Στις 12 Οκτωβρίου, υπογράφηκε η συμφωνία «συμφιλίωσης» ανάμεσα στις δύο βασικές παλαιστινιακές δυνάμεις, τη Φατάχ και τη Χαμάς, που βρίσκονται σε ανοιχτή σύγκρουση για περισσότερο από μια δεκαετία. Με την αίσθηση ενός déjà-vu, αλλά και με ορισμένα καινούργια στοιχεία, που δεν προμηνύουν ένα ρόδινο αύριο για τους Παλαιστίνιους.
Του Julien Salingue
Δεν υπάρχει a priori κανένας λόγος για να μην χαίρεται κανείς με μια συμφιλίωση ανάμεσα στη Φατάχ και τη Χαμάς, καθώς οι εσωτερικές διαμάχες συνέβαλαν στην περαιτέρω αποδυνάμωση του εθνικού παλαιστινιακού κινήματος, κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Mε μια προσεκτικότερη ανάγνωση, όμως, δεν υπάρχει λόγος και για ενθουσιασμό…
Ο κεντρικός ρόλος της Αιγύπτου του Σίσι στους χειρισμούς
Ο τόπος υπογραφής της συμφωνίας δεν είναι ανώδυνος, καθώς η «επιλογή» του Καΐρου επιβεβαιώνει τον ρόλο που διαδραματίζει η Αίγυπτος του Σίσι στη διαδικασία της συμφιλίωσης.
Δεν μπορεί, λοιπόν, να μην ανησυχεί κανείς, όταν γνωρίζουμε ότι ο Σίσι είναι από εκείνους που αντιπροσωπεύουν με τον πιο έντονο τρόπο, στην περιοχή, την αντεπανάσταση, τη συντριβή των δημοκρατικών προσδοκιών και την καλή συνεννόηση με το Ισραήλ. Για μια ακόμα φορά, η Αίγυπτος επιβάλλεται ως καθοριστικός δρwν στην περιοχή, υπό το βλέμμα, κυρίως των ΗΠΑ που σιωπηρά ενέκριναν την πραγματοποίηση και το περιεχόμενο της συμφωνίας.
Στις 12 Οκτωβρίου, ο τόνος του στρατάρχη-Προέδρου της Αιγύπτου ήταν ενδεικτικός για όσα πρέπει να φοβόμαστε, ειδικά όταν διευκρίνισε, μεταξύ άλλων, ότι η συμφιλίωση είναι το πρώτο βήμα για μια συνολική «ειρήνη» και ότι «η Ιστορία δεν θα είναι επιεικής με όσους χάσουν την ευκαιρία για ειρήνη».
Αυτά τα λόγια, προερχόμενα από εκείνον που οργάνωσε την πτώση των Αδελφών Μουσουλμάνων και την καταστολή των δημοκρατικών αιγυπτιακών κινημάτων, και εμβάθυνε τη συνεργασία με το Ισραήλ για τη διατήρηση και την ενίσχυση του αποκλεισμού της Γάζας –κυρίως με την καταστροφή των τούνελ τροφοδοσίας– δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία ως προς το ποιοι είναι αυτοί που θα αρνηθούν να συνταχθούν μαζί του.
Κανένα πολιτικό περιεχόμενο
Η συμφωνία ανάμεσα στη Φατάχ και τη Χαμάς είναι μια συμφωνία ανάμεσα σε δύο κινήματα αποδυναμωμένα, που αναζητούν νομιμοποίηση. Το πολιτικό περιεχόμενο της συμφωνίας είναι ελάχιστο. Αφορά αποκλειστικά την οργάνωση της επιστροφής της Παλαιστινιακής Αρχής στη Γάζα και την ανάθεση σε αυτήν της διοίκησης της περιοχής, με ορίζοντα την 1η Δεκεμβρίου.
Με αυτόν τον τρόπο, η Χαμάς αποδεσμεύεται από το βάρος της διοικητικής ευθύνης της Γάζας (και άρα από τις συνέπειες του αποκλεισμού), ελπίζοντας να ανακάμψει ως δύναμη αντιπολίτευσης. Από την πλευρά τους, ο Μαχμούντ Αμπάς και η Παλαιστινιακή Αρχή αποκτούν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν τον ρόλο «της μόνης νόμιμης κυβέρνησης του παλαιστινιακού λαού».
Πρόκειται, επομένως, για μια «win-win» συμφωνία, όπου όλοι κερδίζουν, αλλά τίποτε δεν προδιαγράφει ότι θα υπάρξει μια «πολιτική» συμφιλίωση στο εσωτερικό του παλαιστινιακού κινήματος, όπως υποστηρίζουν κάποιοι αισιόδοξοι αναλυτές.
Η απουσία πολιτικού περιεχομένου αφήνει πολλές αμφιβολίες να αιωρούνται και η Χαμάς, όντας με την πλάτη στον τοίχο, παίρνει μεγάλα ρίσκα. «Η διαίρεση βρίσκεται πλέον πίσω μας, και έχουμε αποφασίσει να πληρώσουμε οποιοδήποτε τίμημα προκειμένου να λειτουργήσει η συμφιλίωση», δήλωσε ο Ισμαήλ Χανίγια, πρώην πρωθυπουργός της Γάζας. Την ίδια στιγμή, όμως, η Χαμάς δήλωνε ότι ακόμα κι αν αναγνώριζε την νομιμότητα των δυνάμεων ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής, η ίδια δεν θα δεχόταν να αφοπλιστεί.
Αλλά το κίνημα γνωρίζει ότι πρόκειται για έναν μη αποδεκτό όρο από το Ισραήλ και τους συμμάχους του, που απαιτούν τον αφοπλισμό του κινήματος ως βασική προϋπόθεση οποιασδήποτε συμφωνίας. Υπάρχει, λοιπόν, ο κίνδυνος η θλιβερή ιστορία να συνεχιστεί και δεν μπορούμε να δούμε, με έναν γενικό τρόπο και μακροπρόθεσμα, πώς ο πληθυσμός θα επωφεληθεί από μια συγκυριακή συμφωνία, που υποστηρίζεται από τους εχθρούς των Παλαιστινίων και η οποία δεν θυμίζει σε τίποτα ένα πρόγραμμα απελευθέρωσης, αλλά παραπέμπει περισσότερο στην προετοιμασία των συνθηκολογήσεων –και των τραγωδιών– που βρίσκονται μπροστά.
To κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του NPA, στις 18 Οκτωβρίου 2017.
Μετάφραση: Συντακτική Ομάδα pass-world.gr
