H πολιτική στα Όσκαρ

Περίπου 19,5 εκατομμύρια τηλεθεατές/τριες παρακολούθησαν την Κυριακή 10 Μαρτίου την 96η ετήσια απονομή των Όσκαρ για να μάθουν ποιος κέρδισε τα βραβεία καλύτερης ταινίας,  καλύτερων ηθοποιών και τις υπόλοιπες κατηγορίες. Ήταν ένα μεγάλο θέαμα, με πολλά πολιτικά στοιχεία. Επίσης, η κονκάρδα “Καλλιτέχνες υπέρ της κατάπαυσης του πυρός” φορέθηκε από πολλές/ούς στα Όσκαρ.


Του Dan La Botz

Μετάφραση: Συντακτική ομάδα pass-world.gr


Λοιπόν, φυσικά, πρωτίστως πρόκειται για τα χρήματα. Οι αμερικανικές ταινίες κυριαρχούν στην παγκόσμια κινηματογραφική αγορά και τα Όσκαρ, τα βραβεία που απονέμει η Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών, αποτελούν το αποκορύφωμα τόσο της οικονομικής, όσο και της καλλιτεχνικής επιτυχίας μέσα στη βιομηχανία.

Μόνο η “Barbie” έβγαλε σχεδόν 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια, σε μια βιομηχανία που βγάζει εκατοντάδες δισεκατομμύρια.

Και πρόκειται, επίσης, για τη μόδα, καθώς οι γυναίκες επιδεικνύουν τα υπέροχα φορέματά τους στο κόκκινο χαλί, ενώ οι άνδρες παρελαύνουν σαν πιγκουίνοι με τα πανομοιότυπα σμόκιν τους.

Αλλά φέτος, περισσότερο από άλλες φορές, η τελετή δεν ήταν μόνο ένα θαυμάσιο θέαμα, αλλά και ένα ιδιαίτερα πολιτικό γεγονός.

H Μπίλι Έλις, Ο Μαρκ Ράφαλο και ο Ριζ Άχμεντ με την κονκάρδα “Καλλιτέχνες για την κατάπαυση του πυρός”


Οι ταινίες

Οι ίδιοι οι υποψήφιοι των καλύτερων ταινιών ήταν σε πολλές περιπτώσεις ιδιαίτερα πολιτικοί. Με τους πολύ διαφορετικούς τους τρόπους, τόσο η Barbie” όσο και το Poor Things” ήταν φεμινιστικές ταινίες. Η πρώτη γελοιοποιούσε και ταυτόχρονα ενίσχυε, με τρόπο αντιφατικό, τα γυναικεία στερεότυπα και η δεύτερη –ένας υπέροχα παράξενος συνδυασμός του Φρανκενστάιν και του Πυγμαλίωνα (My Fair Lady)– παρουσίαζε τον αγώνα και υποστήριζε το δικαίωμα των γυναικών στην ανεξαρτησία από τον έλεγχο των ανδρών.

Poot Things του Γιώργου Λάνθιμου


Το “Oppenheimer” μάς οδήγησε να εστιάσουμε εκ νέου στην απειλή της ατομικής βόμβας, με την οποία ζούμε για πάνω από τρία τέταρτα του αιώνα.

Ο “Μαέστρος”, η ταινία για τον Λέοναρντ Μπερνστάιν, πραγματεύθηκε τη δυσκολία -ακόμη και για τους πλούσιους και διάσημους- του να είσαι ομοφυλόφιλος στα μέσα του εικοστού αιώνα (όπως και το “Rustin”, η ταινία για τον Μπαγιάρντ Ράστιν, τον ακτιβιστή πολιτικών δικαιωμάτων, η οποία, όμως, δεν ήταν υποψήφια για καλύτερη ταινία).

Το “American Fiction” διερευνούσε τον ρατσισμό στη λογοτεχνία και τη ζωή από τη σκοπιά των μαύρων. Και το “Δολοφόνοι του Ανθισμένου Φεγγαριού” απεικόνισε τις βίαιες δολοφονίες που διέπραξαν λευκοί έποικοι, προκειμένου να αποκτήσουν με δόλο ινδιάνικη γη στην Οκλαχόμα τη δεκαετία του 1920.

Aπό την ταινία Rustin, για τον ομοφυλόφιλο ακτιβιστή πολιτικών δικαιωμάτων Μπάγιαρντ Ράστιν, που είναι διαθέσιμη και στο Netflix


Η τελετή

Ας περάσουμε όμως στην ίδια την εκδήλωση των Όσκαρ. Κατά την έναρξη της τελετής, ο Τζίμι Κίμελ, ο παρουσιαστής της εκπομπής “Jimmy Kimmel Live”, ο οποίος ήταν οικοδεσπότης των Όσκαρ για τέταρτη φορά, χρησιμοποίησε τα τελευταία λεπτά του εισαγωγικού κωμικού μονολόγου του για να μιλήσει για την 148ήμερη απεργία των ηθοποιών και των σεναριογράφων και τα προβλήματά της. “Στην καρδιά του”, είπε, το Χόλιγουντ “είναι μια συνδικαλιστική πόλη”.

Στο τμήμα των εις μνήμην βραβείων Όσκαρ, η Ακαδημία τίμησε τον ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, ο οποίος είχε παρουσιαστεί στην ταινία του 2022 “Ναβάλνι”, που είχε κερδίσει βραβείο Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ το 2023.

Το φετινό βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ κέρδισε η ταινία “20 ημέρες στη Μαριούπολη”, που καταγράφει τη ρωσική επίθεση στην εν λόγω ουκρανική πόλη. Παραλαμβάνοντας το Όσκαρ του, ο σκηνοθέτης Mstyslav Chernov δήλωσε: “Πιθανώς θα είμαι ο πρώτος σκηνοθέτης σε αυτή τη σκηνή που θα πει: ‘Μακάρι να μην είχα κάνει ποτέ αυτή την ταινία’”.Συνέχισε λέγοντας ότι εύχεται να μην είχε επιτεθεί ποτέ η Ρωσία στην Ουκρανία και να μην είχε καταλάβει τις πόλεις της και κάλεσε τη ρωσική κυβέρνηση να απελευθερώσει τους στρατιωτικούς και πολιτικούς κρατούμενους από τις φυλακές της.

Ο σκηνοθέτης Τζόναθαν Γκλέιζερ, του οποίου η γερμανόφωνη ταινία “Ζώνη ενδιαφέροντος” κέρδισε το βραβείο καλύτερης διεθνούς ταινίας μεγάλου μήκους –μια ταινία για τον ναζιστή διοικητή [Rudolf Höss] και τη σύζυγό του που ζουν σε μια “ζώνη ενδιαφέροντος” στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, όπου πέθαναν πάνω από ένα εκατομμύριο Εβραίοι– αξιοποίησε τον χρόνο του για να μιλήσει για την Παλαιστίνη.

“Η ταινία μας δείχνει πού οδηγεί η απανθρωποποίηση στη χειρότερη μορφή της. Αυτή τη στιγμή, στεκόμαστε εδώ ως άνθρωποι που αρνούνται τον τρόπο με τον οποίο η εβραϊκότητά τους και το Ολοκαύτωμα καπελώνονται από μια κατοχή, που απειλεί με συγκρούσεις τόσο πολλούς ανθρώπους. Είτε πρόκειται για τα θύματα της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ είτε για τη συνεχιζόμενη επίθεση στη Γάζα, όλα είναι θύματα αυτής της απανθρωποποίησης. Πώς αντιστεκόμαστε;”, είπε ο ίδιος. Αφιέρωσε την ταινία του στον ρόλο μιας νεαρής γυναίκας που πρωταγωνιστεί στην ταινία και αντιστάθηκε.

Ο σκηνοθέτης της ταινίας “Ζώνη Ενδιαφέροντος” Τζόναθαν Γκλέιζερ


Ένας μεγάλος αριθμός όσων συμμετείχαν στην τελετή φορούσαν κονκάρδες “Καλλιτέχνες υπέρ της κατάπαυσης του πυρός”.

Το Χόλιγουντ, γνωστό για την προοδευτική πολιτική του, παράγει πολλές καλές πολιτικές ταινίες και κάποιοι Αμερικανοί προφανώς έχουν όρεξη για τέτοιες κριτικές απόψεις για τη χώρα μας. Είναι, επίσης, αλήθεια ότι το Χόλιγουντ παράγει και πολλές κινηματογραφικές αηδίες, τις οποίες οι Αμερικανοί καταναλώνουν.

Αυτά είναι όλα, λοιπόν. Φεύγω για τον κινηματογράφο.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο New Politics.

Για τον συγγραφέα

Ο Dan La Botz ήταν ιδρυτικό μέλος της οργάνωσης Teamsters for a Democratic Union (TDU). Είναι συγγραφέας του βιβλίου Rank-and-File Rebellion: Teamsters for a Democratic Union (1991). Είναι επίσης συνεκδότης του New Politics και συντάκτης του Mexican Labor News and Analysis.