Οι συγκρούσεις ανάμεσα στις στρατιωτικές δυνάμεις του προέδρου του Νότιου Σουδάν Σάλβα Κίιρ και εκείνες που στηρίζουν τον αντιπρόεδρο Ρίεκ Μασάρ οδήγησαν στην κλιμάκωση της βίας, στο νεότερο κράτος του κόσμου.
Το Σάββατο 9 Ιουλίου 2016, το Νότιο Σουδάν συμπλήρωσε πέντε χρόνια ανεξαρτησίας εν μέσω βίαιων συγκρούσεων, με θύματα πολλούς πολίτες τόσο στη Τζούμπα (πρωτεύουσα), όσο και στις πόλεις Βάου και Μπεντιού.
Η κλιμάκωση της βίας επιδείνωσε την ήδη υπάρχουσα ανθρωπιστική κρίση στη χώρα, εξαναγκάζοντας χιλιάδες ανθρώπους να καταφύγουν στην Αιθιοπία, την Κένυα, το Σουδάν και την Ουγκάντα.
Το Νότιο Σουδάν παράγει το 85% του συνολικού πετρελαίου στη περιοχή του Σουδάν, το οποίο εξάγεται κυρίως από τις πολιτείες που συνορεύουν με τη Μπεντιού, τον Άνω Νείλο και τη Τζονγκλέι. Αποτελεί «την τέταρτη αφρικανική χώρα σε αποθέματα πετρελαίου, γεγονός που μετατρέπει το Νότιο Σουδάν σε περιοχή ανταγωνισμού γεωπολιτικών συμφερόντων», αναφέρει το Sputnik. Επιπλέον, πρόκειται για μια χώρα πλούσια σε κοιτάσματα σιδήρου, χαλκού, χρωμίου, ψευδαργύρου, βολφραιμίου, μαρμαρυγιών, χρυσού, αργύρου και διαμαντιών.
Ο πρόεδρος Σάλβα Κίιρ, την Τρίτη 12 Ιουλίου, έδωσε εντολή στις κυβερνητικές στρατιωτικές δυνάμεις για άμεση κατάπαυση του πυρός, ενώ το ίδιο έπραξε και ο αντιπρόεδρος Ρίεκ Μασάρ προς τις ένοπλες δυνάμεις που τον υποστηρίζουν.
H αποστολή των Ηνωμένων Εθνών στο Νότιο Σουδάν ανέφερε ότι η κατάπαυση του πυρός στην πρωτεύουσα Τζούμπα «γίνεται σεβαστή σε γενικές γραμμές, εκτός από ορισμένα σποραδικά πυρά», σύμφωνα με τον Στέφαν Ντούτζαρικ, εκπρόσωπο του Γ.Γ. του ΟΗΕ στην περιοχή.
Τι συμβαίνει στο Νότιο Σουδάν;
Τις τελευταίες τέσσερις μέρες, τουλάχιστον 300 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, κατά τη διάρκεια συγκρούσεων ανάμεσα στις αντιμαχόμενες δυνάμεις.
Τη Δευτέρα 11 Ιουλίου, τα κυβερνητικά στρατεύματα άνοιξαν πυρ εναντίον άοπλων πολιτών, καθώς και του κτιρίου των Ηνωμένων Εθνών στην πρωτεύουσα. Ένα αυτοκίνητο με κυανόκρανους χτυπήθηκε, με αποτέλεσμα οκτώ από αυτούς να τραυματιστούν σοβαρά.
Οι αιτίες της σύγκρουσης
Ορισμένοι αναλυτές αποδίδουν τις αιτίες της σύγκρουσης σε εθνοτικούς λόγους, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι οφείλεται σε οικονομικούς και πολιτικούς λόγους που αφορούν τη διαμάχη του Σάλβα Κίιρ και του Ρίεκ Μασάρ, η οποία μετρά δεκαετίες.
Όταν η χώρα κέρδισε την ανεξαρτησία της, το 2011 (με την υποστήριξη της Ουάσινγκτον), οι ομάδες των ανταρτών συμφώνησαν στον διαμοιρασμό της εξουσίας, με πρόεδρο τον Κίιρ και στη θέση αντιπροέδρου τον Μασάρ.
Ωστόσο, στις 15 Δεκεμβρίου του 2013, ξέσπασαν βίαιες συγκρούσεις στις τρεις πολιτείες με τη μεγαλύτερη παραγωγή πετρελαίου: τον Άνω Νείλο, την πολιτεία Ενότητα και τη Τζονγκλέι. Ο Κίιρ κάλεσε σε ένοπλη εξέγερση, κατηγορώντας τον Μασάρ για απόπειρα πραξικοπήματος.
Σύμφωνα με τον πολιτικό αναλυτή του Sputnik Vladímir Yevséev, «στην παρούσα κατάσταση στο Νότιο Σουδάν είναι πιθανόν να εμπλέκονται δυνάμεις που στοχεύουν στη μείωση της επιρροής της Κίνας στην Αφρική. Ενάντια στην αύξηση της επιρροής της Κίνας στην Αφρική τοποθετούνται οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους. Με αυτή την έννοια, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες είναι πιθανό να συμβάλλουν στην επιδείνωση αυτής της κατάστασης. Αυτό το είδος της επιρροής μπορεί να έχει πάρα πολύ σοβαρές συνέπειες».
Ο άμαχος πληθυσμός
Μετά από τέσσερις μέρες εχθροπραξιών χωρίς νερό και χωρίς τρόφιμα στις αγορές, οι στρατιώτες άρχισαν να λεηλατούν τους πολίτες. Σύμφωνα με ειδησεογραφικά μέσα της χώρας, μέσα σε αυτή τη συνθήκη κάποιες γυναίκες επιχείρησαν να μπουν σε ένα από τα λίγα ξενοδοχεία της πρωτεύουσας που έχει πισίνα για να γεμίσουν τα μπουκάλια τους και να πιουν λίγο νερό.
Σύμφωνα με στοιχεία της οργάνωσης Oxfam, 87% του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε εγκαταστάσεις υγιεινής και μόνο το 47% του πληθυσμού έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Περισσότερα από 685 παιδιά κάτω των πέντε ετών υποσιτίζονται, ενώ ένας στους τρεις πολίτες βρίσκεται σε καθεστώς επισιτιστικής ανασφάλειας.
Σύμφωνα με έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2016, τα επίπεδα της σεξουαλικής βίας που ασκείται στο Νότιο Σουδάν είναι τρομακτικά. Από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο του 2015, ο ΟΗΕ κατέγραψε πάνω από 1.300 βιασμoύς γυναικών στην πολιτεία Ενότητα. Από το 2013 και μετά, οι αντιμαχόμενες πλευρές έχουν επιδοθεί σε «επιθέσεις εναντίον αμάχων, βιασμούς και άλλα εγκλήματα σεξουαλικής βίας, αυθαίρετη κράτηση, απαγωγές και εγκλεισμούς», αναφέρει, μεταξύ άλλων, η έκθεση.
Τα περισσότερα από τα θύματα είναι άμαχοι. Από τις πιο σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σημειώθηκαν τον Απρίλιο του 20014, στις πόλεις Μπεντιού και Ρουμπκόνα, της πολιτείας Ενότητα, όταν ένοπλες ομάδες εισέβαλαν στις πόλεις και σκότωσαν χιλιάδες αμάχους που προσπαθούσαν να προστατευτούν. «Οι ναοί και τα νοσοκομεία δεν γλίτωσαν από τις επιθέσεις», σημειώνεται στο κείμενο της έκθεσης.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, υπάρχουν 450.000 πρόσφυγες που καταφεύγουν από το Νότιο Σουδάν στην Αιθιοπία, την Ουγκάντα, το Σουδάν και την Κένυα, και πάνω από 1,2 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένοι άνθρωποι στη χώρα.
Το Νότιο Σουδάν έχει τα υψηλότερα ποσοστά εκτοπισμένου πληθυσμού στον κόσμο, δηλαδή 2,6 εκατομμύρια ανθρώπους, στην πλειοψηφία τους παιδιά.
To άρθρο δημοσιεύτηκε στο TeleSur, στις 12 Ιουλίου 2016.
Για την έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που αφορά το Νότιο Σουδάν και δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2016, βλέπε εδώ.
