Η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία (ΚΑλΟ) στοχεύει στη δημιουργία μιας νέας οικονομικής γεωγραφίας, που είναι αποτέλεσμα της κοινής συνέργειας και της συνεργασίας όλων όσων υιοθετούν το οικονομικό μοντέλο της ΚΑλΟ στην ανάπτυξη της οικονομικής τους δραστηριότητας, δηλαδή των φορέων ΚΑλΟ, και διαμορφώνει ικανοποιητικά τη νέα οικονομική συνθήκη στο κοινωνικό πεδίο.
Της Αγάπης Καραμανλή
Η πρωταρχική ανάγκη της ΚΑλΟ είναι να αγγίξει διευρυμένα την κοινωνία ως τρόπος αντίληψης της νέας της οικονομικής πραγματικότητας, να εκφραστεί διεθνικά, ξεπερνώντας το φράγμα του κλειστού κοινοτισμού, των περίκλειστων χώρων, της κατάτμησης της κοινής μας κοινωνίας και να εισάγει τον κοινωνισμό στη διαμόρφωση των οικονομικών σχέσεων της κοινωνικής εταιρικότητας, στην υγιή και ειρηνική συνύπαρξη των μελών της κοινωνίας.
Για όλους εμάς, που πιστεύουμε στην οικονομική δικαιοσύνη και την κοινωνική ευημερία, η ΚΑλΟ δίνει απάντηση στα βασικά ερωτήματα της ανθρώπινης συνύπαρξης.
Θα αναφερθώ εδώ σε 4 κεντρικά σημεία:
- Μπορεί να συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός νέου οικονομικού χώρου σε παγκόσμιο επίπεδο (μακροοικονομία – μικροοικονομία – τραπεζικό σύστημα) διάφορο από την ιδιοκτησία του κεφαλαίου ή την κρατική ιδιοκτησία του κράτους-διαχειριστή.
Είναι μια πρόταση και μια απάντηση σε κάθε οικονομική ολιγαρχία και οργανώνει την παραγωγή με τρόπο διαφορετικό από την οικονομική ανισότητα, την απόλυτη στόχευση στο ιδιωτικό κέρδος και την βαρβαρότητα του καπιταλισμού.
Η οικονομική αυτή πρόταση αφορά την οικονομική κοινωνική επιχείρηση που δημιουργείται από τους κοινωνικούς επιχειρηματίες. Οι άνθρωποι μπαίνουν στην λογική της εμπιστοσύνης προς την οικονομική τους επιχειρηματική επιλογή. Οι κοινωνικοί επιχειρηματίες σκέφτονται την επιχείρηση τους όπως κάθε επιχειρηματίας, στοχεύουν στην βιωσιμότητα της και την κερδοφορία της, όμως στην θέση του ιδιωτικού κέρδους υπάρχει στην περίπτωση της ΚΑλΟ η κοινωνική κερδοφορία, το κέρδος που μοιράζεται η κοινωνική επιχείρηση από κοινού στον αξιοπρεπή βιοπορισμό των εργαζομένων της (μελών και μη) και την επιστροφή μεγάλου μέρους του κέρδους αυτού στην κοινωνία.
Ο εργαζόμενος – μέλος συνδιαμορφώνει και συναποφασίζει για την επιχείρηση του, συμμετέχει, νιώθει και είναι σημαντικός και άρα αποδοτικός και εφευρετικός. Αποτελεί μέρος του όλου και παύει να είναι πια αναλώσιμος.
- Η ΚΑλΟ μπορεί να δώσει απαντήσεις και λύσεις στο ζήτημα της εργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο:
α. Σήμερα ο παγκόσμιος νέος εργαζόμενος πληθυσμός, ενώ είναι όλο και περισσότερο μορφωμένος, ικανός και επιδέξιος και παρόλο που είναι ο βασικός δημιουργός και παραγωγός του παγκόσμιου πλούτου, είναι αναγκασμένος να ανέχεται και να συνηθίζει το αφήγημα του συστήματος που του λέει ότι το μέλλον του είναι η ανεργία, η άθλια εργασιακή εκμετάλλευση και η ασημαντότητα του ίδιου και της εργασίας του, ενώ του προσάπτει εξολοκλήρου το λάθος ως δικό του.
Η ΚΑλΟ μπορεί να συμβάλλει με τα οικονομικά της εργαλεία στην οργάνωση της παραγωγής, ώστε η ενσυνείδηση της παραπάνω πραγματικότητας να γίνει οικονομική και χειραφετική δύναμη για τον ίδιο.
β. Η ΚΑλΟ σηματοδοτεί το τέλος της διαίρεσης του κόσμου της εργασίας με τη μισθολογική σύγκλιση και το τέλος του οικονομικού ταξικού διαχωρισμού των εργαζομένων.
Με την μείωση των τεράστιων μισθολογικών αποκλίσεων, που επικρατούν σήμερα σε ολόκληρο τον πλανήτη, υποστηρίζει τη διεύρυνση των θέσεων εργασίας, εφόσον το μισθολογικό κόστος της κάθε επιχείρησης λειτουργεί υπέρ των εργαζομένων, και ανοίγει την συζήτηση για την περαιτέρω μείωση του χρόνου εργασίας.
Ο εργαζόμενος μπορεί να συμμετέχει ισότιμα στην παραγωγή του πλούτου και να απολαμβάνει ισότιμα τους καρπούς της εργασίας του.
- Μπορεί να επαναφέρει την ισορροπία στο φυσικό περιβάλλον σεβόμενη την γη αποκαθιστώντας και μειώνοντας τις ζημιές που προκαλεί η μη ορθολογική ανθρώπινη παραγωγή.
Μπορεί να απομειώσει το περιβαλλοντολογικό χρέος που έχει δημιουργηθεί μέχρι σήμερα και να αποδώσει στις επόμενες γενιές έναν πλανήτη σε καλύτερη κατάσταση από αυτήν που αντικρίζει σήμερα η γενιά μας.
Η ΚΑλΟ στέκεται απέναντι στη λογική της κυρίαρχης κανιβαλικής οικονομίας, μιας οικονομίας εγκληματικής εκμετάλλευσης, που θεωρεί τον άνθρωπο και το περιβάλλον αναλώσιμη μάζα στη γραμμή παραγωγής ή στη γραμμή κατανάλωσης, που επικεντρώνεται αποκλειστικά στη μεγιστοποίηση του κέρδους αδιαφορώντας για το πραγματικό του κόστος, που υποθηκεύει στο απόλυτο μέτρο τον πλανήτη και τις ζωές μας.
- Τέλος μπορεί να είναι η απάντηση στο παγκόσμιο λαϊκό αίτημα για δημοκρατικό ήθος.
Οι λέξεις ελευθερία, που είναι η συναπόφαση των μελών για το κοινό γίγνεσθαι της κοινωνίας, η ισότητα των μελών, ως προς την σχέση συναπόφασης και η επιλογή της απόρριψης της δυνατότητας κυριαρχίας μερικών σε άλλους και η αδελφοσύνη, ως χώρος και σχέση εμπιστοσύνης (και όχι επιβολής ή κυριαρχίας) που απορρέει από τις 2 προηγούμενες έννοιες και διαμορφώνεται στο εσωτερικό της κοινωνίας, μπορούν να αποκτήσουν νόημα και να γίνουν πράξη.
Ο νόμος 4430 του 2016 για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία
Η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία είναι νόμος του κράτους.
Με τον τρόπο αυτό θεσμοθετεί και υπερασπίζεται τα νέα δικαιώματα, που ο νόμος αυτός φέρει, και τα κατοχυρώνει για τους πολίτες, για τους ανθρώπους της κοινωνίας μας.
Τα 3 βασικά δικαιώματα που διαμορφώνουν το νέο οικονομικό μοντέλο οργάνωσης της παραγωγής και των οικονομικών σχέσεων και εδραιώνονται στη βάση της κοινωνίας, του παραγωγικού ιστού και των εργαζομένων είναι:
α. η δημοκρατική συμμετοχική διαδικασία, με την αρχή 1 ψήφου για κάθε μέλος.
β. η μισθολογική σύγκλιση (1 προς 3) στις αποδοχές των εργαζομένων της κοινωνικής επιχείρησης που σημαίνουν το τέλος της διαίρεσης του κόσμου της εργασίας και του οικονομικού ταξικού διαχωρισμού στο εσωτερικό του.
γ. η επιχειρηματική κοινωνική κερδοφορία που στοχεύει στο κοινό – κοινωνικό – όφελος, εγκαθιστά τη νέα συνθήκη οικονομικής εμπιστοσύνης, τον νέο τρόπο με τον οποίο τα μέλη μιας κοινωνικής επιχείρησης συμμετέχουν στο αποτέλεσμα της παραγωγής. Ο πλούτος και το όφελος του καθένα αυξάνεται όταν ο πλούτος και το όφελος όλων αυξάνεται.
Όλοι εμείς που πιστεύουμε στην οικονομική και κοινωνική δημοκρατία, στον κομμουνισμό, στην οικολογική και ανθρώπινη αυταξία οφείλουμε,σε όσα πιστεύουμε, να εργαστούμε από κοινού στην οργάνωση του χώρου της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας και να συνεισφέρουμε στην οικονομική χειραφέτηση του συνόλου της κοινωνίας.
Να εγκαταστήσουμε την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία και την αισθητική μας στην κοινωνία των ανθρώπων. Αν δεν εργαστούμε για την εφαρμογή αυτών που πιστεύουμε και αν δεν υπερασπιστούμε αυτά που πιστεύουμε δεν υπάρχει κανείς να το κάνει στη θέση μας.
Για τη συγγραφέα
Η Αγάπη Καραμανλή σπούδασε Οικονομία στη Θεσσαλονίκη και Φιλοσοφία στο Παρίσι. Από το 2012 εργάζεται για την εφαρμογή στο πεδίο και την υλοποίηση του νόμου για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία. Έχει μεταφράσει στα Ελληνικά το βιβλίο “99%” του Πιερ Λοράν (2017, Libreria Espanola Νικολόπουλος).
