Στις αρχές Νοεμβρίου, ο Ζαπατιστικός Στρατός Εθνικής Απελευθέρωσης (EZLN) ανακοίνωσε ριζικές αλλαγές στον τρόπο διακυβέρνησης των αυτόνομων κοινοτήτων, σε μια περίοδο όπου η περιοχή της Τσιάπας μαστίζεται από παραστρατιωτικές επιθέσεις και βία των καρτέλ ναρκεμπορίου.
Συντακτική ομάδα pass-world.gr
Οι αλλαγές ανακοινώθηκαν μέσω μιας σειράς μηνυμάτων των Ζαπατίστας.
Πιο συγκεκριμένα, στις 5 Νοεμβρίου, στο τέταρτο μήνυμά τους, ανακοίνωσαν ότι προβαίνουν στην κατάργηση των Επαναστατημένων Αυτόνομων Ζαπατιστικων Δήμων (MAREZ), καθώς και των Συμβουλίων Καλής Κυβέρνησης (JBG), που αποτελούσαν μέχρι τώρα τις βασικές μονάδες οργάνωσης της διακυβέρνησης στις αυτόνομες κοινότητές τους.
Το έγγραφο, το οποίο υπογράφεται από τον Subcomandante Insurgente Moisés, επισημαίνει ότι η απόφαση των ζαπατιστικών κοινοτήτων “ελήφθη μετά από μια μακρά και βαθιά κριτική και αυτοκριτική ανάλυση“, σε συνεννόηση με τις αυτόνομες κοινότητες της Τσιάπας.
Ως εκ τούτου, ο EZLN ανακοίνωσε την ακύρωση όλων των σφραγίδων, επιστολών, θέσεων, εκπροσωπήσεων και μελλοντικών συμφωνιών που αφορούν τις MAREZ ή JBG.
Παράλληλα, κοινοποίησαν ότι τα καρακόλες, οι έδρες δηλαδή των αυτόνομων κυβερνήσεων, θα παραμείνουν κλειστές προς τα έξω μέχρι νεωτέρας.
Από τις αλλαγές που ανακοινώθηκαν, η βασικότερη είναι η μετατόπιση της διακυβέρνησης στις Αυτόνομες Τοπικές Κυβερνήσεις (GAL), δηλαδή η μετάβαση σε ένα μοντέλο αυτονομίας, πιο εστιασμένο στη δυνατότητα της κάθε ξεχωριστής ζαπατίστικης κοινότητας να αυτοκυβερνάται.
Ο EZLN σε κατάσταση αυτοάμυνας
Οι αλλαγές στην πολιτική δομή του κινήματος έρχονται σε μια στιγμή όπου η Τσιάπας μαστίζεται από παραστρατιωτική βία, επιθέσεις και ναρκεμπόριο.
Όπως καταγγέλλεται, η Τσιάπας αντιμετωπίζει μείζον πρόβλημα ανασφάλειας λόγω της παρουσίας καρτέλ του οργανωμένου εγκλήματος, που ευθύνονται για συγκρούσεις, απαγωγές, εκβιασμούς και εξαφανίσεις.
Η βία στην περιοχή έχει οδηγήσει ακόμη και σε ελλείψεις διαφόρων ειδών πρώτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένης της βενζίνης και των τορτίγιας, σε αρκετές κοινότητες κατά μήκος των συνόρων της Τσιάπας και στα ορεινά της Τσιάπας.
Σύμφωνα με το Sin Embargo, «μπροστά στα μάτια των δημοτικών, πολιτειακών και ακόμη και στρατιωτικών αρχών, μέλη του καρτέλ Σιναλόα και του CJNG μάχονταν για τον έλεγχο της περιοχής των συνόρων μεταξύ Μεξικού και Γουατεμάλας και ανάγκαζαν ακόμη και νέους της Τσιάπας να λάβουν μέρος στις συγκρούσεις», .
«Οι βασικές πόλεις της νοτιοανατολικής μεξικανικής πολιτείας της Τσιάπας βρίσκονται σε απόλυτο χάος. Τα προεδρεία των δήμων είναι κατειλημμένα από αυτό που εμείς αποκαλούμε “νόμιμους δολοφόνους” ή “Αποδιοργανωτικό Έγκλημα”. Υπάρχουν μπλόκα, επιθέσεις, απαγωγές, εκβιαστικές “προστασίες”, εξαναγκαστικές στρατολογήσεις, πυροβολισμοί. Αυτό είναι αποτέλεσμα της πατρονίας της πολιτειακής κυβέρνησης και της διαμάχης για τα πόστα εξουσίας, που βρίσκεται σε εξέλιξη. Δεν είναι πολιτικές προτάσεις αυτές που συγκρούονται αλλά εγκληματικές συμμορίες», αναφέρει σε ένα από τα μηνύματά του ο Subcomandante Moisés.
Έτσι, όπως ανακοινώθηκε, οι αλλαγές στις οργανωτικές δομές της ζαπατίστικης αυτονομίας έχουν στόχο να αυξηθεί «η άμυνα και η ασφάλεια των χωριών σε περίπτωση επιδρομών, επιθέσεων, επιδημιών, εισβολής εταιρειών που λυμαίνονται τη φύση, μερικής ή ολικής στρατιωτικής κατοχής, φυσικών καταστροφών και πυρηνικών πολέμων».
Αυτή η πιο αποκεντρωμένη και τοπικά προσανατολισμένη δομή, υποστηρίζουν οι ίδιοι οι Ζαπατίστας, δίνει δυνατότητες επιβίωσης των κοινοτήτων «ακόμη και σε περίπτωση που βρεθούν απομονωμένοι μεταξύ τους».
«Καταλαβαίνουμε ότι δυσκολεύεστε να το αφομοιώσετε αυτό. Και ότι, για κάποιο διάστημα, θα προσπαθείτε να το κατανοήσετε. Μας πήρε 10 χρόνια για να το σκεφτούμε, και, από αυτά τα 10 χρόνια, 3 χρόνια για να προετοιμάσουμε την εφαρμογή του», αναφέρουν οι ίδιοι προς το κίνημα αλληλεγγύης που τους στηρίζει επί χρόνια.
«Ελπίζουμε να κατανοήσετε ότι πρόκειται για μια νέα δομή αυτονομίας, ότι κι εμείς μόλις τη μαθαίνουμε και ότι θα χρειαστεί κάποιος χρόνος για να λειτουργήσει σωστά. Στην πραγματικότητα, αυτό το ανακοινωθέν έχει μόνο την πρόθεση να σας πει ότι η ζαπατιστική αυτονομία συνεχίζεται και εξελίσσεται, ότι πιστεύουμε ότι έτσι θα είναι καλύτερα για τα χωριά, τις κοινότητες, τους τόπους, τις γειτονιές, τους οικισμούς, τις κοινοτικές γαίες και τους συνοικισμούς όπου ζουν, όπου δηλαδή αγωνίζονται, οι βάσεις στήριξης των Ζαπατίστας. Και ότι ήταν δική τους απόφαση, αφού έλαβαν υπόψη τις ιδέες και τις προτάσεις τους, τις κριτικές και τις αυτοκριτικές τους», επισημαίνουν.
Παράλληλα, εκτιμούν ότι αυτό το νέο στάδιο της αυτονομίας θα μπορέσει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικότερα τις εταιρικές και στρατιωτικές επιθέσεις στην περιοχή της Τσιάπας.
Τρία επίπεδα οργάνωσης
Όπως προαναφέρθηκε, κύρια βάση της ζαπατίστικης αυτονομίας γίνεται πλέον η Αυτόνομη Τοπική Κυβέρνηση (Gobierno Autónomo Local, GAL).
Υπάρχει μία GAL σε κάθε κοινότητα όπου κατοικούν βάσεις στήριξης των Ζαπατίστας. Οι ζαπατιστικές GAL γίνονται ο πυρήνας κάθε αυτονομίας.
«Κάθε GAL ελέγχει τους αυτόνομους οργανωτικούς πόρους της (όπως είναι τα σχολεία και οι κλινικές) και τη σχέση με τους γειτονικούς αδελφούς λαούς που δεν είναι ζαπατίστας», αναφέρουν οι Ζαπατίστας σε ένα από τα μηνύματά τους.
«Έτσι λοιπόν, αν πριν υπήρχαν μερικές δεκάδες MAREZ, δηλαδή Αυτόνομοι Εξεγερμένοι Ζαπατιστικοί Δήμοι, τώρα υπάρχουν χιλιάδες ζαπατιστικές GAL», συμπληρώνουν.
Παράλληλα, ως δεύτερο επίπεδο συντονισμού ορίζονται οι Συλλογικότητες των Αυτόνομων Ζαπατιστικών Κυβερνήσεων (Colectivos de Gobiernos Autónomos Zapatistas, CGAZ), και σε αυτό το σχήμα συζητούν και καταλήγουν σε συμφωνίες για θέματα που ενδιαφέρουν τις GAL που τις έχουν συγκαλέσει.
«Η δουλειά των CGAZ είναι να διασφαλίζουν ότι εκτελούνται οι εργασίες που ζητούνται από τις GAL ή που είναι απαραίτητες για τη ζωή της κοινότητας. Για παράδειγμα: εκστρατείες προληπτικής ιατρικής και εμβολιασμού, εκστρατείες για ενδημικές ασθένειες, μαθήματα και εξειδικευμένη εκπαίδευση (όπως τεχνικοί εργαστηρίων, ακτινογραφίες, υπερήχους, Ua μαστογραφία και όλες τις τέχνες που θα μάθουμε στην πορεία), πρωτοβάθμια εκπαίδευση και μαθήματα ανώτερων επιπέδων, αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, παραδοσιακές γιορτές κ.λπ. […] Με άλλα λόγια, εκεί που υπήρχαν 12 Συμβούλια Καλής Διακυβέρνησης, τώρα θα υπάρχουν εκατοντάδες», εξηγούν οι Ζαπατίστας.
Σε ένα τρίτο επίπεδο, , υπάρχουν οι Συνελεύσεις των Συλλογικοτήτων των Αυτόνομων Ζαπατιστικών Κυβερνήσεων (Asambleas de Colectivos de Gobiernos Autónomos Zapatistas, ACGAZ). «Πρόκειται γι’ αυτό που ήταν γνωστό ως ζώνες. Αλλά δεν έχουν καμία εξουσία, εξαρτώνται από τις CGAZ. Και οι CGAZ εξαρτώνται από τις GAL. Η ACGAZ συγκαλεί και προεδρεύει στις συνελεύσεις των ζωνών, όταν είναι απαραίτητο, σύμφωνα με τα αιτήματα των GAL και των CGAZ. Έχουν την έδρα τους στα καρακόλ, αλλά μετακινούνται μεταξύ των περιοχών. Με άλλα λόγια, είναι κινητές, ανάλογα με τις απαιτήσεις των χωριών», εξηγεί η ανακοίνωση.
Έτσι, όπως προκύπτει από τη νέα δομή της ζαπατίστικης αυτονομίας, η διοίκηση και ο συντονισμός περνά στις GAL. «Οι ζώνες (ACGAZ) και οι περιφέρειες (CGAZ) διοικούνται από τους λαούς, πρέπει να λογοδοτούν στους λαούς και να αναζητούν τρόπους για την κάλυψη των αναγκών τους στην Υγεία, την Εκπαίδευση, τη Δικαιοσύνη, την Τροφή, όπως και για τις έκτακτες ανάγκες που προκαλούνται από φυσικές καταστροφές, πανδημίες, εγκλήματα, εισβολές, πολέμους και άλλες δυστυχίες που φέρνει το καπιταλιστικό σύστημα», καταλήγουν οι Ζαπατίστας.
Πηγές: Enlace Zapatista, Sin Embargo
