Επτά ζημιές για το Ηνωμένο Βασίλειο σε τρία χρόνια Brexit

Από την επίσημη έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ στις 31 Ιανουαρίου 2020, το εμπόριο έχει πέσει κατακόρυφα, οι νοσοκόμες και οι σερβιτόροι είναι σε έλλειψη, τα τρένα προς την ήπειρο ταξιδεύουν με άδεια καθίσματα και η οικονομία δεν έχει ανακάμψει από τις επιπτώσεις της πανδημίας.


Της María Ramírez

Μετάφραση: Συντακτική ομάδα pass-world.gr


Στις 31 Ιανουαρίου 2020, στις 11 μ.μ. ώρα Λονδίνου (μεσάνυχτα στις Βρυξέλλες), το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε επισήμως από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είχαν περάσει σχεδόν τέσσερα χρόνια από το δημοψήφισμα για το Brexit και υπήρχε ακόμη ένας χρόνος διαπραγματεύσεων για μια πρώτη συμφωνία συνεργασίας, οι λεπτομέρειες της οποίας είναι ακόμη ανοικτές.

Σε αυτά τα τρία χρόνια, οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις έγιναν αισθητές σε ένα ολοένα και πιο απομονωμένο Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο δεν ανέκαμψε από την πανδημία με τον ίδιο τρόπο όπως οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι γείτονές του.

Ενώ το ζήτημα της Βόρειας Ιρλανδίας και του Γιβραλτάρ εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης, τόσο η συντηρητική κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση των Εργατικών προτιμούν να μιλούν ελάχιστα για ένα ζήτημα που είναι δύσκολο να επιλυθεί μεσοπρόθεσμα.

Εν τω μεταξύ, η πλειονότητα των Βρετανών τάσσεται πλέον κατά της εξόδου της χώρας τους από την ΕΕ. Το 56% πιστεύει ότι ήταν λάθος η έξοδος από την ΕΕ, σε σύγκριση με το 32% που υποστηρίζει το αντίθετο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της εταιρείας δημοσκοπήσεων YouGov.

Η αντίθεση στο Brexit έχει οξυνθεί, καθώς οι νέοι κανόνες έχουν αρχίσει να τίθενται σε ισχύ και οι πρακτικές επιπτώσεις της ρήξης με την ΕΕ έχουν γίνει εμφανείς.

1. Το εμπόριο έχει καταρρεύσει.

Τα εμπόδια στην αγορά και την πώληση έγιναν αισθητά σε όλους τους τομείς. Σύμφωνα με στοιχεία του Οκτωβρίου 2022, οι Βρετανοί έχουν σταματήσει να αγοράζουν από την ΕΕ κατά 16% και οι ηπειρωτικοί Ευρωπαίοι έχουν μειώσει τις εισαγωγές βρετανικών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 20%.

Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δεν έχει υπογράψει σχεδόν καμία εμπορική συμφωνία με άλλες χώρες εκτός ΕΕ για να αντισταθμίσει τις απώλειες με την κύρια και πιο κοντινή αγορά του. Έχει συνάψει μόνο δύο εμπορικές συμφωνίες, με την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, οι οποίες δεν έχουν ακόμη τεθεί σε ισχύ. Το μόνο που έχει τεθεί σε ισχύ είναι δύο εμπορικά σύμφωνα με την Σιγκαπούρη και την Ουκρανία.  

Το Γραφείο Ευθύνης Προϋπολογισμού της κυβέρνησης παραδέχεται μια «σημαντική αρνητική επίδραση» στις εμπορικές σχέσεις της χώρας και εκτιμά ότι το συνολικό εμπόριο του Ηνωμένου Βασιλείου με οποιοδήποτε μέρος του κόσμου θα συνεχίσει να μειώνεται κατά 15%.

2. Έλλειψη νοσηλευτών, σερβιτόρων και οδηγών.

Το Brexit, με τους νέους κανόνες θεωρήσεων που κοστίζουν χρήματα και χρόνο για τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις, έχει οδηγήσει σε έλλειψη που γίνεται αισθητή σε όλη τη χώρα, καθώς εστιατόρια, σουπερμάρκετ και κέντρα υγείας αναζητούν απεγνωσμένα προσωπικό. Τουλάχιστον 330.000 εργαζόμενοι απαιτούνται για τη λειτουργία των βασικών δραστηριοτήτων της χώρας, σύμφωνα με έκθεση των δεξαμενών σκέψης Centre for European Reform (CER) και UK in a Changing Europe, η οποία χρησιμοποιεί στοιχεία του περασμένου έτους.

Τον Ιούνιο του 2022, εξηγεί η έκθεση, υπήρχε «σημαντική έλλειψη περίπου 460.000 εργαζομένων από την ΕΕ, η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει αλλά όχι εξ ολοκλήρου από την αύξηση κατά περίπου 130.000 εργαζομένων από χώρες εκτός ΕΕ».

Το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 1% του εργατικού δυναμικού, αλλά το ποσοστό είναι υψηλότερο σε θέσεις εργασίας κλειδιά. Ο αντίκτυπος γίνεται αισθητός στην καθημερινή ζωή των μικρών επιχειρήσεων – εστιατόρια και παμπ αναγκάστηκαν να κλείσουν για μέρες ή να μειώσουν το ωράριο λειτουργίας τους ακόμη και τα Χριστούγεννα, την πιο προσοδοφόρα περίοδο, λόγω έλλειψης προσωπικού – και των βασικών υπηρεσιών – τα κέντρα υγείας προσφέρουν ελάχιστα ραντεβού πρόσωπο με πρόσωπο και δυσκολεύονται ακόμη και να παρευρεθούν στην υποδοχή.

Οι τομείς που επηρεάζονται περισσότερο, σύμφωνα με την έκθεση, είναι οι μεταφορές, το χονδρικό και λιανικό εμπόριο και ο τομέας των καταλυμάτων και της εστίασης.

Το αποτέλεσμα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS), το οποίο έχει σοβαρές ελλείψεις στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, τα νοσοκομεία και τα ασθενοφόρα. Η πρόσληψη και η κατάρτιση νοσηλευτών, ειδικότερα, έχει μειωθεί κατακόρυφα.

Μελέτη μιας δεξαμενής σκέψης που ειδικεύεται στην υγειονομική περίθαλψη και δημοσιεύθηκε τον περασμένο Νοέμβριο εκτιμά ότι έχουν έρθει 58.000 λιγότεροι νοσηλευτές λόγω του Brexit.

3. Οι τιμές των τροφίμων έχουν εκτοξευθεί στα ύψη.

Η άνοδος των τιμών των τροφίμων έχει επιφέρει το τίμημά της στο Ηνωμένο Βασίλειο λόγω του επιπλέον κόστους, της γραφειοκρατίας και των μεγάλων ουρών για τα φορτηγά στα βρετανικά σύνορα.

Η αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση κόστισε στα βρετανικά νοικοκυριά περίπου 5,8 δισεκατομμύρια λίρες (περισσότερα από 6,6 δισεκατομμύρια ευρώ) μέσα σε δύο χρόνια, σύμφωνα με εκτίμηση του Κέντρου Οικονομικών Επιδόσεων του London School of Economics.

Αν συνυπολογίσουμε μόνο τις επιπτώσεις του Brexit, οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 6%, σύμφωνα με άλλη μελέτη του ίδιου πανεπιστημίου. Ο μεγαλύτερος αντίκτυπος αφορά τα φτωχότερα νοικοκυριά, τα οποία δαπανούν το μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους για τρόφιμα.

4. Τα πανεπιστήμια έχουν χάσει τουλάχιστον τους μισούς φοιτητές τους από την ΕΕ.

Ο αριθμός τους μειώθηκε από 66.680 το 2020 σε 31.000 το 2021, όταν τέθηκαν σε ισχύ οι νέοι κανόνες που εξισώνουν τους φοιτητές της ΕΕ με τους φοιτητές από οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου. Έκτοτε, οι φοιτητές της ΕΕ δεν έχουν πλέον πρόσβαση στα μειωμένα δίδακτρα που πληρώνουν οι Βρετανοί φοιτητές και πρέπει να περάσουν από την ίδια γραφειοκρατία και αναμονή με τους φοιτητές από άλλες χώρες. Η μεγαλύτερη πτώση αφορά τους φοιτητές από τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία, σύμφωνα με τα πρόσφατα δημοσιευθέντα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας Ανώτατης Εκπαίδευσης (HESA).

Η πιο αξιοσημείωτη πτώση αφορά τους προπτυχιακούς φοιτητές από 37.530 το 2020 σε 13.155 το επόμενο έτος.

Το τέλος των περισσότερων προγραμμάτων ανταλλαγής έχει επίσης συμβάλει σε αυτή την πτώση, η οποία αποτελεί απώλεια για τα βρετανικά πανεπιστήμια.

5. Τα τρένα προς την ηπειρωτική χώρα πρέπει να ταξιδεύουν με εκατοντάδες κενές θέσεις.

Η γραμμή Eurostar που συνδέει το Ηνωμένο Βασίλειο με τη Γαλλία, το Βέλγιο και τις Κάτω Χώρες μέσω της Μάγχης έχει μειώσει τον αριθμό των τρένων και τον αριθμό των επιβατών που μπορούν να ταξιδέψουν με αυτά κάθε μέρα.

Οι πρόσθετοι συνοριακοί έλεγχοι, η έλλειψη αυτοματισμού και οι περικοπές προσωπικού δημιουργούν συμφόρηση, ιδίως στο σταθμό του Λονδίνου, που καθιστά αδύνατη τη διεκπεραίωση όλων των επιβατών που θα μπορούσαν να ταξιδέψουν με αυτά τα τρένα. Περίπου 350 θέσεις από τις 900 διαθέσιμες θέσεις στα τρένα προς Παρίσι ή Βρυξέλλες μένουν κενές, ιδίως στις πρώτες ώρες αιχμής, όπως αποκάλυψε πριν από λίγες ημέρες η Gwendoline Cazenave, διευθύνουσα σύμβουλος της Eurostar.

Η εταιρεία δεν πουλάει όλες τις θέσεις, επειδή γνωρίζει ότι οι επιβάτες δεν θα μπορέσουν να περάσουν εγκαίρως από τους ελέγχους παρά την οδηγία να φτάσουν μιάμιση ώρα πριν από την αναχώρηση του τρένου τους.

Το Ηνωμένο Βασίλειο πούλησε το μερίδιό του στην Eurostar, η οποία ανήκει πλέον σε γαλλικές και βελγικές σιδηροδρομικές εταιρείες και επενδυτικά κεφάλαια από τον Καναδά και τις ΗΠΑ.

6. Οι Βρετανοί αγρότες είναι φτωχότεροι και πρέπει να σπαταλούν τις καλλιέργειες.

Μόνο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022, φρούτα και λαχανικά αξίας 22 εκατομμυρίων λιρών (25 εκατομμυρίων ευρώ) έμειναν χωρίς συγκομιδή λόγω έλλειψης εργατικού δυναμικού στην Αγγλία και την Ουαλία.

Το 40% των αγροτών στις περιοχές αυτές δηλώνουν ότι υπέστησαν απώλειες στη σοδειά τους, επειδή δεν είχαν αρκετούς εργάτες για τη συγκομιδή των καρπών τους, σύμφωνα με έρευνα της ένωσης αγροτών NFU, η οποία εκτιμά ότι οι συνολικές απώλειες για τους αγρότες σε ολόκληρη τη χώρα κατά το εν λόγω εξάμηνο ανήλθαν σε σχεδόν 60 εκατ. λίρες Αγγλίας (68 εκατ. ευρώ).

Οι περισσότεροι από τους εποχικούς εργάτες προέρχονταν από την Ανατολική Ευρώπη, ιδίως από φτωχότερες χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία.

Πέρυσι, η βρετανική κυβέρνηση εισήγαγε ένα νέο σύστημα για την προσέλκυση εποχικών εργαζομένων από άλλες χώρες, αλλά οι εργατικές ενώσεις ισχυρίζονται ότι δεν πληροί τις ελάχιστες απαιτήσεις για να εγγυηθεί αξιοπρεπείς συνθήκες διαμονής και εργασίας για τους ανθρώπους αυτούς. Σε κάθε περίπτωση, ο τομέας συνεχίζει να παραπονιέται για έλλειψη προσωπικού.

Λιγότερο από το 4% των εποχικών εργαζομένων είναι από το Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με την έρευνα του συνδικάτου.

7. Υπάρχουν λιγότεροι Βρετανοί μουσικοί στα ευρωπαϊκά φεστιβάλ.

Οι μουσικοί και άλλοι καλλιτέχνες, οι οποίοι συχνά βασίζονται σε συμβόλαια εργασίας, αντιμετώπισαν νέα εμπόδια και κανόνες, για παράδειγμα όσον αφορά τον ΦΠΑ, τις άδειες εργασίας και τη μεταφορά των οργάνων τους.

Τραγουδιστές και συγκροτήματα έχουν διαμαρτυρηθεί για την έλλειψη ενδιαφέροντος της βρετανικής κυβέρνησης για την κατάστασή τους, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις τους καθιστά αδύνατη την πραγματοποίηση συναυλιών. Για παράδειγμα, το λονδρέζικο συγκρότημα White Lies δήλωσε πέρυσι ότι αναγκάστηκε να ακυρώσει μια συναυλία στο Παρίσι επειδή ο εξοπλισμός του είχε κολλήσει στα σύνορα του Ηνωμένου Βασιλείου, κάτι που συμβαίνει όλο και πιο συχνά. Παραπονέθηκε συγκεκριμένα για το «καταστροφικά διαχειριζόμενο» σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο καθιστά όλο και πιο δύσκολο για τους μουσικούς να περιοδεύουν στην Ευρώπη.

Το 2022, τα καλοκαιρινά φεστιβάλ έκλεισαν 45% λιγότερους Βρετανούς καλλιτέχνες απ’ ό,τι συνήθως πριν από τη θέσπιση των νέων περιορισμών, σύμφωνα με έρευνα της Best for Britain, μιας ομάδας που ιδρύθηκε για να αντιταχθεί στο Brexit και τώρα διεξάγει εκστρατεία κατά της απομόνωσης του Ηνωμένου Βασιλείου. Λιγότεροι μουσικοί από την ηπειρωτική χώρα εμφανίστηκαν, επίσης, στην απέναντι όχθη της Μάγχης.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στο El Diario.

Διαβάστε επίσης:

Ηνωμένο Βασίλειο: Οι νοσηλεύτριες προχωρούν στην πρώτη απεργία της ιστορίας τους