Όταν οι σημαίες με το ουράνιο τόξο κυμάτισαν κατά τη διάρκεια της ροκ συναυλίας των Mashrou’ Leila, στο Κάιρο, στα τέλη Σεπτεμβρίου, η αιγυπτιακή αστυνομία προέβη σε συλλήψεις. Έκτοτε, όπως καταγγέλλουν μέλη της LGBT κοινότητας, στην Αίγυπτο έχει εξαπολυθεί ένα κύμα μαζικής καταστολής και συλλήψεων.

Tης Ruth Michaelson

Σύμφωνα με ομάδες δικαιωμάτων, δεκάδες άνθρωποι έχουν συλληφθεί από την αιγυπτιακή αστυνομία, σε ένα κλίμα καταστολής της LGBT κοινότητας στη χώρα, με διαδικτυακή παρακολούθηση, παγιδεύσεις και κακοποιήσεις κατά τη διάρκεια της κράτησης.

Η ομοφυλοφιλία δεν είναι παράνομη στο αιγυπτιακό δίκαιο, όμως οι ομοφυλοφιλικές πράξεις στον δημόσιο χώρο χαρακτηρίζονται παράνομες, και συχνά άνθρωποι συλλαμβάνονται με κατηγορίες όπως «προσβολή της δημόσιας αιδούς».

«Είναι πραγματικά εξωφρενικό το πώς η κυβέρνηση αφήνει να υπάρχει όλη αυτή η βιαιότητα στους δρόμους και η φτώχεια παντού, και ενδιαφέρεται για το τι κάνουν οι άνθρωποι στην κρεβατοκάμαρά τους», σχολιάζει ο Abdel-Rahman, του οποίου το όνομα έχει αλλάξει για λόγους προσωπικής του ασφάλειας. Ο ίδιος αποφεύγει να συναντά τους συντρόφους του στον δημόσιο χώρο, υπό τον φόβο της παρακολούθησης από την αστυνομία.

Σύμφωνα με την ομάδα δικαιωμάτων Egyptian Initiative for Personal Rights, με έδρα το Κάιρο, οι συλλήψεις, που ακολούθησαν τη ροκ συναυλία της λιβανέζικης μπάντας Mashrou’ Leila, έχουν φτάσει αυτή τη στιγμή τις 57.

Κατά τη διάρκεια της συναυλίας, το κοινό ύψωσε τις σημαίες με το ουράνιο τόξο, δηλώνοντας έτσι την υποστήριξή του στον τραγουδιστής της μπάντας Hamed Sinno, ο οποίος είναι ένας από τους ελάχιστους καλλιτέχνες στη Μέση Ανατολή που έχει δηλώσει ανοιχτά ότι είναι gay. H συναυλία ήταν γεμάτη νόημα για το συγκρότημα στο οποίο απαγορεύτηκε δύο φορές να παίξει στην Ιορδανία, λόγω της σεξουαλικότητας του Sinno. Tελικά, οι Mashrou’ Leila οργάνωσαν τη συναυλία στο Κάιρο, την οποία χαρακτήρισαν «μια από τις καλύτερες συναυλίες που έχουν δώσει ποτέ».

Ωστόσο, η χαρά τους γρήγορα ξεθώριασε. «Ο μηχανισμός του [αιγυπτιακού] κράτους είναι αποφασισμένος να εκτελέσει μια από τις πιο ειδεχθείς παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων», δήλωσε το συγκρότημα σε μια ανακοίνωσή του για το κύμα καταστολής.

Τα μέσα ενημέρωσης της Αιγύπτου, που κυριαρχούνται από συντηρητικά, φιλο-κυβερνητικά κανάλια, αντέδρασαν με μένος απέναντι στις φωτογραφίες με τις LGBT σημαίες μέσα στο συναυλιακό κοινό, που κυκλοφόρησαν στο Διαδίκτυο. «Η ομοφυλοφιλία είναι ένα έγκλημα εξίσου φρικτό με την τρομοκρατία», δήλωσε ο παρουσιαστής μεγάλης τηλεοπτικής εκπομπής Ahmed Moussa.

Ο Mohsen al-Balasy, ποιητής, εκδιώχθηκε από το στούντιο του καναλιού al-Mehwar TV, επειδή ήταν ένας από τους ελάχιστους που υπερασπίστηκε δημόσια την LGBT κοινότητα. «Είμαι τρομοκρατημένος με αυτήν την κοινωνία που αφορίζει οποιονδήποτε είναι διαφορετικός», δήλωσε στον αέρα. Η απάντηση ήταν ένα μπαράζ τηλεφωνημάτων από τηλεθεατές που έκαναν επίθεση στον Balasy.

Αυτό το μένος έφερε πάγωμα στις LGBT κοινότητες. Η Σάρα δήλωσε ότι η καταστολή στοχοποιεί μέχρι στιγμής gay άνδρες, αλλά είναι ζήτημα χρόνου να εξαπλωθεί σε όλη την LGBT κοινότητα. Όπως είπε η ίδια, πολλοί έχουν αναγκαστεί να κλείσουν τους λογαριασμούς τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, φοβούμενοι ότι θα τους στοχοποιήσουν οι αρχές. «Αισθάνομαι σαν να με παρακολουθούν χρόνια, όπως και αυτούς που είναι γύρω μου, και με την κατάλληλη ευκαιρία θα μας συλλάβουν. Το ερώτημα είναι: πότε θα είναι αυτή η ώρα», περιγράφει η Σάρα, της οποίας το όνομα επίσης έχει αλλαχτεί.

Τις ημέρες μετά τη συναυλία επτά άνθρωποι συνελήφθησαν με την κατηγορία ότι «προωθούν τη σεξουαλική παρέκκλιση», επειδή σήκωσαν την LGBT σημαία. Ο ένας εξ αυτών καταδικάστηκε με εξαετή ποινή φυλάκισης. Έξι από τους συλληφθέντες αναγκάστηκαν να υποστούν σωματικό έλεγχο, σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία.

Οι αιγυπτιακές αρχές έκαναν επιδρομή σε καφέ και σπίτια, συλλαμβάνοντας ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους υπέστησαν φυσική βία, κατά τη διάρκεια της κράτησης. Τα μέλη της LGBT κοινότητας ανησυχούν ιδιαίτερα για την εμπλοκή εισαγγελέων της εθνικής ασφάλειας, οι οποίοι τυπικά εξετάζουν υποθέσεις τρομοκρατίας.

«Το να ταυτοποιηθείς ως ομοφυλόφιλος σε ένα αστυνομικό τμήμα είναι ένα φριχτό πράγμα», δήλωσε ο Abdel-Rahman, που είχε συλληφθεί το 2014.

«Οι άνθρωποι είναι τρομοκρατημένοι», δήλωσε ο Scott Long, ένας ερευνητής που ζούσε παλιότερα στο Κάιρο και ασχολείται με τις παραβιάσεις δικαιωμάτων της LGBT κοινότητας στην Αίγυπτο.

Σύμφωνα με τον Long, το τελευταίο κύμα συλλήψεων εντάσσεται σε μια μεγάλη καμπάνια που ξεκίνησε όταν ο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι ανέλαβε την εξουσία, το 2013. Ο ίδιος εκτιμά ότι από τότε έχουν συλληφθεί περισσότεροι από 300 άνθρωποι, που στην πλειονότητά τους έχουν καταδικαστεί.

«Είναι ακόμα περισσότεροι από αυτούς που στοχοποίησε η καμπάνια της εποχής Μουμπάρακ», λέει ο Long, αναφερόμενος στις συλλήψεις 52 ανθρώπων σε ένα gay κλάμπ, το 2001, επί διακυβέρνησης του Χόσνι Μουμπάρακ.

Το Ανώτατο Συμβούλιο της Αιγύπτου για τη Ρύθμιση των Μίντια εξέδωσε οδηγία με την οποία απαγορεύει κάθε συζήτηση στα ειδησεογραφικά μέσα για LGBT ζητήματα, εκτός από τις περιπτώσεις που κάποιος «δείχνει μεταμέλεια» και αναφέρεται στην ομοφυλοφιλία ως «ντροπιαστική ασθένεια».

Το κοινοβούλιο της χώρας συζητά αυτή τη στιγμή για ποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας, με ποινή φυλάκισης έως 15 χρόνια. Η Εκκλησία των Κοπτών οργανώνει επίσης συνέδριο με τίτλο «Το Ηφαίστειο της Ομοφυλοφιλία», που εστιάζει στη «θεραπεία» των gay.

«Αυτή η κυβέρνηση θέλει να κερδίσει την υποστήριξη των συντηρητικών κομματιών της κοινωνίας, ώστε να πουν ότι ο Σίσι δεν αφήνει ελεύθερους τους ομοφυλόφιλους», λέει ο Abdel-Rahman, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση επωφελήθηκε από τον θόρυβο για τα LGBT δικαιώματα, προκειμένου να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα.

To άρθρο δημοσιεύτηκε στον Guardian, στις 8 Οκτωβρίου 2017.

Για τη συγγραφέα

Η Ruth Michaelson είναι δημοσιογράφος, με έδρα το Κάιρο.