109 Mη Κυβερνητικές Οργανώσεις, με παγκόσμια δράση στον τομέα της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εξέδωσαν, ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που διεξάγεται στις 28 και 29 Ιουνίου, κοινή ανακοίνωση, με την οποία καταγγέλλουν την τρέχουσα πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το προσφυγικό και ευρύτερα  τις πολιτικές περιορισμού της μετανάστευσης που εφαρμόζονται από τα κράτη-μέλη της Ένωσης, μετά τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας.

Στην ανακοίνωσή τους, υπογραμμίζουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση “ετοιμάζεται να ανοίξει ένα σκοτεινό κεφάλαιο στην ιστορία της” και καλούν τα κράτη-μέλη να απορρίψουν την κατατεθειμένη πρόταση, η οποία  παγιώνει και εμβαθύνει τη βασική φιλοσοφία της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, για αναχαίτιση της μετανάστευσης και επαναπροωθήσεις των προσφύγων.

Πιο συγκεκριμένα η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιλαμβάνει την εργαλειακή χρησιμοποίηση του εμπορίου και της εξωτερικής αναπτυξιακής βοήθειας που παρέχει η ΕΕ σε τρίτες χώρες, ως μέσων για τη σύναψη συμφωνιών “διαχείρισης της μετανάστευσης” με αυτές τις χώρες.

Ολόκληρη η ανακοίνωση:

Οι ΜΚΟ καταδικάζουν έντονα τις νέες πολιτικές της ΕΕ για τον περιορισμό της μετανάστευσης

Στο επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) θα συζητήσουν την Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα νέο πλαίσιο εταιρικής σχέσης με τρίτες χώρες. Η Ανακοίνωση προτείνει μια προσέγγιση, η οποία έχει ως στόχο να αξιοποιήσει τα υφιστάμενα μέσα και εργαλεία εξωτερικής συνεργασίας τόσο της ΕΕ, όσο και των κρατών μελών, προκειμένου να ανακόψουν τη μετανάστευση προς την Ευρώπη.

Οι υπογράφουσες οργανώσεις εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους για την κατεύθυνση που έχει πάρει η ΕΕ, καθιστώντας την αποτροπή και την επιστροφή τον κύριο στόχο των σχέσεων της Ένωσης με τρίτες χώρες. Αυτό το νέο πλαίσιο συνεργασίας ενέχει το κίνδυνο να παγιώσει τη στροφή προς μια πολιτική που έχει έναν και μοναδικό στόχο: την αναχαίτιση της μετανάστευσης σε βάρος της Ευρωπαϊκής αξιοπιστίας και την καταστρατήγηση των θεμελιωδών αξιών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η προτεινόμενη προσέγγιση είναι εμπνευσμένη από την κοινή δήλωση -«συμφωνία» της ΕΕ με την Τουρκία, η οποία, αν και φημίζεται ως ένα επιτυχημένο παράδειγμα συνεργασίας, στην πραγματικότητα έχει προκαλέσει τον εγκλωβισμό χιλιάδων ανθρώπων στην Ελλάδα σε απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες.

Αυτό έχει επηρεάσει ιδιαίτερα τα παιδιά, με αποτέλεσμα εκατοντάδες ασυνόδευτα ανήλικα να βρίσκονται σε κλειστά κέντρα κράτησης στα νησιά ή να αναγκάζονται να κοιμούνται σε κρατητήρια αστυνομικών τμημάτων στην ελληνική ενδοχώρα. Οι ευρύτερες επιπτώσεις αυτής της κατάστασης δεν θα πρέπει να υποτιμηθούν. Είναι δύσκολο να δούμε πώς η Ευρώπη μπορεί να ζητήσει από τις χώρες εταίρους να κρατήσουν τις πόρτες τους ανοιχτές, να φιλοξενήσουν μεγάλο αριθμό προσφυγικών πληθυσμών και να αποτρέψουν περαιτέρω κινήσεις, ενώ την ίδια στιγμή τα κράτη μέλη αρνούνται να επωμιστούν το μερίδιο της ευθύνης τους για την προστασία των ανθρώπων που εγκαταλείπουν τα σπίτια τους. Το δικαίωμα του ασύλου υπονομεύεται σημαντικά και θα γίνεται όλο και πιο δύσκολο για τους πολίτες που βρίσκονται σε ζώνες συγκρούσεων, να ζητήσουν διεθνή προστασία.

Η πρόταση της Επιτροπής αγνοεί όλα τα αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με την αναποτελεσματικότητα των στρατηγικών αποτροπής που αποσκοπούν στον τερματισμό της μετανάστευσης.

Αυτή η προσέγγιση όχι μόνο δεν θα καταφέρει να «σπάσει το επιχειρηματικό μοντέλο» των διακινητών, αλλά, αντίθετα, αυξάνει τον ανθρώπινο πόνο καθώς οι άνθρωποι αναγκάζονται να καταφύγουν σε πιο επικίνδυνες διόδους. Επιπλέον, παρά τη δεδηλωμένη δέσμευση για σεβασμό της αρχής της μη επαναπροώθησης, δεν προβλέπονται εγγυήσεις για τη διασφάλιση της εφαρμογής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου και των μηχανισμών προστασίας.

Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι κινδυνεύουν να απελαθούν σε χώρες όπου δεν διασφαλίζονται τα δικαιώματά τους. Η αρμοδιότητα και η ευθύνη για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν σταματούν στα σύνορα της Ευρώπης. Είμαστε απογοητευμένοι καθώς παρατηρούμε ότι για άλλη μια φορά η έμφαση στην αποτροπή δεν συνοδεύεται από σαφείς δεσμεύσεις για να ανοίξουν ασφαλείς και νόμιμοι δίαυλοι προς την Ευρώπη για όσους έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας και για άλλους μετανάστες, π.χ. μέσω της επανεγκατάστασης, προγραμμάτων ανθρωπιστικής εισδοχής και οικογενειακής επανένωσης, θεωρήσεων εισόδου για εκπαιδευτικούς λόγους, κινητικότητας στην εργασία και απελευθέρωσης θεωρήσεων εισόδου.

Η επανεγκατάσταση, η μετανάστευση εργατικού δυναμικού και η απελευθέρωση θεωρήσεων εισόδου αναφέρονται μόνο ως πιθανά μέσα επιρροής σε σχέση με τις χώρες-εταίρους στο πλαίσιο μιας ανταποδοτικής προσέγγισης.

Άλλη μια σημαντική ανησυχία είναι η χρηματοδότηση του προτεινόμενου πλαισίου εταιρικής σχέσης, η οποία θα οδηγήσει στον εκ βάθρων αναπροσανατολισμό του προγραμματισμού της Ευρώπης για την ανάπτυξη προς την κατεύθυνση της διακοπής της μετανάστευσης. Πρόκειται για μια απαράδεκτη αντίφαση σε σχέση με τη δέσμευση η αναπτυξιακή συνεργασία να χρησιμοποιείται για την εξάλειψη της φτώχειας, όπως προβλέπεται στη Συνθήκη της Λισαβόνας. Η βοήθεια είναι προς όφελος των ανθρώπων που έχουν ανάγκη και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως μοχλός για τον έλεγχο της μετανάστευσης.

Η χρηματοδότηση της ΕΕ πρέπει να είναι διαφανής και να συμμορφώνεται με σαφείς καθορισμένες αρχές, όπως οι αρχές Μπουσάν σχετικά με την αποτελεσματικότητα και τις αρχές του Παρισιού σχετικά με την «ιδιοκτησία» από και την εναρμόνιση με τις στρατηγικές των χωρών
εταίρων. Επιπλέον, η σύναψη συμφωνιών «διαχείρισης της μετανάστευσης» με χώρες στις οποίες διαπράττονται σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα είναι αντιπαραγωγική μακροπρόθεσμα – υπονομεύοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλο τον κόσμο και διαιωνίζοντας τον κύκλο της κακομεταχείρισης και της καταστολής που αναγκάζει τους ανθρώπους να τραπούν σε φυγή.

Η μετανάστευση έχει πολλές αιτίες. Οι άνθρωποι μπορεί να αναζητούν νέες ευκαιρίες διαβίωσης, εκπαίδευση ή να επανενωθούν με την οικογένειά τους, καθώς οι συγκρούσεις, η βία, οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η κλιματική αλλαγή, η φτώχεια και η ανεργία δύνανται να προκαλέσουν μεταναστευτικές ροές και αναγκαστική εκτόπιση. Κάθε συνεργασία για τη διαχείριση της μετανάστευσης θα πρέπει να λάβει υπόψη αυτή τη σύνθετη και πολύπλευρη πραγματικότητα, να βασίζεται σε αποδεικτικά στοιχεία και στις ανάγκες και να διασφαλίζει ότι τα οφέλη της μετανάστευσης θα μεγιστοποιούνται και οι κίνδυνοι θα μετριάζονται.

Εάν η ΕΕ επιθυμεί να απευθύνει κάλεσμα για περισσότερη παγκόσμια αλληλεγγύη, θα πρέπει πρώτη να δείξει το σωστό παράδειγμα. Η ΕΕ, ένα εγχείρημα χτισμένο πάνω στα ερείπια ενός καταστροφικού πολέμου, πρόκειται να προχωρήσει σε ένα σκοτεινό κεφάλαιο της ιστορίας της. Καλούμε τους ηγέτες της ΕΕ να επιλέξουν ένα σύστημα μεταναστευτικής διαχείρισης που θα βασίζεται στα δικαιώματα, στο πλαίσιο ενός βιώσιμου μακροπρόθεσμου στρατηγικού οράματος, αντί να επιδιώκουν την ανέφικτη και απάνθρωπη αποτροπή, εγκαταλείποντας συνεπακόλουθα τον πυρήνα των ιδρυτικών αρχών της Ένωσης.

Ως οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανθρωπιστικές, ιατρικές, μετανάστευσης και ανάπτυξης και βασικοί εταίροι υλοποίησης αναπτυξιακών προγραμμάτων σε τρίτες χώρες, καλούμε τους Ευρωπαίους ηγέτες:
1. Να απορρίψουν την τρέχουσα ανακοίνωση της Επιτροπής και να αναπτύξουν μια βιώσιμη μακροπρόθεσμη και βασισμένη σε έρευνα στρατηγική για τη διαχείριση της μετανάστευσης, σε διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών και τους εμπειρογνώμονες.
2. Να διευκολύνουν την ασφαλή κινητικότητα, ανοίγοντας και ενισχύοντας ασφαλείς και νόμιμες διόδους προς την Ευρώπη, τόσο για εκείνους που έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας όσο και για άλλους μετανάστες, μέσω, μεταξύ άλλων, επανεγκατάστασης, εισδοχής για ανθρωπιστικούς λόγους, οικογενειακής επανένωσης, κινητικότητας των εργαζομένων σε όλα τα επίπεδα δεξιοτήτων και φοιτητικών θεωρήσεων εισόδου. Τα κράτη μέλη πρέπει να δεσμευτούν ότι θα ξεκαθαρίσουν τα σημεία αναφοράς και κατάλληλα χρονοδιαγράμματα για την εφαρμογή ενός πλαισίου μετανάστευσης που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μεταναστών, των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων, των οικογενειών τους, καθώς και στις ανάγκες και στις υποχρεώσεις των κρατών μελών.
3. Να αποκλείσουν οποιαδήποτε προϋπόθεση η οποία βασίζεται σε δείκτες ελέγχου της μετανάστευσης στο πλαίσιο της κατανομής αναπτυξιακής βοήθειας προς τρίτες χώρες. Η αναπτυξιακή βοήθεια είναι ένα εργαλείο για την καταπολέμηση της φτώχειας και της ανισότητας, όχι εργαλείο διαχείρισης της μετανάστευσης. Οι ευάλωτοι πληθυσμοί δεν πρέπει να γίνονται αντικείμενο κακομεταχείρισης εξαιτίας ανησυχιών που – σε μεγάλο βαθμό – είναι πολιτικού ενδιαφέροντος.
4. Να τερματίσουν οποιαδήποτε επαναπροώθηση ή μετακίνηση ανθρώπων από την ΕΕ σε τρίτες χώρες παραβιάζοντας – ή απειλώντας με παραβίαση – τα θεμελιώδη δικαιώματα και το κράτος δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της αρχής της μη επαναπροώθησης. Επιπλέον, χρήζει εξασφάλισης η πρόσβαση στην προστασία, τη δικαιοσύνη και την αποτελεσματική θεραπεία όλων των ανθρώπων κατά τη διαδικασία μετανάστευσης και της εύρεσης ασύλου.
5. Να εξασφαλιστεί τόσο η διαφάνεια στην ανάπτυξη των οποιοδήποτε μέσων για τη διαχείριση της
μετανάστευσης όσο και η λογοδοσία των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που απορρέουν από τις μεταναστευτικές πολιτικές της ΕΕ.
6. Να δεσμευτούν ότι η εξωτερική πολιτική και η δράση επικεντρώνονται στην πρόληψη και την απελευθέρωση παρατεταμένων κρίσεων. Ενώ η Ανακοίνωση αναφέρεται στην ανάγκη αντιμετώπισης των βαθύτερων αιτίων της πληθυσμιακής μετακίνησης σε μακροπρόθεσμη βάση, δεν περιλαμβάνει δέσμευση για την πρόληψη και τη διαχείριση κρίσεων.
Υπογράφουσες οργανώσεις / φορείς / δίκτυα:

1. ACT Alliance EU
2. ActionAid
3. aditus foundation
4. Afrique Culture Maroc
5. Agir Ensemble pour les Droits de l’Homme
6. Aid Services
7. Amnesty International
8. Amycos
9. Andalucía Acoge
10. Asamblea de Cooperacion Por la Paz ACPP
11. Asgi – Associazione per gli Studi Giuridici sull’Immigrazione
12. Asociacion por ti mujer
13. Asociacion Salud y Familia – Spain
14. Association for action against violence and trafficking in human beingsOpen
Gate La Strada Macedonia.
15. Association for the Social Support of Youth
16. Ayuda en Acción
17. British Refugee Council
18. CAFOD
19. Care International
20. CCOO de Andalucia
21. Centre for Youths Integrated Development.
22. Centro de Investigaciones en Derechos Humanos PRO IGUAL
23. ChildFund Alliance
24. Church of Sweden
25. Churches’ Commission for Migrants in Europe
26. Citizens’ association for combating trafficking in human beings and all
forms of gender-based violence
27. CNCD-11.11.11
28. Comisión Española de Ayuda al Refugiado –CEAR-
29. Concern Worldwide
30. CONCORD Europe
31. CONCORD Sweden
32. Conseil des Béninois de France
33. Consortium of Migrants Assisting Organizations in the Czech Republic
34. Coordinadora Andaluza de ONGD
35. Coordinadora Cantabra de ONGD
36. Coordinadora de ONGD de la Región de Murcia
37. Coordinadora de ONGD del Principado de Asturias
38. Coordinadora de ONGD España
39. Coordinadora de ONGD Navarra
40. Coordinadora Extremeña de ONGD
41. Coordinadora Gallega de ONGD
42. Coordinadora ONGD de Castilla y León
43. Coordinadora Valenciana de ONGD
44. Cordaid
45. Detention Action
46. Detention Forum
47. Doctors of the World International network
48. EU-CORD Network
49. Eurochild
50. EuroMed Rights
51. European Association for the Defence of Human Rights
52. European Council on Refugees and Exiles
53. European Youth Forum
54. Federación Aragonesa de ONGD
55. Federación de Asociaciones de Derechos Humanos
56. Federation of Christian NGOs in Italy
57. FIACAT
58. FIDH
59. FIZ advocacy and support for migrant women and victims of trafficking
60. Flüchtlingsrat Niedersachsen e.V.
61. Forum des Organisations de Solidarité Internationale issues des
Migrations
62. Fundacion 1º de Mayo de Comisiones Obreras
63. Fundación Alianza por los Derechos, la Igualdad y la Solidaridad
Internacional –APS-
64. Greek Forum of Refugees
65. Habitat for Humanity International, Europe, Middle East and Africa
66. Handicap International
67. Human Rights Watch
68. Human Rights Without Frontiers
69. Instituto Sindical de Cooperación al Desarrollo –ISCOD-
70. InteRed
71. INTERSOS
72. Islamic Relief UK
73. Jesuit Refugee Service Europe.
74. Justice and Peace Netherlands
75. KISA-Action for Equality, Support, Antiracism
76. Koordinierungsstelle der Österreichischen Bischofskonferenz für
internationale Entwicklung und Mission
77. La Strada International
78. Lafede.cat – Organitzacions per a la Justícia Global
79. Le Monde des Possibles
80. Macedonian Young Lawyers Association
81. Menedék – Hungarian Association for Migrants
82. Migrant Voice UK
83. Migrants’ Rights Network
84. Movimiento contra la Intolerancia
85. Movimiento por la Paz –MPDL-
86. Nasc, the Irish Immigrant Support Centre
87. Norwegian Refugee Council
88. Oxfam
89. PAX
90. Pax Christi International
91. PICUM-Platform for International Cooperation on Undocumented Migrants
92. Plan International EU office
93. Platform Minors in exile / Plate-forme Mineurs en exil / Platform Kinderen
op de vlucht (Belgium)
94. Red Acoge
95. Réseau de Compétences Solidaires – Groupement d’Economie Sociale et
Solidaire France – Europe – Afrique
96. Réseau Immigration Développement Démocratie – IDD
97. Save the Children
98. SOS Children’s Villages International
99. SOS Racisme – Touche pas à mon pote
100.Stichting LOS
101.Swedish Refugee Advice Centre
102.Télécoms Sans Frontières
103.Terre des Hommes International Federation
104.The International Federation of Social Workers European Region
105.The International Rehabilitation Council for Torture victims
106.the Norwegian Centre Against Racism
107.Trócaire
108.World Vision Brussels and EU Representation
109.ZOA