Η δημόσια αντιπαράθεση στην Αυστραλία για την αναγνώριση των συνεπειών της αποικιοκρατίας και την αποκατάσταση της ιστορίας των Αβορίγινων πληθυσμών παίρνει σημαντικές διαστάσεις τα τελευταία χρόνια. Ήδη το κίνημα #Change the Date, με αίτημα την κατάργηση της εθνικής επετείου της 26ης Ιανουαρίου –ημέρας απόβασης των βρετανών αποικιοκρατών στη χώρα– έχει αναδείξει τους διαχρονικούς διχασμούς της αυστραλιανής κοινωνίας.
Συντακτική ομάδα pass-world.gr
Η πρόσφατη απόφαση του Πρωθυπουργού της Αυστραλίας Σκοτ Μόρισον για αλλαγή ενός στίχου του εθνικού ύμνου έγινε δεκτή με αντικρουόμενες αντιδράσεις: από κάποιες πλευρές της κοινωνίας χαιρετίστηκε ως μια συμπεριληπτική κίνηση στην κατεύθυνση αναγνώρισης της ιθαγενικής ιστορίας, ωστόσο ορισμένοι/ες χαρακτηρίζουν τη συγκεκριμένη απόφαση ως αμιγώς συμβολική, χωρίς πραγματικό αντίκτυπο για τις κοινότητες των Αβορίγινων και των Τόρες Στρέιτ.
H απόφαση ανακοινώθηκε αιφνιδιαστικά από τον Πρωθυπουργό της Αυστραλίας, λίγο πριν εκπνεύσει το 2020, και σύμφωνα με αυτήν ο εθνικός ύμνος της χώρας θα απαγγέλλεται πλέον με αλλαγμένο έναν στίχο του.
Πρόκειται για τον στίχο που περιγράφει την Αυστραλία ως έθνος και αναφέρει «είμαστε νέοι και ελεύθεροι», αντανακλώντας ρητά την αντίληψη ότι η ιστορία της χώρας ξεκινά με την απόβαση των Βρετανών αποικιοκρατών, το 1788.
Οι ιθαγενικές κοινότητες της Αυστραλίας επιχειρούν να ανατρέψουν αυτήν την αντίληψη μέσα από μακροχρόνιους αγώνες, μεταξύ των οποίων είναι και το κίνημα Change the Date. Όπως υπενθυμίζουν, οι πρόγονοί τους υπήρξαν κάτοικοι της χώρας επί χιλιετίες, μετρώντας 500 διαφορετικές κοινότητες, κατά την περίοδο της απόβασης του πρώτου βρετανικού στόλου στην Αυστραλία.
Επιδιώκοντας να εξαλείψει αυτή την ξεκάθαρα αποικιοκρατική συνδήλωση στον εθνικό ύμνο, η κυβέρνηση πρότεινε ο επίμαχος στίχος να αναδιατυπωθεί ως εξής: «είμαστε ένα και ελεύθεροι».
Σύμφωνα με το BBC, η συγκεκριμένη αλλαγή είχε προταθεί νωρίτερα μέσα στο 2020 από την Πρωθυπουργό της Νέας Νότιας Ουαλίας Γκλάντις Μπερετζικλιάν, η οποία είχε αναγνωρίσει ότι ο εθνικός ύμνος αγνοεί τον «περήφανο πολιτισμό των πρώτων εθνών» της Αυστραλίας.
Αρχικά η πρόταση δεν είχε γίνει δεκτή από τον συντηρητικό Πρωθυπουργό Μόρισον. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες διεθνών μέσων, ο ίδιος άλλαξε γνώμη μετά τον τεράστιο κοινωνικό αντίκτυπο που είχε η απόφαση της εθνικής ομάδας ράγκμπι να τραγουδήσει τον εθνικό ύμνο στην ιθαγενική γλώσσα της φυλής Εόρα, πριν από την έναρξη ενός αγώνα.
Υιοθετώντας τελικά την πρόταση, ο Μόρισον δήλωσε ότι αυτή η αλλαγή «δεν στερεί τίποτε από τον εθνικό ύμνο, αλλά πιστεύω ότι προσθέτει πολλά».
«Θεωρώ ότι έχει έρθει η στιγμή να διακηρύξουμε στον εθνικό μας ύμνο αυτό που βιώνουμε ως έθνος, ειδικά αυτή τη χρονιά. Ως μια ενότητα, αντλούμε από την κληρονομιά των περισσότερων από 300 εθνικών προγόνων και γλωσσών, που διαμορφώνουν το δικό μας μοναδικό αυστραλιανό ταξίδι. Είμαστε το πιο επιτυχημένο πολυπολιτισμικό και μεταναστευτικό έθνος στον πλανήτη», δήλωσε ο Μόρισον, στη Sunday Morning Herald.
Ωστόσο, από αυτή την πανηγυρική δήλωση του Αυστραλιανού Πρωθυπουργού απουσιάζει η αναφορά στα διαχρονικά κοινωνικά προβλήματα, τις διακρίσεις και την έλλειψη επαρκούς αναγνώρισης της ιστορίας και της κληρονομιάς τους, που αντιμετωπίζουν οι κοινότητες Αβορίγινων και των Τόρες Στρέιτ νησιωτών της Αυστραλίας.
Όπως σημειώνουν σε άρθρο τους οι ερευνητές Chin, Levey και Uberoi, υπάρχουν πολλά κομμάτια της κοινωνίας στην Αυστραλία που αντιμετωπίζουν αυτή την αλλαγή ως «προσχηματικά υπέρ των μειονοτήτων και ανούσια».
Οι ίδιοι επισημαίνουν στο Οpen Democracy ότι η ένταξη στον εθνικό ύμνο της φράσης «είμαστε ένα» εμπεριέχει μια επίκληση ενότητας, η οποία στο πλαίσιο της Αυστραλίας έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον από ξενοφοβικούς πολιτικούς για να αναδείξουν την αγγλο-αυστραλιανή κουλτούρα ως κυρίαρχη αναφορά, στην οποία όλες οι μειονότητες πρέπει να ενσωματωθούν.
Στην Αυστραλία, η γλώσσα περί μίας οντότητας είναι πάντα πιθανό να παραπέμπει στην ομοιομορφία, σημειώνουν οι συγκεκριμένοι συγγραφείς, προτείνοντας ότι η αλλαγή «είμαστε ίσοι και ελεύθεροι» θα ήταν μια πιο συμπεριληπτική εκδοχή.
«Οι σωστά υλοποιημένες συμβολικές πολιτικές, όπως στις περιπτώσεις στις οποίες η καναδική κυβέρνηση δεσμεύτηκε συνταγματικά (1982) και νομοθετικά (1988) στην πολυπολιτισμικότητα, μπορεί να είναι ένας τρόπος αλλαγής των ίδιων των εθνών. Ωστόσο πρέπει να υλοποιούνται με τον κατάλληλο τρόπο και το αποτέλεσμα να είναι μια ξεκάθαρη βελτίωση», καταλήγουν οι ίδιοι.
Πηγές: BBC, Australian Ethical, Amnesty International, Sunday Morning Herald, Open Democracy, Australian Human Rights Commission
Διαβάστε επίσης:
“Αβορίγινες της Αυστραλίας: Η πολιτική της αποικιοκρατίας είναι ακόμα ζωντανή”
“Όταν τα Πανεπιστήμια αναγνωρίζουν την αποικιοκρατική τους ιστορία”
