«Από αυτή τη στιγμή, η απελπισία τελειώνει και αρχίζει η τακτική». Αυτή η φράση συνοδεύει το νέο στένσιλ που εμφανίστηκε, το βράδυ της Πέμπτης 25 Απριλίου, σε έναν τοίχο δίπλα στη Marble Arch του Λονδίνου, το οποίο πολλοί αποδίδουν στον Banksy. Ο ίδιος δεν έχει επιβεβαιώσει αν πρόκειται πράγματι για δική του δημιουργία, όμως σε κάθε περίπτωση το γκράφιτι έχει τον χαρακτήρα υποστήριξης του περιβαλλοντικού ακτιβισμού που ξεδιπλώθηκε επί δέκα ημέρες στους δρόμους της αγγλικής πρωτεύουσας.
Της Βασιάννας Κωνσταντοπούλου
Το γκάφιτι αναπαριστά ένα παιδί που κάθεται μπροστά σε ένα μικρό φρεσκοφυτεμένο δέντρο, κρατώντας το σήμα των Extinction Rebellion. Πρόκειται για την ομάδα μη βίαιης πολιτικής ανυπακοής για την προάσπιση του περιβάλλοντος, η οποία από τις 15 Απριλίου ανέπτυξε δυναμικές δράσεις σε πολλά κεντρικά σημεία του Λονδίνου.
Οργανώνοντας μαζικές καθιστικές διαμαρτυρίες, ακτιβισμούς, καταλήψεις κτιρίων, δρόμων και σιδηροδρομικών σταθμών, η ομάδα απέκτησε ορατότητα όχι μόνο στην αγγλική κοινή γνώμη αλλά και διεθνώς.
Οι κινητοποιήσεις αντιμετωπίστηκαν από την κυβέρνηση με την επιστράτευση 10.000 αστυνομικών που πραγματοποίησαν 1.000 συλλήψεις.
Κλείνοντας τον συγκεκριμένο κύκλο κινητοποιήσεων την Πέμπτη 25 Απριλίου, με μια μεγάλη συγκέντρωση στο Hyde Park, οι Extinction Rebellion εξήγγειλαν τη συνέχιση της δράσης τους με στόχο τη ριζική αλλαγή στην περιβαλλοντική πολιτική και την αποτροπή της οικολογικής κατάρρευσης που απειλεί τον πλανήτη.
Πρωτοεμφανίστηκαν στις 31 Οκτωβρίου 2018, με ένα διαδικτυακό κάλεσμα συγκέντρωσης στην Parliament Square, υπογραμμίζοντας την ανάγκη άμεσης εξεγερσιακής δράσης απέναντι στις υφιστάμενες πολιτικές για το κλίμα.
Υιοθετώντας μη βίαιες, ωστόσο ριζοσπαστικές μορφές πολιτικού ακτιβισμού που συνήθως αντιμετωπίζονται με συλλήψεις, και προτάσσοντας ένα μανιφέστο δέκα θέσεων για την οικολογική αφύπνιση, η οργάνωση έχει τη δομή ενός αποκεντρωμένου δικτύου μικρών ομάδων, που πολλαπλασιάζονται στις πόλεις της Μεγάλης Βρετανίας.
Πολλές και σημαντικές κριτικές διατυπώνονται για τη δράση των Extinction Rebellion. Οι κυριότερες αφορούν την έλλειψη μιας συγκεκριμένης πολιτικής ανάλυσης για τα συστημικά χαρακτηριστικά των ασκούμενων πολιτικών για το κλίμα, τον γενικό χαρακτήρα των αιτημάτων τους, καθώς και τους κινδύνους που σηματοδοτεί για το κίνημα και τους συμμετέχοντες/ουσες σε αυτό μια στρατηγική ακτιβισμού που οδηγεί σε συλλήψεις.
Παρ΄ όλα αυτά, η υποστήριξη και η αναγνωρισιμότητα που αποκτά το κίνημα μεγαλώνει, δίνοντάς του τη δυνατότητα να ασκήσει σημαντική κοινωνική πίεση προς την αγγλική κυβέρνηση για την αναγνώριση της περιβαλλοντικής κρίσης, καθώς και για την εφαρμογή πολιτικών προστασίας της βιοποικιλότητας και διασφάλισης μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2025.
Ένα αναδυόμενο ρεύμα οικολογικών κινημάτων
Tα αιτήματα των Extinction Rebellion συναντούν αυτά του νέου ρεύματος οικολογικών κινημάτων που αναδύονται τη φετινή χρονιά σε πολλές χώρες του πλανήτη. Τις διεκδικήσεις των συγκεκριμένων κινημάτων για άμεση αλλαγή των περιβαλλοντικών πολιτικών ήρθε να ενισχύσει, τον Οκτώβριο του 2018, η δημοσίευση της ανησυχητικής έκθεσης του Διακυβερνητικού Πάνελ για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ (IPCC), η οποία θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα επιστημονικά κείμενα για την κλιματική αλλαγή.
Η έκθεση υπογραμμίζει ότι μέσα στα επόμενα χρόνια η υπερθέρμανση του πλανήτη θα πρέπει να περιοριστεί στους 1,5 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά όρια, θέτοντας έτσι στόχους αυστηρότερους από τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Τονίζει, επίσης, την ανάγκη για ταχεία μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων από άλλες πηγές ενέργειας.
Καλώντας τις κυβερνήσεις να υιοθετήσουν δραστικά μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση, η έκθεση προειδοποιεί ότι αν δεν επιτευχθούν σύντομα οι συγκεκριμένοι στόχοι, οι συνέπειες για τη φύση θα είναι ανυπολόγιστες και μη αναστρέψιμες.
Το επείγον μήνυμα για την ανάγκη οικολογικής αφύπνισης έλαβε και πολλαπλασίασε γρηγορότερα από όλους η πληθυσμιακή ομάδα που απειλείται περισσότερο από την περιβαλλοντική καταστροφή: η γενιά των νέων.
Ήδη από τις αρχές της χρονιάς, ένα πρωτοφανές σε μαζικότητα και διάρκεια κύμα μαθητικών κινητοποιήσεων για την υπεράσπιση του πλανήτη έχει εκδηλωθεί στο Βέλγιο, την Αυστραλία, την Πολωνία, τη Γερμανία, τις ΗΠΑ, την Ελβετία και άλλες χώρες.
Κάτω από τις γενικές ομπρέλες “Youth for Climate”, “Fridays for Future” και “Youth Strike 4 Climate”, οι Παρασκευές έγιναν για πολλούς μαθητές/ριες ημέρες αποχής από το σχολείο και διαδήλωσης για το κλίμα.
Με αυτοσχέδια υλικά και πρωτότυπα συνθήματα, χωρίς κεντρική οργάνωση ή συγκεκριμένες αναφορές σε πολιτικές οργανώσεις, οι μαθητικές απεργίες για το κλίμα δημιούργησαν έναν ισχυρό κοινωνικό παλμό.
Στις 15 Μαρτίου, το παγκόσμιο κάλεσμα των μαθητικών κινημάτων, οδήγησε σε μαθητικές απεργίες σε 2.000 πόλεις από 112 χώρες, με τοπικά και διεθνή αιτήματα για την άμεση εφαρμογή πολιτικών που θα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του πλανήτη και των έμβιων ειδών του.
Μια από τις πρωτεργάτριες του μαθητικού αυτού κινήματος, η 16χρονη Σουηδή Γκρέτα Θάνμπεργκ –η οποία τον Αύγουστο του 2018 πήρε την πρωτοβουλία να καλέσει την πρώτη σχολική απεργία έξω από το Κοινοβούλιο της Σουηδίας– συμμετείχε και στις κινητοποιήσεις των Extinction Rebellion.
Στην ομιλία που έδωσε μπροστά σε ένα πλήθος συγκεντρωμένων στο Λονδίνο τόνισε ότι η περιβαλλοντική κρίση αποτελεί στην ουσία μια υπαρξιακή κρίση που ποτέ δεν έχει γίνει παραδεκτή από τις κυβερνήσεις ως τέτοια.
Όπως είπε η ίδια, «η ανθρωπότητα στέκεται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι. Και πρέπει τώρα να διαλέξουμε ποιο δρόμο θα ακολουθήσουμε. Πώς θέλουμε να είναι το μέλλον και οι συνθήκες ζωής για όλα τα είδη του πλανήτη. Εμείς και οι μαθητές που απεργούν σε όλο τον κόσμο έχουμε διαλέξει ποιο δρόμο θέλουμε να πάρουμε. Και περιμένουμε και από τους άλλους να ακολουθήσουν».
Διαβάστε επίσης:
