωρήσει, και λόγω της διαρκούς μικρής μετακίνησης προς τα εμπρός, τα οχήματα κρατούν ανοιχτές τις μηχανές του, γεμίζοντας τον αέρα με καυσαέρια.
Σε μια μεταλλική πινακίδα αναγράφεται «Ηνωμένες Πολιτείες», με την ένδειξη «Καλωσορίσατε» χαραγμένη στη βάση της στα Αγγλικά, τα Ιαπωνικά, τα Ταϊλανδικά, τα Γερμανικά και σε άλλες γλώσσες. Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι διασχίζουν κάθε χρόνο αυτό το σύνορο από την Τιχουάνα του Μεξικού προς τον Σαν Ντιέγκο των ΗΠΑ.
Περίπου 3.000 πολίτες της Ονδούρας, που περπάτησαν και έκαναν μαζικά ωτοστόπ από την πατρίδα τους μέχρι τη Γουατεμάλα και μετά το Μεξικό, βρίσκονται τώρα εγκλωβισμένοι στην μεξικανική πλευρά των συνόρων με τις ΗΠΑ, στην Τιχουάνα, περιμένοντας και ελπίζοντας ότι τα προσφυγικά τους αιτήματά θα εξεταστούν και ότι θα γίνουν δεκτοί στις ΗΠΑ.
Μερικοί έχουν οικογένεια και φίλους στην άλλη πλευρά, άλλοι ήξεραν απλώς ότι έπρεπε να φύγουν. Η κεντροαμερικανική αυτή ομάδα ανθρώπων, γνωστή ως Καραβάνι, ξεκίνησε την 4.400 χιλιομέτρων πορεία της στην πόλη Σαν Πέδρο Σούλα της Ονδούρας, στις 12 Οκτωβρίου.
Κατά το 1/3 της αποτελείται από παιδιά, ενώ υπάρχουν σε αυτήν πολλές γυναίκες με μωρά και παιδιά, ασυνόδευτοι ανήλικοι, LGBTQI νέοι και ενήλικες, ηλικιωμένοι και άνθρωποι με ειδικές ανάγκες.
Εγκαταλείποντας την πιο επικίνδυνη περιοχή στον κόσμο, αναζήτησαν μαζικά ασφάλεια με το ταξίδι τους προς τον Βορρά.
Στην Τιχουάνα –μια παράκτια πόλη 1,3 εκατομμυρίων κατοίκων, στριμωγμένη ανάμεσα στα πρόσφατα εγκατεστημένα συρματοπλέγματα του τείχους και τους μεταλλικούς πυλώνες του, που απλώνονται στην παραλία της πόλης προς τα δυτικά και βαθιά μέσα στην έρημο προς τα ανατολικά– το Καραβάνι είναι μια μετρίου μεγέθους ομάδα, κι ακόμα κι αν εμφανιστεί ένα αδελφό Καραβάνι 2.000 ατόμων, δεν θα ξεπεράσουν μαζί το πλήθος μιας συναυλίας ή ενός αθλητικού γεγονότος.
Στον αντίποδα, η Αμερικανική Υπηρεσία Τελωνειακής και Συνοριακής Προστασίας (CBP) συλλαμβάνει ή θέτει υπό κράτηση περισσότερους από 500.000 ανθρώπους ετησίως, κατηγορώντας τους για «παράνομη είσοδο».
Όμως από την πρώτη στιγμή της αυθόρμητης γέννησής του σε έναν σταθμό λεωφορείων στην Σαν Πέδρο Σούλα, εκεί όπου οι μητέρες φρόντισαν τα μωρά τους στο κράσπεδο όταν ο σταθμός κλειδώθηκε για τη νύχτα, αυτή η ομάδα συγκέντρωσε την προσοχή κι έγινε εμμονή για τον (ενδεχομένως) εκλεγμένο ηγέτη της (ενδεχομένως) πλουσιότερης και πιο δυνατής χώρας στον κόσμο.
Αρχικά, ο Πρόεδρος Τραμπ επιχείρησε να δημιουργήσει φόβο και μίσος για μια μεταναστευτική «εισβολή» στο πλαίσιο των ενδιάμεσων εκλογών στις ΗΠΑ, δαπανώντας χιλιάδες δολάρια και εκατοντάδες στρατιώτες για να «διαφυλάξει τα σύνορα» στην αμερικανική πλευρά.
Ωστόσο, οι προσπάθειές του να κερδίσει ψήφους για το δεξιό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα του και να διατηρήσει τη νομοθετική πτέρυγα της κυβέρνησής του απέτυχαν, καθώς οι Δημοκρατικοί ανέκτησαν την πλειοψηφία στην Βουλή των Αντιπροσώπων, με τους ψηφοφόρους σε όλη τη χώρα να εκλέγουν έναν πρωτοφανή αριθμό γυναικών στο δημόσιο αυτό αξίωμα.
Διαισθανόμενος ίσως ένα νέο κύμα από τις εκλογές και μετά, ο Τραμπ δεν έχει αναφερθεί σχεδόν καθόλου στο Καραβάνι, κατά τις πλούσιες πρωινές δηλώσεις του στο Twitter – το αγαπημένο του μέσο επικοινωνίας.
Η διοίκηση Τραμπ επίσης απέτυχε –τουλάχιστον προς το παρόν– στην απόπειρά της να ξαναγράψει τη νομοθεσία που αφορά την εξέταση και τη μεταχείριση αιτημάτων ασύλου.
Στις 9 Νοεμβρίου, ο Λευκός Οίκος εξέδωσε ένα διάταγμα, σύμφωνα με το οποίο θα απαγορεύεται σε όποιον φτάνει στα σημεία συνοριακής διέλευσης προς τις ΗΠΑ να αιτηθεί άσυλο, μολονότι είναι αδύνατον για τους ανθρώπους του Καραβανιού να φτάσουν σε επίσημα σημεία αίτησης ασύλου και να παραμείνουν εκεί ένα μήνα μέχρι να εξεταστούν και να εισακουστούν τα αιτήματά τους.
Ένας ομοσπονδιακός δικαστής αποφάνθηκε ότι η απαγόρευση ήταν εκτός της δικαιοδοσίας του Προέδρου και εξέδωσε προσωρινή διαταγή αναστολής της.
Περιέργως, οι 5.600 επιπλέον στρατιώτες που αποσπάστηκαν από τον Τραμπ στα σύνορα δεν πήγαν ποτέ στην Τιχουάνα, προς την οποία κατευθυνόταν αργά το Καραβάνι. Αντίθετα, οι βαριά εξοπλισμένες δυνάμεις στάθμευσαν στο Μακάλεν του Τέξας και ξόδευαν τον χρόνο τους ξετυλίγοντας και εγκαθιστώντας συρματόπλεγμα στο εκεί σύνορο, 2.449 χιλιόμετρα μακριά από την Τιχουάνα.
Στις 19 Νοεμβρίου, ο Πρόεδρος Τραμπ ζήτησε άλλα 59 εκατομμύρια δολάρια για τον έλεγχο των συνόρων. Δυστυχώς για τους μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο η Αμερικανική Υπηρεσία Μετανάστευσης και Υπηκοότητας (USCIS) ενίσχυσε το προσωπικό της με την επιπλέον εξουσιοδότηση να αρνούνται βίζα και να επιταχύνουν την απέλαση θυμάτων οικογενειακής βίας (που δικαιούνται Τ- και U- βίζες), θυμάτων τράφικινγκ, χήρων, συζύγων και ανήλικων παιδιών προσφύγων, και μελών από άλλες ειδικές κατηγορίες. Ένα μεγάλο μέρος των μελών του Καραβανιού θα ενέπιπτε στις παραπάνω κατηγορίες.
Ο Δεξιός Δήμαρχος της Τιχουάνα, Χουάν Μανουέλ Γκαστέλουμ, τοποθετήθηκε ζωηρότατα εναντίον του καραβανιού, αποκαλώντας το «τσουνάμι» και «αλήτες και μπαφάκηδες» και κερδίζοντας έτσι τον σεβασμό του Ντόναλντ Τραμπ – ένα ζευγάρι που έκανε retweet o ένας στον άλλο με λανθασμένες αλληλοπαραπομπές όλο το προηγούμενο Σαββατοκύριακο. Ο Γκαστέλουμ υποκίνησε και μια μικρή αλλά ηχηρή διαδήλωση ενάντια στο Καραβάνι, η οποία συγκέντρωσε την προσοχή των ειδησεογραφικών μέσων.
Ωστόσο, η ενσυναίσθηση μοιάζει να είναι δυνατή. Η Τιχουάνα είναι από παλιά μια πόλη με πολλές ανθρωπιστικές οργανώσεις προς υποστήριξη των μεταναστών και των απελαθέντων, όπως η Border Angels και το Καθολικό δίκτυο Casas del Migrante. Όμως, η φτώχια είναι πολύ μεγάλη και υπάρχουν λίγα που μπορούν να κάνουν για να βοηθήσουν.
Η ομάδα Pueblo Sin Fronteras (Λαός χωρίς Σύνορα), η οποία οργάνωσε νωρίτερα μέσα στη χρονιά και άλλα Καραβάνια από την Κεντρική Αμερική, δημοσίευσε ένα post της Νικόλ Ράμος όπου ανακοίνωνε ότι ανάμεσα στα μέλη του Καραβανιού έγιναν πέντε ομοφυλοφιλικοί γάμοι, οι οποίοι τελέστηκαν από ιερείς της Ενωτικής Οικουμενικής Εκκλησίας.
«Σήμερα ο κόσμος είδε ότι η αγάπη δεν μπορεί να εμποδιστεί ούτε από τις κυβερνήσεις, ούτε από την ομοφοβία και την τρανσοφοβία, ούτε από το οργανωμένο έγκλημα, και σίγουρα ούτε από τα τείχη και τα σύνορα», έγραψε η Ράμος.
Αυτή τη στιγμή, τα μέλη του Καραβανιού ζουν με φασόλια και κράκερ, και κοιμούνται στην παραλία, μέσα σε σκηνές που τους έχουν δωρηθεί ή σε υπόστεγα δικής τους κατασκευής.
Έχουν κερδίσει τη διεθνή προσοχή για τα δεινά της χώρας τους και του λαού τους, έχουν οργανωθεί και βρίσκονται αυτή τη στιγμή λίγο μακριά από τον σκοπό τους, Με την άφιξή τους στην Τιχουάνα, ορισμένοι νέοι από το Καραβάνι τράνταζαν το φράχτη του συνόρου και φώναζαν «Ναι, θα μπορούσαμε!».
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Opendemocracy, στις 22 Νοεμβρίου 2018.
Μετάφραση: Συντακτική ομάδα pass–world.gr
Για τη συγγραφέα
Η Danica Jordan είναι συγγραφέας και μεταφράστρια.
