Μετά την εκεχειρία των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, οι λαϊκές διαδηλώσεις με αιτήματα την παραίτηση της Προέδρου Ντίνα Μπολουάρτε, τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών το 2023 και ένα νέο Σύνταγμα, ξαναξεκίνησαν σε όλο το Περού.
Της Mariana Álvarez Orellana
Μετάφραση: Συντακτική ομάδα pass-world.gr
Χιλιάδες Περουβιανοί και Περουβιανές, από όλα τα σημεία της χώρας, ξεκίνησαν απεργία επ’ αόριστον την Τετάρτη 6 Ιανουαρίου, με σύνθημα «να φύγουν όλοι», αρχής γενομένης από τη νυν πρόεδρο Ντίνα Μπολουάρτε και το «διεφθαρμένο και πραξικοπηματικό» Κογκρέσο, και ζητώντας τη σύγκληση Συντακτικής Συνέλευσης και την απελευθέρωση του αποπεμφθέντος Προέδρου Πέδρο Καστίγιο.
Η αστυνομία, μαζί με τον στρατό, διατήρησαν τον έλεγχο βασικών υποδομών, που είναι νευραλγικέςγια να αποτραπούν βίαιες ενέργειες, αν και υπήρξαν πολλαπλές συγκρούσεις (σ.τ.μ. το κείμενο γράφτηκε στις 6 Ιανουαρίου).
Στο κέντρο της Λίμα, η Περουβιανή Εθνική Αστυνομία (PNP) έριξε δακρυγόνα σε διαδηλωτές που προσπαθούσαν να φτάσουν στο Κογκρέσο μετά από κινητοποίηση από την Plaza 2 de Mayo στο Cercado de Lima.
Το κύμα διαδηλώσεων ξεκίνησε στο Περού στις 7 Δεκεμβρίου, μετά την αποπομπή και σύλληψη του πρώην Προέδρου Καστίγιο, που είχε ως αποτέλεσμα 28 νεκρούς σε συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και στρατού και άλλους έξι νεκρούς σε ατυχήματα που συνδέονται με τα μπλόκα.
Ο ρόλος του Χοσέ Γουίλιαμς Ζαπάτα
Οι αναλυτές υποδεικνύουν τον ρόλο που διαδραματίζει ο Πρόεδρος του Κογκρέσου, Χοσέ Γουίλιαμς Ζαπάτα, στρατηγός εν αποστρατεία και ηγέτης ακροδεξιού κόμματος, αλλά και βασικός υποκινητής της απομάκρυνσης του Πέτρο Καστίγιο.
Ο Ζαπάτα φαίνεται να επωφελείται από την απεργία, προκειμένου να δημιουργηθεί το έδαφος για να διαδεχθεί την Ντίνα Μπολουάρτε στην Προεδρία του Περού.
Ο Ζαπάτα κατηγορείται για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, παράνομο πλουτισμό και διασυνδέσεις με τη διακίνηση ναρκωτικών, σύμφωνα με τον αμερικανικό Οργανισμό για την Καταπολέμηση των Ναρκωτικών (DEA).
Το 2021 κατηγορήθηκε ότι συγκάλυψε τη σφαγή της Accomarca, που έλαβε χώρα το 1985, όπου δολοφονήθηκαν 69 αγρότες.
Σύμφωνα με την Περουβιανή Εποπτεία Τραπεζών, Ασφαλειών και Διαχειριστών Συνταξιοδοτικών Ταμείων, το 2006 κατηγορήθηκε για παράνομο πλουτισμό, όταν προήδρευε της Κοινής Στρατιωτικής Διοίκησης.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα των μεξικανικών μέσων ενημέρωσης, είχε επίσης σχέση με το καρτέλ ναρκωτικών της Τιχουάνα.
Απεργία σε εθνικό επίπεδο
O Συνήγορος του Λαού ανέφερε ότι σε συλλογικές δράσεις διαμαρτυρίας έχουν εισέλθει 30 επαρχίες σε εθνικό επίπεδο, προχωρώντας σε κινητοποιήσεις, στάσεις εργασίας ή/και αποκλεισμούς δρόμων.
Οι διαδηλώσεις αύξησαν την αβεβαιότητα: η εθνική αποστρατιωτικοποίηση είναι αβέβαιη όταν οι Ένοπλες Δυνάμεις και η Εθνική Αστυνομία αποτελούν έναν από τους βασικούς πυλώνες της κυβέρνησης της Ντίνα Μπολουάρτε.
Ταυτόχρονα ο Συνήγορος του Λαού σημείωσε ότι δεν εναπόκειται στον στρατό ή την αστυνομία να επιλύσει αυτή τη σύγκρουση.
«Είναι καθήκον της κεντρικής κυβέρνησης και του Κογκρέσου της Δημοκρατίας να βρουν μια λύση με ευρεία συναίνεση που θα αποκαταστήσει την ειρήνη και την ηρεμία στη χώρα», ανέφερε στη δήλωσή του.
«Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν το 2024. Αν οι διαμαρτυρίες ενταθούν, ίσως επισπευσθούν για το 2023 και αν η κυβέρνηση ενδυναμωθεί θα θελήσει να παραμείνει μέχρι το 2026. Πολύ αβέβαιη είναι επίσης η εμφάνιση νέων ιδεών και νέου αίματος, σε μια χώρα που συνθλίβεται από την παλιά πολιτική τάξη, η οποία έχει μπλοκάρει όλες τις προτάσεις για αλλαγή. Η εθνική μας δυστυχία είναι προβλέψιμη, το μέλλον μας αβέβαιο, λέει ο Rudecindo Vega Carreazo.
Οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις της νέας χρονιάς ξεκίνησαν ειρηνικά και σε τεταμένη ατμόσφαιρα, με ορισμένους αποκλεισμούς δρόμων. Όπως ήταν αναμενόμενο, ο κύριος πρωταγωνιστής της ημέρας ήταν η περιοχή Πούνο των νότιων Άνδεων. Από τα ξημερώματα, ο δρόμος που συνδέει αυτήν την περιοχή με τη Βολιβία αποκλείστηκε, καθώς και ο Διαωκεάνιος αυτοκινητόδρομος, ο οποίος συνδέει το νότιο τμήμα των περουβιανών ακτών με τη Βραζιλία.
Απεργίες και πορείες σημειώθηκαν στις νότιες περιοχές Πούνο, Κούσκο και Αρεκίπα, καθώς και στις περιοχές Ανταχουάλας και Αμπενκάι, στη νότια περιοχή των Άνδεων των Απούριμακ.
Σε μια προσπάθεια να αποσπάσει την προσοχή από την εσωτερική αναταραχή, η Μπολουάρτε «εξέφρασε τη λύπη της» για την υποτιθέμενη συνεχή ανάμειξη του πρώην Προέδρου της Βολιβίας Έβο Μοράλες στις εσωτερικές υποθέσεις του Περού και δήλωσε ότι θα αξιολογήσει, μαζί με την Υπηρεσία Μετανάστευσης, τη δυνατότητα εισόδου του στο περουβιανό έδαφος, καθώς πρόθεσή του ήταν να προωθήσει τον αυτονομισμό στο νότιο Περού.
Ο υπουργός Άμυνας Χόρχε Τσάβες κατήγγειλε ότι πίσω από τις διαδηλώσεις στο νότιο τμήμα της χώρας βρίσκονται άτομα που συνδέονται με τη διακίνηση ναρκωτικών και την παράνομη εξόρυξη και δήλωσε ότι οι διαδηλώσεις της νέας χρονιάς δεν είχαν την ένταση των διαδηλώσεων του Δεκεμβρίου 2022, αν και είχαν «μεγαλύτερη συχνότητα» στο Κούσκο και το Πούνο. Ο Χοσέ Ουίλιαμς Ζαπάτα, επικεφαλής του Κογκρέσου, κάλεσε την Τετάρτη να «εγκαταλειφθεί κάθε μορφή βίας» στις διαδηλώσεις.
Η Μπολουάρτε επέμεινε ότι δεν θα υπάρξει καμία ατιμωρησία για τους θανάτους στις διαδηλώσεις του Δεκεμβρίου, οι οποίες ξέσπασαν μετά την αποπομπή του τότε προέδρου Πέδρο Καστίγιο, τον οποίο αντικατέστησε.
Η Πρόεδρος ζήτησε την ταχεία διερεύνηση των θανάτων και την απόδοση ευθυνών, λέγοντας ότι υπεύθυνες για αυτό είναι η Δικαιοσύνη και η Διαμερικανική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ενοχλήθηκε όταν ένας δημοσιογράφος αναφέρθηκε στην ευθύνη του κράτους για τον αριθμό των νεκρών και τη ρώτησε αν εγγυάται ότι δεν θα υπάρξουν άλλες απώλειες ζωών.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Rebelión, στις 6 Ιανουαρίου 2023.
