Βραζιλία: Μια προαναγγελθείσα απόπειρα πραξικοπήματος

Την Κυριακή 8 Ιανουαρίου, ακριβώς μία εβδομάδα, μετά την ενθρόνιση του Λούλα, η Μπραζίλια, η ομοσπονδιακή πρωτεύουσα, έζησε μία ημέρα ταραχών: ένα Καπιτώλιο βραζιλιάνικου τύπου.


Του Luc Mineto

Μετάφραση: Συντακτική ομάδα pass-world.gr


Στοχοθετημένες και οι τρεις εξουσίες της κυβέρνησης

Χιλιάδες διαδηλωτές, οπαδοί του Μπολσονάρο, οι οποίοι είχαν κατασκηνώσει επί εβδομάδες μπροστά από το αρχηγείο του στρατού ή είχαν έρθει με ειδικά ναυλωμένα λεωφορεία, απλώθηκαν από νωρίς το απόγευμα στην κεντρική πλατεία της Μπραζίλια και εισέβαλαν στο ομοσπονδιακό Κογκρέσο (Βουλή των Αντιπροσώπων και Γερουσία), στο Προεδρικό Μέγαρο της Αλβοράδα και στην έδρα του Ανώτατου Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου (STF).

Η στρατηγική πίσω από αυτή την κίνηση παραμένει οικεία: να προκληθεί ένα γενικό χάος που θα «δικαιολογούσε» μια στρατιωτική επέμβαση.

Αρχικά, ο αντίκτυπος ήταν μάλλον αποδιοργανωτικός: οι τρεις εξουσίες της βραζιλιάνικης δημοκρατίας (νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική) τέθηκαν σε ομηρία. Οι υλικές ζημιές (κτίρια, εξοπλισμός, έπιπλα) είναι σημαντικές. Ένα έργο του Di Cavalcanti (σ.τ.μ σημαντικός βραζιλιάνος ζωγράφος του μοντερνισμού) ξηλώθηκε, η σειρά με τα πορτρέτα των Προέδρων λεηλατήθηκε (πλην του Μπολσονάρο και των στρατιωτικών της δικτατορίας). Και ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι κλάπηκε μια παρτίδα όπλων ακριβείας.

Υποστηρικτές του Μπολσονάρο έχουν εισβάλει στο κτρίριο του Κογκρέσου/Wikimedia Commons

Αστυνομική συνενοχή

Ωστόσο, όλα είχαν ανακοινωθεί εδώ και καιρό στα κοινωνικά δίκτυα: προσφορές και έξοδα δωρεάν μεταφοράς, καθορισμένοι στόχοι. Και άρα θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Αυτό το χάος συνέβη, κυρίως επειδή η κυβέρνηση της Ομοσπονδιακής Περιφέρειας της Μπραζίλια (πρωτίστως υπεύθυνη για την ασφάλεια των τοποθεσιών) επέδειξε, σε όλα τα επίπεδα, όχι μόνο παθητικότητα, αλλά και συνενοχή.

Ο κυβερνήτης της Μπραζίλια, Ιμπανέϊζ Ρότσα, είναι δηλωμένος υποστηρικτής του Μπολσονάρο.

Επέμεινε να διορίσει ως γραμματέα περιφερειακής ασφάλειας τον Άντερσον Τόρες, πρώην υπουργό Δικαιοσύνης του Μπολσονάρο, ο οποίος βρίσκεται σήμερα σε διακοπές στη Φλόριντα (όπου έχει καταφύγει ο Μπολσονάρο).

Και γίναμε μάρτυρες ενός θλιβερού θεάματος των ελάχιστων αστυνομικών που υπήρχαν, οι οποίοι υποδέχονταν τους πραξικοπηματίες, συνομιλούσαν μαζί τους φιλικά, έβγαζαν selfies.

Απόδειξη αυτής της συνενοχής είναι και ότι όταν η αστυνομία της Ομοσπονδιακής Περιφέρειας, αντιμέτωπη με τη γενική καταδίκη, αναγκάστηκε τελικά να αντιδράσει, τα τρία κτίρια ανακτήθηκαν χωρίς δυσκολία, μέσα σε μόλις μία ώρα: πρώτα το Ανώτατο Δικαστήριο, μετά το Προεδρικό Μέγαρο και τέλος το Κογκρέσο. Περίπου 200 βάνδαλοι συνελήφθησαν επ’ αυτοφώρω.

Αστυνομικές δυνάμεις έξω από το Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο/Wikimedia Commons

Πολλαπλές καταδίκες

Συνολικά, το πιο ριζοσπαστικό τμήμα του μπολσονισμού βγήκε από αυτό το επεισόδιο πιο αποδυναμωμένο και απομονωμένο, το βράδυ της 8ης Ιανουαρίου.

Η καταδίκη των απαιτήσεών του ήταν γενική, όχι μόνο από πολιτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις της Αριστεράς και της άκρας Αριστεράς, αλλά και από τη Δεξιά και το Κέντρο, καθώς και από τους Προέδρους της Νομοθετικής Συνέλευσης, της Γερουσίας, των Ανώτατων Δικαστηρίων, ακόμη και από κυβερνήτες που συνδέονται με τον Μπολσονάρο, όπως αυτοί του Ρίο και του Σάο Πάολο.

Το βραβείο μεταμέλειας απονέμεται φυσικά στον Ιμπανέϊζ της Ομοσπονδιακής Περιφέρειας, ο οποίος αναγκάστηκε να απολύσει τον μπολσοναρικό γραμματέα ασφαλείας του και να ζητήσει συγγνώμη από τους Προέδρους των λεηλατημένων ιδρυμάτων και από τον ίδιο τον πρόεδρο Λούλα. Το δημοκρατικό μέτωπο που στήριξε τον Λούλα στον δεύτερο γύρο των εκλογών διατηρήθηκε και μάλιστα ενισχύθηκε.

Αν ο υπουργός Δικαιοσύνης του Λούλα, Φλάβιο Ντίνο, μπορεί να επικριθεί ότι εμπιστεύτηκε πολύ εύκολα τις υποσχέσεις του κυβερνήτη Ιμπανέϊζ, η συνολική αντίδραση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης τελικά ήταν στο ύψος των περιστάσεων.

Αργά το απόγευμα, ο Λούλα διέταξε ομοσπονδιακή παρέμβαση στην ασφάλεια της Ομοσπονδιακής Περιφέρειας. Η Δικαιοσύνη πρέπει να είναι γρήγορη και αυστηρή. Όσοι συμμετείχαν σε αυτές τις τρομοκρατικές πράξεις, αλλά και όσοι τις οργάνωσαν, σχεδίασαν και χρηματοδότησαν, αρχής γενομένης από τους Άντερσον Τόρρες και Ιμπανέϊζ Ρότσα, θα πρέπει να λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους. Όλα δείχνουν ότι οι τελευταίες συγκεντρώσεις μπολσοναριστών στις πύλες των στρατώνων θα διαλυθούν γρήγορα (επιτέλους!).

Wikimedia Commons

Ο ρόλος των κινημάτων στην υπεράσπιση της δημοκρατίας

Σε δύο πρόσφατα άρθρα, που γράφτηκαν πριν από αυτά τα γεγονότα, ο Israel Dutra και ο Pedro Fuentes περιέγραψαν την πολιτική εικόνα της Βραζιλίας σήμερα: μια μεγάλη δημοκρατική νίκη, συνεχιζόμενη απήχηση της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς, εξτρεμιστικές πράξεις περιορισμένης εμβέλειας, που συνιστούν, ωστόσο, ισχυρή απειλή για ακτιβιστές και ηγέτες. Οι απαιτήσεις αυτών των συνθηκών, είναι πιο επιτακτικές από ποτέ:

άρνηση κάθε προσπάθειας αμνηστίας των μπολσοναριστών για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν,

– ενίσχυση της λαϊκής κινητοποίησης κατά της απόπειρας πραξικοπήματος του Μπολσονάρο, με άμεση σύγκληση κινηματικών δράσεων από όλους τους φορείς που έχουν δεσμευτεί για την υπεράσπιση της δημοκρατίας.

Από τη Δευτέρα 9 του μηνός πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις στις κυριότερες πόλεις της Βραζιλίας, τις οποίες κάλεσαν αριστερές οργανώσεις, μεταξύ των οποίων και το PSOL. Αυτές οι κινητοποιήσεις σηματοδοτούν το τέλος των διαπραγματεύσεων αποκλειστικά εντός των θεσμών και την είσοδο του κινητοποιημένου λαού σε αυτόν τον αγώνα για την υπεράσπιση της δημοκρατίας από το χάος.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Anticapitaliste.

Διαβάστε επίσης:

Βραζιλία: Οι προκλήσεις μιας διχασμένης χώρας

Πολιτική και ευαγγελικός χριστιανισμός στη Βραζιλία