Αρνούμενο στους Παλαιστίνιους ασφαλές νερό από την έναρξη του πολέμου, το Ισραήλ δημιούργησε μια άνευ προηγουμένου κρίση υγείας, χρησιμοποιώντας αυτή την αποστέρηση ως ένα ακόμη πολεμικό όπλο.
Των Nancy Murray και Amahl Bishara
Μετάφραση: Συντακτική ομάδα pass-world.gr
Τον Νοέμβριο, μόλις ένα μήνα μετά την επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα, που έχει πλέον ξεπεράσει τις 100 ημέρες, ο Pedro Arrojo-Agudo, ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για το δικαίωμα σε ασφαλές πόσιμο νερό και σε εγκαταστάσεις υγιεινής, προειδοποίησε ότι το Ισραήλ “πρέπει να σταματήσει να χρησιμοποιεί το νερό ως όπλο πολέμου”.
“Κάθε ώρα που περνάει με το Ισραήλ να εμποδίζει την παροχή ασφαλούς πόσιμου νερού στη Λωρίδα της Γάζας, παραβιάζοντας κατάφωρα το διεθνές δίκαιο, θέτει τους κατοίκους της Γάζας σε κίνδυνο να πεθάνουν από δίψα και ασθένειες, που σχετίζονται με την έλλειψη ασφαλούς πόσιμου νερού”, υπογράμμισε.
Ο απολογισμός των θανάτων από έλλειψη νερού και από τις επιπτώσεις της στη δημόσια υγεία, πρόσθεσε ο Arrojo-Agudo, θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερος ακόμα κι αυτόν από τους ίδιους τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς.
Η άρνηση της παροχής νερού στη Γάζα ήταν μια βασική τακτική του πολέμου από την αρχή, με το Ισραήλ να κλείνει τους σωλήνες που τροφοδοτούσαν τον θύλακα στις 7 Οκτωβρίου.
Ο ισραηλινός υπουργός Άμυνας Yoav Gallant ανακοίνωσε ότι το Ισραήλ “επιβάλλει πλήρη πολιορκία στη Γάζα. Δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα, δεν υπάρχει φαγητό, δεν υπάρχει νερό, δεν υπάρχουν καύσιμα. Τα πάντα είναι κλειστά. Πολεμάμε ανθρώπινα ζώα και ενεργούμε αναλόγως”.
Η οπλοποίηση του νερού αναγνωρίζεται και στην παραπομπή που κατέθεσε η Νότια Αφρική εναντίον του Ισραήλ, η οποία εκδικάστηκε την περασμένη εβδομάδα από το Διεθνές Δικαστήριο (ΔΔΔ), σύμφωνα με την οποία η επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα ισοδυναμεί με έγκλημα της γενοκτονίας.
Ο ισχυρισμός αυτός έχει επίσης διατυπωθεί από άλλους μελετητές και προσωπικότητες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως ο Craig Mokhiber, πρώην διευθυντής του γραφείου της Νέας Υόρκης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στην επιστολή παραίτησής του τον Οκτώβριο.
Photo credit: Abed Rahim Khatib/Flash 90
Όπως επισημαίνεται στην αναφορά της Νότιας Αφρικής, αυτό που εκτυλίχθηκε στη Γάζα είναι μια εντατικοποίηση των μακροχρόνιων πολιτικών βίας κατά του παλαιστινιακού λαού.
Η στέρηση του νερού και η καταστροφή των υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης αποτελούν εδώ και καιρό μέρος της ισραηλινής προσπάθειας, τόσο στη Λωρίδα της Γάζας όσο και στη Δυτική Όχθη, “να καταστήσουν την καθημερινή διαδικασία διαβίωσης και την αξιοπρεπή διαβίωση πιο δύσκολη για τον άμαχο πληθυσμό“, όπως ανέφερε το 2009 μια Αποστολή του ΟΗΕ για την Εξακρίβωση Γεγονότων (Fact Finding Mission).
Οι προηγούμενες ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις και στα δύο αυτά κατεχόμενα εδάφη έχουν επίσης οδηγήσει στην καταστροφή των υδάτινων πόρων. Και για δεκαετίες, το Ισραήλ χρησιμοποίησε την αποστέρηση του νερού για να αποσπάσει από τους Παλαιστίνιους τη γη και τον τρόπο ζωής τους – παρεμποδίζοντας την παλαιστινιακή γεωργία στη Δυτική Όχθη και για τους Παλαιστίνιους εντός του Ισραήλ.
Όμως η οπλοποίηση του νερού από το Ισραήλ στο πλαίσιο της τρέχουσας επίθεσής του στη Λωρίδα της Γάζας κινείται σε εντελώς διαφορετική κλίμακα, έχοντας τη δυνατότητα να προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου κρίση δημόσιας υγείας και μια μη αναστρέψιμη οικολογική ζημιά.
Μια υγειονομική και οικολογική καταστροφή
Η σχεδόν απόλυτη εξάρτηση της Γάζας από το Ισραήλ όσον αφορά το νερό και την ενέργεια την καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτη στην οπλοποίηση βασικών πόρων.
Περίπου το 30% της παροχής νερού της Γάζας αγοράζεται συνήθως από το Ισραήλ, ενώ το υπόλοιπο εξαρτάται για τον καθαρισμό του από την ηλεκτρική ενέργεια και τα καύσιμα, την είσοδο των οποίων ελέγχει επίσης το Ισραήλ.
Από την έναρξη του πολέμου, η στενή πολιορκία και οι βομβαρδισμοί του Ισραήλ έχουν προκαλέσει μαζική έλλειψη στην παροχή νερού.
Στις 14 Οκτωβρίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δήλωσε ότι η διακοπή της ηλεκτρικής ενέργειας σήμαινε ότι δεν υπήρχε αρκετή ενέργεια για να λειτουργήσουν τα πηγάδια νερού, οι εγκαταστάσεις αφαλάτωσης και καθαρισμού και οι υπηρεσίες υγιεινής.
Ανέφερε επίσης ότι οι απεργίες είχαν προκαλέσει ζημιές σε έξι πηγάδια νερού, τρία αντλιοστάσια νερού, μια δεξαμενή νερού και μια μονάδα αφαλάτωσης που εξυπηρετεί πάνω από 1,1 εκατομμύρια ανθρώπους.
Η UNICEF, η οποία είχε εγκαινιάσει το εν λόγω εργοστάσιο αφαλάτωσης το 2017, δήλωσε ότι οι άνθρωποι αναγκάζονταν να πίνουν εξαιρετικά αλατισμένο νερό από τη θάλασσα, το οποίο μολύνθηκε περαιτέρω από τεράστιες ποσότητες ανεπεξέργαστων λυμάτων που διοχετεύονταν καθημερινά στη θάλασσα.
Μέσα σε δύο εβδομάδες από την έναρξη του πολέμου, το OCHA υπολόγισε την κατανάλωση νερού ανά άτομο στη Γάζα – για πόση, μαγείρεμα και υγιεινή – σε μόλις 3 λίτρα την ημέρα, ενώ όσοι συνωστίζονται στα καταφύγια του ΟΗΕ είχαν πρόσβαση σε μόλις 1 λίτρο την ημέρα. Τα διεθνή πρότυπα συνιστούν τουλάχιστον 15 λίτρα ανά άτομο κάθε μέρα.
Abed Rahim Khatib/Flash90
Και με το εμφιαλωμένο νερό να μην είναι διαθέσιμο και τα μεγάλα εργοστάσια αφαλάτωσης να μην λειτουργούν, το OCHA έγραψε: “Οι άνθρωποι έχουν καταφύγει στην κατανάλωση νερού που εξάγεται από γεωργικά πηγάδια, αυξάνοντας την έκθεση σε φυτοφάρμακα και άλλα χημικά, γεγονός που θέτει τον πληθυσμό σε κίνδυνο θανάτου ή επιδημίας μολυσματικών ασθενειών”.
Ακόμη και κατά τη διάρκεια της επταήμερης “ανθρωπιστικής παύσης” των εχθροπραξιών στα τέλη Νοεμβρίου, όταν επετράπη η είσοδος στη Γάζα 200 φορτηγών με βοήθεια την ημέρα –λιγότερο από το μισό του αριθμού που εισέρχονταν καθημερινά πριν από τον πόλεμο– τα μπουκάλια με καθαρό νερό εξακολουθούσαν να είναι θλιβερά ανεπαρκή.
“Παρά την παύση, δεν υπήρξε σχεδόν καμία βελτίωση στην πρόσβαση των κατοίκων στα βόρεια σε νερό για πόση αι οικιακή χρήση, καθώς οι περισσότερες από τις κύριες εγκαταστάσεις παραγωγής νερού παρέμειναν κλειστές, λόγω της έλλειψης καυσίμων και ορισμένες επίσης λόγω ζημιών”, σημείωσε το OCHA.
Οι επιπτώσεις έγιναν σύντομα σαφείς. Στα τέλη Οκτωβρίου, μια εσωτερική έκθεση του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών εξέφρασε την ανησυχία ότι 52.000 έγκυες γυναίκες και πάνω από 30.000 μωρά ηλικίας κάτω των έξι μηνών αναγκάζονταν να πίνουν ένα δυνητικά θανατηφόρο μείγμα νερού μολυσμένου με λύματα και αλάτι από τη θάλασσα.
Έκτοτε, οι Παλαιστίνιοι στη Λωρίδα της Γάζας έχουν αποδυναμωθεί σοβαρά από την αχαλίνωτη πείνα και τις ασθένειες, καθώς και από τις σωματικές πληγές που προκλήθηκαν σε σχεδόν 60.000 ανθρώπους και το ψυχικό στρες των αδιάκοπων βομβαρδισμών που έχουν στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 23.500 ανθρώπους.
Όλα αυτά καθιστούν τους Παλαιστίνιους στη Γάζα ακόμη πιο ευάλωτους στις ασθένειες που μεταδίδονται από το νερό.
Μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου, όπως ανέφερε ο ΠΟΥ, οι περισσότεροι από 1 εκατομμύριο εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι που βρίσκουν καταφύγιο στη νότια πόλη Ράφα είχαν πρόσβαση, κατά μέσο όρο, σε μία τουαλέτα για κάθε 486 άτομα, ενώ σε ολόκληρη τη Γάζα ένα ντους εξυπηρετούσε κατά μέσο όρο 4.500 άτομα.
[…]
Απόσπασμα από το άρθρο που δημοσιεύτηκε στο +972.
Για τις συγγραφείς
Η Nancy Murray, Ph.D, έχει διδάξει σε πανεπιστήμια και έχει εργαστεί σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Κένυα, καθώς και στις ΗΠΑ, όπου επί 25 χρόνια ήταν Διευθύντρια Εκπαίδευσης στην ACLU της Μασαχουσέτης. Είναι ακτιβίστρια για την ειρήνη με δικαιοσύνη στη Μέση Ανατολή από το 1988, όταν πραγματοποίησε την πρώτη της επίσκεψη στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας, και είναι μέλος της Συμμαχίας για τη Δικαιοσύνη στο Νερό στην Παλαιστίνη.
Η Amahl Bishara είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Tufts. Είναι συγγραφέας του βιβλίου “Crossing a Line: Laws, Violence, and Roadblocks to Palestinian Political Expression” και “Back Stories: US News Production and Palestinian Politics”. Έχει συμμετάσχει σε συνεργατικές ερευνητικές ομάδες και ακτιβιστικές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας σε έναν προσφυγικό καταυλισμό στη Δυτική Όχθη.
