Ο Pablo Iglesias, πρώην γενικός γραμματέας των Podemos και πρώην αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης συνομιλεί με τον Rafael Poch-de-Feliu, συγγραφέα πολλών βιβλίων για τη Ρωσία και την Κίνα και ανταποκριτή για περισσότερες από τρεις δεκαετίες της La Vanguardia στη Μόσχα, το Πεκίνο και το Βερολίνο, για τις απαρχές του πολέμου στην Ουκρανία.
Της Μάγδας Φυτιλή
Όπως υποστηρίζει στη συνέντευξή του ο Poch-de-Feliu, η Ευρώπη και η Αμερική ευλόγησαν, χρηματοδότησαν και κατεύθυναν την κρίση στην Ουκρανία, η οποία δεν ξεκίνησε τον περασμένο Νοέμβριο, αλλά πριν από 20 και πλέον χρόνια με τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Έκτοτε, οι ΗΠΑ έχουν δαπανήσει περισσότερα από 5 δισεκατομμύρια δολάρια στην Ουκρανία για την προώθηση της «αλλαγής καθεστώτος» μέσω μη κυβερνητικών οργανώσεων, μέσων ενημέρωσης και εξαγοράς πιστών.
Ο ίδιος σημειώνει ότι ο αριθμός αυτός δόθηκε από την ίδια την αναπληρώτρια υπουργό Εξωτερικών Victoria Nuland, σε ακρόαση στο Κογκρέσο.
Μιλώντας για την εξέγερση του Μαϊντάν του 2014, επισημαίνει ότι δεν ήταν απλώς μία λαϊκή εξέγερση. «Το Μαϊντάν ήταν μία “αποτυχημένη επανάσταση”. Δεν είχε κανένα πρόγραμμα, πέρα από την έκφραση της απολύτως δικαιολογημένης λαϊκής δυσαρέσκειας. Ούτε είχε ηγέτες, ένα Βαλέσα ή ένα Λούλα, όσοι εμφανίζονταν στην πλατεία συνήθως γιουχάρονταν.
Ήταν μια αποτυχία, επειδή το αποτέλεσμά της ήταν μία αλλαγή προσώπων και ιδεολογιών που δεν επηρέασε τα θεμελιώδη, δηλαδή άφησε αμετάβλητα τα θεμέλια της καθεστηκυίας τάξης: διαφθορά, ανισότητα, κλοπή των “ιδιωτικοποιημένων” δημόσιων πόρων κ.ά.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η μόνη του συνέπεια ήταν η αλλαγή της εξωτερικής υπακοής, με διαφορετικά πρόσωπα του ίδιου ολιγαρχικού και διεφθαρμένου καθεστώτος. Ο Viktor Yanukovich, ένας εκατομμυριούχος από την ανατολική Ουκρανία, ο οποίος φλέρταρε και με τα ρωσικά και δυτικά συμφέροντα, έφυγε και ήρθε ο Petró Poroshenko, ο έβδομος πλουσιότερος άνθρωπος της χώρας από την κεντρική Ουκρανία, μια φιγούρα πλήρως υποταγμένη στα δυτικά συμφέροντα, κυρίως αυτά των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γερμανίας.
Η αρχή της ουδετερότητας που κατοχυρωνόταν στο Σύνταγμα ακυρώθηκε, η “αποκομμουνιστικοποίηση” διατάχθηκε, η αντικομμουνιστική εκστρατεία που έσβησε και ποινικοποίησε τα βιογραφικά και τα σύμβολα στα οποία αναγνώριζαν τον εαυτό τους εκατομμύρια πολίτες, ιδίως στα ανατολικά της χώρας, και κόμματα όπως το Κομμουνιστικό Κόμμα, το οποίο ήταν η δύναμη με τις περισσότερες ψήφους στην Ουκρανία μέχρι το 1998 και διέθετε 32 βουλευτές, απαγορεύτηκαν.
Πολλές από αυτές τις αλλαγές έγιναν παράτυπα, για παράδειγμα χωρίς να επιτευχθεί η απαιτούμενη απαρτία στο κοινοβούλιο… Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα 5 δισεκατομμύρια που επένδυσε η Ουάσιγκτον είχαν κάποιο αποτέλεσμα, αν και σίγουρα δεν ήταν καθοριστικό. Εκείνες τις ημέρες στο Κίεβο, ένας γνωστός Ουκρανός πολιτικός επιστήμονας, ο οποίος προσκαλούνταν κατά καιρούς στην πρεσβεία των ΗΠΑ, μου είπε ότι φαινόταν σαν το Μαϊντάν να είχε “ένα παράλληλο γενικό επιτελείο” στην πρεσβεία», τονίζει στη συνέντευξη ο Poch-de-Feliu.
Κατά τον ίδιο, επρόκειτο για ένα κίνημα που δεν θα κέρδιζε ποτέ χωρίς την υποστήριξη της Δύσης, και το οποίο αντιπροσωπεύει ίσως το ένα τρίτο του συναισθήματος αυτής της χώρας, κέρδισε ηχηρά το άλλο ένα τρίτο που δεν ταυτίζεται μαζί του, σε ένα πληθυσμό 45 εκατομμυρίων ανθρώπων. «Όποιος θέλει να δει εδώ ένα “ευρωπαϊκό κόμμα” είναι ανεύθυνος», λέει.
«Το Μαϊντάν ανέτρεψε την πολύπλοκη ισορροπία στη χώρα και μετέτρεψε τις εντάσεις σε συγκρούσεις. Με τα μέτρα που υιοθετήθηκαν, όπως η γλώσσα, η σύγκρουση αυτή έδωσε αφορμή για διαμαρτυρίες, πολύ έντονες σε ορισμένα μέρη, όπως η Οδησσός, όπου καταπνίγηκαν με μια σφαγή που άφησε πάνω από 40 νεκρούς στις 2 Μαΐου- αδύναμες σε άλλα, όπως το Χάρκοβο, όπου η ενεργός διαφωνία δεν ήταν μαζική και μπορούσε να ελεγχθεί με την αστυνομία- και ένοπλες στο Ντονμπάς, που έδωσε αφορμή για μια δυναμική καθαρού εμφυλίου πολέμου. Η κυβέρνηση απάντησε εξαγγέλλοντας μια “αντιτρομοκρατική επιχείρηση” και έτσι ξεκίνησαν όλα. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, υποκίνησαν τις διαμαρτυρίες Ρώσοι πράκτορες, αλλά όπως ακριβώς και στο Μαϊντάν, χωρίς αυτούς το πρόβλημα θα εξακολουθούσε να υπάρχει. Λιγότερο από ένα χρόνο αργότερα, η CIA εκπαίδευε ήδη στελέχη της SBU (πρώην KGB), του στρατού και ακροδεξιών πολιτοφυλακών στις ΗΠΑ», επισημαίνει.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η ακροδεξιά έπαιξε βασικό ρόλο στη βίαιη ανατροπή της κυβέρνησης στην Ουκρανία, σημειώνει ο Poch-de-Feliu.
«Η ακροδεξιά ήταν η δύναμη κλονισμού του Μαϊντάν. Αυτό δεν σημαίνει ότι το κίνημα ήταν “ακροδεξιό”. Αυτό που σημαίνει είναι ότι χωρίς αυτή την ημι-οπλισμένη δύναμη δεν θα ήταν δυνατή η κατάληψη των κτιρίων και η αντιπαράθεση με την αστυνομία, όπως συνέβη. Οι ακροδεξιοί και η αστυνομία ήταν εκείνοι που σκότωσαν και πέθαναν. Το δέκα τοις εκατό των νεκρών στο Μαϊντάν ήταν αστυνομικοί.
Κάτι τέτοιο στη Μαδρίτη ή στην Αθήνα, με την κατάληψη της έδρας των υπουργείων δίπλα στην έδρα του κοινοβουλίου και διαδηλωτές οπλισμένους με στρατιωτικά κράνη, ασπίδες, σιδερένιες ράβδους και πυροβόλα όπλα, θα είχε οδηγήσει αμέσως σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Το ουκρανικό κράτος ήταν πολύ αδύναμο για να αντιμετωπίσει αυτό που θεωρήθηκε από τη Δύση ως μια δίκαιη, ειρηνική και νόμιμη διαμαρτυρία, η οποία ευλογήθηκε με την παρουσία δεκάδων δυτικών υπουργών και κυβερνητικών στελεχών στην πλατεία. Οι νεκροί εκείνης και των προηγούμενων ημερών ανακηρύχθηκαν εθνικοί ήρωες. Έκτοτε, έχουν ανεγερθεί εκατοντάδες πατριωτικά μνημεία για τους πεσόντες, αλλά αν κοιτάξετε τη γεωγραφία αυτών των μνημείων θα δείτε ότι δεν υπάρχει ούτε ένα στις πόλεις της ανατολικής και νότιας χώρας…», επισημαίνει ο ίδιος.
«Μετά την αλλαγή του καθεστώτος το 2014, δεν ήταν η ακροδεξιά που κατέκτησε το κράτος, αλλά μάλλον μια τοπική και ιδιαίτερα διεφθαρμένη παραλλαγή του νεοφιλελευθερισμού, η εθνική αφήγηση του ακροδεξιού εθνικισμού του Stepan Bandera», προσθέτει.
«Η Δυτική Ουκρανία είναι το σύμβολο par excellence του ουκρανικού εθνικισμού. Μεγάλο μέρος της επικράτειάς της ανήκε στην Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία και στην Πολωνία. Η Γαλικία εντάχθηκε στην ΕΣΣΔ με το γερμανοσοβιετικό σύμφωνο και οριστικά μόνο το 1945. Τη δεκαετία του 1930, σε μία εποχή όπου ο ναζισμός κέρδιζε έδαφος σε ολόκληρη την Ευρώπη, ο ουκρανικός εθνικισμός ήταν βαθιά φιλοναζιστικός, ενώ αργότερα έπαιξε σημαντικό ρόλο στο ολοκαύτωμα των Εβραίων και των Ρομά, καθώς και στη σφαγή των Πολωνών. Δημιουργήθηκε ακόμη και ένα ουκρανικό τμήμα των SS. Μέχρι τη δεκαετία του 1950, η CIA υποστήριζε τους αντάρτες του λεγόμενου Ουκρανικού Επαναστατικού Στρατού του Stepan Bandera και έριχνε αλεξιπτωτιστές στη δυτική Ουκρανία.
Με το Μαϊντάν, το αφήγημα του εν λόγω εθνικισμού, το οποίο μέχρι τότε ήταν γεωγραφικά περιορισμένο, επιβλήθηκε σε μεγάλο βαθμό ως κεντρική κρατική αφήγηση. Η νέα κυβέρνηση ήταν μεν νεοφιλελεύθερη, αλλά το αφήγημά της μετατοπίστηκε προς «τα ακροδεξιά». Ταυτόχρονα, οι ακροδεξιές ομάδες οργανώθηκαν ως μία οπλισμένη στρατιωτική δύναμη και ενσωματώθηκαν στην Εθνοφρουρά και στο στρατό», αναφέρει.
Κατά τον Poch-de-Feliu, «ο κυρίαρχος δυτικός λόγος ανάγει τη σύγκρουση στην Ουκρανία στον ανορθολογισμό του Πούτιν, στο νέο ρωσικό επεκτατισμό, και προτείνει χρονολογίες τόσο κραυγαλέες όσο τη ρωσική εισβολή στην Κριμαία. Δεν παραδέχεται καν την αφήγηση της διπλής ευθύνης στη γένεσή της».
«Η πολεμική προπαγάνδα έφτασε στο σημείο να λογοκρίνει ακόμη και τον Πάπα της Ρώμης. Στις 24 Μαρτίου, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ που συνεδρίαζαν στις Βρυξέλλες απείλησαν τη Ρωσία με ακόμη περισσότερες κυρώσεις και αποφάσισαν να στείλουν περισσότερα όπλα στην Ουκρανία και να αυξήσουν τον αμυντικό προϋπολογισμό στο 2% του ΑΕΠ της. Την ίδια ημέρα, ο Πάπας Φραγκίσκος έδωσε μια ομιλία στη Ρώμη στην οποία είπε τα εξής:
“Ντρέπομαι για τα κράτη που αυξάνουν τις στρατιωτικές δαπάνες στο 2%, είναι τρελοί! Η πραγματική λύση δεν έγκειται σε περισσότερα όπλα, περισσότερες κυρώσεις και περισσότερες πολιτικοστρατιωτικές συμμαχίες, αλλά σε μια διαφορετική στάση, σε έναν διαφορετικό τρόπο διαχείρισης ενός ήδη παγκοσμιοποιημένου κόσμου. Είναι σαφές ότι η καλή πολιτική δεν μπορεί να προκύψει από μια κουλτούρα της εξουσίας που νοείται ως κυριαρχία και καταπίεση, αλλά μόνο από μια κουλτούρα πλήρους προσοχής στον άνθρωπο και την αξιοπρέπειά του. Αυτό το αρνείται ο επαίσχυντος πόλεμος που παρακολουθούμε. Για όσους από εσάς ανήκουν στη γενιά μου, είναι αφόρητο να βλέπετε τι συνέβη και τι συμβαίνει στην Ουκρανία. Δυστυχώς, αυτό είναι ο καρπός της παλιάς λογικής της ισχύος που εξακολουθεί να κυριαρχεί στη λεγόμενη γεωπολιτική. Οι περιφερειακοί πόλεμοι συνεχίζονται συνεχώς, εδώ και εκεί, βρισκόμαστε σε έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο με ποσοστώσεις και τώρα αντιμετωπίζουμε μια διάσταση που απειλεί ολόκληρο τον κόσμο. Και το βασικό πρόβλημα είναι πάντα το ίδιο: ο κόσμος συνεχίζει να αντιμετωπίζεται ως μια σκακιέρα όπου οι ισχυροί μελετούν τις κινήσεις για να επεκτείνουν την κυριαρχία τους εις βάρος των άλλων”.
Ο Πάπας το είπε αυτό στις 24 του μηνός, το διαβάσατε κάπου; Στην Westdeutsche Allgemeine Zeitung, την κορυφαία εφημερίδα της Γερμανίας, διάβασα στις 28 του μηνός την ακόλουθη περίληψη: “Ο Πάπας αποκαλεί τον πόλεμο στην Ουκρανία βάρβαρο”», καταλήγει ο Poch-de-Feliu.
Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο Contexto
Διαβάστε επίσης:
“Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν έχει τέλος για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα”
“Ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο επανεξοπλισμός της Γερμανίας. Δύο συγκοινωνούντα δοχεία;”
