Η Γουιάνα, το μικρό αλλά πλούσιο σε πετρέλαιο κράτος της Νότιας Αμερικής, βρίσκεται το τελευταίο διάστημα στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος, μετά τις ανακοινώσεις του Προέδρου της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο ότι θα προχωρήσει στην προσάρτηση περισσότερων από τα δύο τρία των εδαφών της.
Συντακτική ομάδα pass-world.gr
Ο Ιρφάαν Άλι, Πρόεδρος της Γουιάνας, η οποία αριθμεί 800.000 κατοίκους, απηύθυνε έκκληση για βοήθεια στην Ουάσιγκτον και στον ΟΗΕ, αφότου ο Μαδούρο ανακοίνωσε ότι έλαβε μέτρα για να επισημοποιήσει την ενσωμάτωση στη Βενεζουέλα του Εσεκίμπο: μιας πλούσιας σε πετρέλαιο περιοχής 160.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων της Γουιάνας.
O πληθυσμός της Γουιάνας –της μοναδικής χώρας στη Λατινική Αμερική με επίσημη γλώσσα τα Αγγλικά– αποτελείται από διαφορετικές κοινότητες αυτοχθόνων, που συγκροτούν ένα πολυποίκιλο κράτος.
Η εδαφική διαμάχη για τη Γουιάνα είναι μακροχρόνια, καθώς η Βενεζουέλα διεκδικεί την πλούσια σε πετρέλαιο περιοχή του Εσεκίμπο ήδη από τότε που η χώρα κατέκτησε την ανεξαρτησία της το 1970.
Το 2015, ο Μαδούρο με διάταγμά του επανέλαβε τις διεκδικήσεις της Βενεζουέλας, ενώ πιο πρόσφατα, εμφανίστηκε στην εθνική τηλεόραση να κρατά έναν αναθεωρημένο χάρτη της χώρας του, που απεικονίζει μια χώρα που περιλαμβάνει πλέον περίπου το 70% της Γουιάνας.
Την περασμένη εβδομάδα ο Πρόεδρος της Βενεζουέλας ανέβασε δραματικά τους τόνους, προκαλώντας ανησυχίες ότι ετοιμάζεται για μια αρπαγή γης και ανακοινώνοντας ότι θα εκδώσει τις ταυτότητες της χώρας του στον τοπικό πληθυσμό του Εσεκίμπο.
Σε απάντηση, η πολεμική αεροπορία των ΗΠΑ προχώρησε στη διεξαγωγή κοινών ασκήσεων με τη Γουιάνα, ενώ τα Ηνωμένα Έθνη προγραμμάτισαν έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας για να συζητήσουν την απειλή προσάρτησης εδαφών της Γουιάνας από τη Βενεζουέλα.
Όπως εξηγεί στο Conversation ο Καθηγητής Γεωπολιτικής Klaus Dodds, η Γουιάνα ξεκίνησε το 2022 έναν γύρο αδειοδότησης εξόρυξης πετρελαίου σε 14 ερευνητικά τεμάχια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η περιοχή θεωρείται ότι έχει δυνατότητα να παράγει από 12 έως 25 δισεκατομμύρια βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου.
Τουλάχιστον οκτώ τεμάχια έλαβαν προσφορές, οι οποίες δεν έχουν δημοσιοποιηθεί, στις οποίες συμμετέχουν μια σειρά εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένης της Qatar Energy και της βραζιλιάνικης Petronas, ενώ μεγάλες εταιρείες όπως η Exxon-Mobil και η Total Energies δείχνουν ενδιαφέρον.
Η μεγαλύτερη υπεράκτια περιοχή αδειών εκτείνεται μέχρι τα σημερινά διεθνή σύνορα με τη Βενεζουέλα, όπως εξηγεί ο Dodds.
Η Βενεζουέλα ισχυρίζεται ότι ένα μεγάλο μέρος της σημερινής χερσαίας και υπεράκτιας Γουιάνας ανήκει στη Βενεζουέλα, μολονότι τα σύνορα της χώρας είναι διεθνώς αναγνωρισμένα.
Στις 3 Δεκεμβρίου ο Μαδούρο κάλεσε τους πολίτες της χώρας του σε δημοψήφισμα, προκειμένου να απαντήσουν σε μια σειρά ερωτήσεων σχετικά με το αν θα έπρεπε να δημιουργηθεί στη Βενεζουέλα μια νέα επαρχία με την ονομασία «Γουιάνα Εσεκίμπα».
Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του Μαδούρο, 10 εκατομμύρια πολίτες ψήφισαν με τη συντριπτική πλειοψηφία της τάξης του 95% να τάσσεται υπέρ μιας τέτοιας πρότασης. Οι διεθνείς παρατηρητές, ωστόσο, παραμένουν βαθιά επιφυλακτικοί τόσο για τη γνησιότητα αυτών των στοιχείων.
Σε κάθε περίπτωση, ο Μαδούρο συνέχισε το σχέδιό του για την προσάρτηση της περιοχής, διατάσσοντας την εθνική πετρελαϊκή εταιρεία PDVSA να αρχίσει τις έρευνες για πετρέλαιο στην περιοχή και διορίζοντας έναν βουλευτή του Ενωμένου Σοσιαλιστικού Κόμματος της Βενεζουέλας, τον υποστράτηγο Αλέξις Ροντρίγκεζ Καμπέλο, επικεφαλής μιας ειδικής στρατιωτικής μονάδας που θα επιβλέπει το νέο κράτος.
Το κοινοβούλιο της Βενεζουέλας επιφορτίστηκε με τη θέσπιση ενός νέου πλαισίου αδειοδότησης για την έγκριση των εξορυκτικών παρεμβάσεων, με βάση το οποίο οι επιχειρήσεις της Γουιάνας θα έχουν προθεσμία τριών μηνών για να εγκαταλείψουν τυχόν επιχειρησιακές εγκαταστάσεις στη διεκδικούμενη περιοχή της χώρας.
Ο Πρόεδρος της Γουιάνας, σε τηλεοπτικό του μήνυμα, μίλησε για «άμεση απειλή» κατά της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της Γουιάνας και ζήτησε να τεθεί η μικρή αμυντική δύναμη της Γουιάνας σε υψηλή επιφυλακή.
Εν τω μεταξύ, η Βραζιλία κινητοποιεί τις δυνάμεις της για να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξει επέκταση της σύγκρουσης, καθώς η ίδια συνορεύει και με τη Γουιάνα και με τη Βενεζουέλα.
Την ίδια ώρα, ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ) έχει καταδικάσει τις ενέργειες της Βενεζουέλας.
Πληροφορίες: Guardian, Conversation
